การดำเนินชีวิตเพื่อการอยู่รอดของคน ทำให้ต้องมีการคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ มากมาย เพื่ออำนวยความสะดวกในการใช้ชีวิต ตลอดจนเพื่อการอยู่รอด ซึ่งสิ่งดังกล่าวทำให้เกิดเป็นภูมิปัญญา อันมาจากการคิดและการทดลองของคนในอดีต จนกลายมาเป็นสิ่งที่สืบทอดมายังปัจจุบัน บางสิ่งบางอย่างอาจยังคงอยู่เพราะสามารถใช้ประโยชน์ได้ บางอย่างอาจถูกดัดแปลงไปใช้ในรูปแบบใหม่ ในขณะที่บางสิ่งกำลังจะสูญหายไป เนื่องจากการถูกแทนที่ด้วยความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาการต่าง ๆ ซึ่งนั่น รวมถึง “กระต่ายขูดมะพร้าว” สิ่งที่คนรุ่นใหม่แทบไม่เคยได้ยินชื่อ หรือไม่เคยรับรู้ว่ามันมีรูปร่างหน้าตาอย่างไร?ผู้เขียนได้เดินทางไปทัศนศึกษาที่พิพิธภัณฑ์คติชนวิทยา สถาบันทักษิณคดี ซึ่งเป็นหน่วยงานย่อยของมหาวิทยาลัยทักษิณ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่ที่บ้านอ่าวทราย ตำบลเกาะยอ อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา เป็นสถานที่รวบรวมข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรม คติความเชื่อ และความเป็นอยู่ของคนในภาคใต้ ตลอดจนจัดแสดงวัตถุโบราณที่เกี่ยวข้องจำนวนมากส่วนห้องจัดแสดงที่สะดุดใจผู้เขียนอย่างมากคือ ห้องกระต่ายขูดมะพร้าว เป็นห้องที่มีการรวบรวมกระต่ายขูดมะพร้าวไว้มากมาย หลายรูปแบบ ซึ่งผู้เขียนเองเคยเห็นแค่แบบใช้แผ่นไม้เป็นทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าธรรมดา ๆ แต่มาที่นี่ทำให้ได้เห็นกระต่ายขูดมะพร้าวแบบแปลก ๆมะพร้าวเป็นพืชที่พบได้ทั่ว ๆ ไปในเขตประเทศโซนร้อน และยิ่งเขตภาคใต้ที่ขนาบด้วยทะเลอันดามันและทะเลอ่าวไทย ทำให้พบมะพร้าวขึ้นมากเป็นพิเศษ กระต่ายขูดมะพร้าวจึงถือเป็นภูมิปัญญาอย่างแท้จริง เพราะเป็นการคิดค้นวิธีที่จะขูดมะพร้าวออกมาเป็นฝอยเล็ก ๆ เพื่อนำมาคั้นเป็นน้ำกะทิในการนำไปปรุงอาหารคาวหรืออาหารหวานจากภาพจะเห็นทั้งกระต่ายมะพร้าวรูปช้าง รูปลิง รูปนาค รูปคน และอีกมากมาย ซึ่งล้วนเกิดจากความคิดและการสร้างสรรค์จากไม้ นำมาทำให้เป็นรูปร่างต่าง ๆ และใช้เหล็กแหลมที่เป็นซี่เล็ก ๆ ติดไว้ส่วนหัวเพื่อใช้ขูดมะพร้าว บางชิ้นก็ทำให้เราจนรู้สึกทึ่งและขำขันกับสิ่งที่เห็นเลยทีเดียวหากจะถามคนรุ่นใหม่ในสมัยนี้คงมีน้อยคนนักที่จะรู้จักหรือเคยเห็นกระต่ายขูดมะพร้าวของจริง หากเป็นคนในเขตชนบทอาจยังเห็นใช้อยู่บ้าง แต่หากใช้ชีวิตในเมือง คงไม่มีใครมานั่งขูดมะพร้าวอีกต่อไปแล้ว เพราะเลือกซื้อแบบคั้นเสร็จซึ่งสะดวกกว่ามาก บ้านของผู้เขียนเองก็มีกระต่ายขูดมะพร้าว แต่มันกลับถูกเก็บไว้จนเหล็กส่วนหัวของกระต่ายเป็นสนิม ไม่สามารถใช้การได้ แน่นอนว่าความเจริญก้าวหน้ามาพร้อมกับความสะดวกสบาย แต่ผู้เขียนก็อดคิดไม่ได้ว่า ภูมิปัญญาของเราก็สวนทางกันโดยถูกลืมไปทีละนิดการที่ได้เดินทางมาสถานบันทักษิณคดีทำให้ได้หวนคิดถึงชีวิตในวันเด็ก และภาพการดำเนินชีวิตของคนอดีตซึ่งมันได้เลือนหายไปมาก การที่มีสถานบันที่ยังคงเก็บเรื่องราวเหล่านี้ไว้จึงเป็นสิ่งที่ดี เพราะเมื่อเราได้มองย้อนกลับมาจะรู้ว่าบรรพบุรุษของเรา ๆ เริ่มต้นจากอะไร และเรามาไกลแค่ไหน **เครดิตภาพถ่ายทั้งหมดโดยผู้เขียน**