ทะเลบัน อยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติทะเลบัน ตำบลวังประจัน อ.ควนโดน จ.สตูล ห่างจากตัวเมืองประมาณ 40 กิโลเมตร ติดกับชายแดนไทย-มาเลเซีย การเดินทางใช้ทางหลวงหมายเลข 406 เมื่อถึงอำเภอควนโดนให้แยกขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 4184 ขับตรงไปประมาณ 20 กิโลเมตร ก็จะพบทางเข้าอุทยานให้เลี้ยวซ้ายเข้าไป โดยที่นี่มีค่าธรรมเนียมเข้าชมสำหรับผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท อุทยานแห่งชาติทะเลบันแม้จะมีคำว่า "ทะเล" แต่ไม่ใช่อุทยานแห่งชาติทางทะเล แต่เป็นอุทยานแห่งชาติทางบกมีเนื้อที่กว้างถึง 122,500 ไร่ โดยคำว่า ทะเลบัน นั้นมาจากคำว่า "เลิด เรอบัน" ในภาษามลายูที่แปลว่า ทะเลยุบ หรือ ทะเลที่เกิดจากการยุบตัวของแผ่นดิน แต่ในภายหลังถูกพูดเพี้ยนจนกลายเป็นคำว่า ทะเลบัน และบางครั้งเมื่อพูดถึงทะเลบันคนท้องถิ่นจะเรียกสั้น ๆ ว่า "เลบัน" ในทะเลบันมีปลาน้ำจืด และหอยชุกชุม รอบ ๆ บึงมีต้นกาบงขึ้นเยอะมากซึ่งเป็นที่อยู่ของเขียดว้ากหรือหมาน้ำ อีกทั้งยังเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหายากหลากหลายชนิด และยังเป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญของหลาย ๆ สายอีกด้วย พื้นที่ทั้งหมดยังมีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก ทั้งภูเขาสูงใหญ่ที่สลับซับซ้อนกันอย่างสวยงาม มีน้ำตกที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวหลายสาย เมื่อเราเข้าไปอยู่ในเขตอุทยานไม่ว่าจะมองไปทางไหนก็จะพบแต่พื้นที่สีเขียวห้อมล้อมเราไว้ได้กลิ่นไอของความเป็นธรรมชาติอย่างแท้จริง อุทยานแห่งชาติทะเลบัน ยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติให้นักท่องเที่ยวได้เดินชมและสัมผัสกับธรรมชาติได้อย่างใกล้ชิดอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นเส้นทางเดินในป่าเพื่อศึกษาชนิดของพันธุ์ไม้และสัตว์ป่า หรือสะพานที่ยื่นไปในแอ่งน้ำพร้อมศาลา และบ้านพักสวย ๆ ไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยว สำหรับใครที่ต้องการพื้นเงียบสงบพร้อมกับได้ศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับธรรมชาติ อุทยานแห่งชาติทะเลบันคือสถานที่หนึ่งที่เราอยากจะแนะนำ เพราะถึงแม้ว่า ทะเลบัน ไม่ใช่ ทะเลที่มีคลื่นแต่ก็มีความสวยงามและมีเอกลักษณ์เฉพาะพื้นที่ที่โดดเด่นไม่แพ้แหล่งท่องเที่ยวอื่น ๆ เลย บทความและภาพถ่าย : Saengtawan J.