เวลาที่เราไปเที่ยวทะเล หรือตามชายหาดต่าง ๆ เชื่อแน่ว่าหลายคนจะต้องคุ้นตากับต้นไม้ลำต้นสูงใหญ่ ใบสีเขียวเรียวเล็ก ถึงใบจะเป็นเส้น ๆ แต่ก็สร้างร่มเงาให้กับผู้คนที่สัญจรผ่านไปผ่านมาได้ แน่นอนค่ะเรากำลังพูดถึงต้นไม้ชนิดหนึ่งที่มีชื่อว่า สนทะเล ต้นไม้ขนิดนี้มีความน่าสนใจตรงที่ช่วยปกป้องระบบนิเวศชายฝั่งได้ เป็นปรกติที่ในแต่ละปีเราจะต้องพบกับลมมรสุมต่าง ๆ นั่นทำให้เกิดเป็นพายุเล็กบ้างใหญ่บ้าง ซึ่งลมพายุที่พัดขึ้นฝั่งนี้เองที่คอยทำลายชายฝั่งให้ถอยร่นขึ้นมาเรื่อย ๆ จนชายหาดสวย ๆ กว้างสุดลูกหูลูกตา อาจจะหายไปได้ในระยะเวลาเพียงไม่กี่ปี ดังนั้นจึงมีการนำเอาต้นสนทะเลมาใช้ประโยชน์ในการป้องกันการถูกกัดเซาะของชายฝั่ง ภาพโดยผู้เขียน สนทะเลมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Casuarina Equisetifolia แต่ก็ต้องจำแนกให้ดี เพราะสนชนิดนี้ยังถูกแยกออกได้อีกเป็นสองชนิดย่อย คือ ชนิดย่อย Equisetifolia ชนิดนี้คือชนิดที่พบในแถบประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รวมถึงประเทศไทย สังเกตได้ง่ายสนชนิดนี้จะลำต้นสูงใหญ่ไม่มีขน บางครั้งพบต้นที่สูงถึง 35 เมตร ส่วนอีกชนิดย่อยคือ ชนิดย่อย Incana ต้นจะมีขนาดเล็กกว่า สูงราว ๆ 12 เมตร มีขนเป็นปุย พบในออสเตรเลียตะวันออก และวานูอาตู ภาพโดยผู้เขียน ถึงแม้คนภาคกลางจะเรียกสนชนิดนี้ว่าสนทะเล แต่ทางภาคใต้อย่างนราธิวาส เขามีชื่อเรียกต้นไม้ชนิดนี้สั้น ๆ ว่า กู ถ้าสังเกตดี ๆ เราจะเห็นว่าลำต้นของสนทะเลจะมีเปลือกขรุขระแตกออกเป็นสะเก็ดสีน้ำตาลออกเทา ๆ ความขรุขระนี้เองที่ทำให้น้ำฝนไหลผ่านลำต้นอย่างช้า ๆ ทำให้สนทะเลมีเวลามากพอจะค่อย ๆ ดูดซึมสารอาหารจากน้ำฝนนำไปเลี้ยงตัวเองได้ต่อไป ด้วยลักษณะทรงของต้นสนทะเลที่คล้ายกับกรวยคว่ำ ทำให้ลำต้นลู่ลมได้ดี เวลาที่มีพายุแรง ๆ พัดมา เขาสามารถลดแรงต้านจากพายุก่อนจะพัดขึ้นฝั่งได้ ช่วยลดความเร็วลมรวมถึงลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับอาคารบ้านเรือน ภาพโดยผู้เขียน สนทะเล ไม่ได้มีประโยชน์เพียงแค่เป็นหน้าด่านของชายฝั่งนะคะ ตัวต้นเขาเองก็มีประโยชน์ในทุกส่วน อย่างใบจะถูกนำมาใช้ต้มเป็นยาช่วยรักษาโรคท้องร่วง จุกเสียด ปวดท้อง ส่วนลำต้นสามารถนำไปผลิตเป็นกระดาษได้ ไม้ฟืนที่ทำมาจากต้นสนก็ติดไฟได้ง่ายและให้ความร้อนเร็ว ถือว่า สนทะเล เป็นต้นไม้ที่สร้างประโยชน์มากมายจริง ๆ สำหรับใครที่อยากนำมาปลูกเป็นไม้ประดับ จะต้องเลือกพื้นที่ที่มีลักษณะแบบดินร่วนปนทราย ต้องปลูกแบบกลางแจ้งให้เขาได้รับแสงแดดจัด ๆ นะคะ เขาถึงจะเจริญเติบโตได้ดี *ภาพหน้าปกโดยผู้เขียน