วิถีชีวิตการทำกับข้าวฉบับชาวกระเหรี่ยงแดง “เหม่ดีอิซุ๊ย” แปลว่า ทำกับข้าว เป็นภาษาของ “ชาวกระเหรี่ยงเแดง” ชาวกระเหรี่ยงแดงของเรานี้ทำกับข้าวกินกันแบบง่าย ๆ ไม่ยุ่งยากอะไรมากมาย แถมยังอร่อยในแบบฉบับของชาวกระเหรี่ยงแดงอีกด้วยนะ วันนี้ผู้เขียนจะพามาดูการหุงข้าวและทำกับข้าวในแบบฉบับของชาวกระเหรี่ยงแดงกันค่ะ การหุงข้าวนั้นชาวกระเหรี่ยงแดงจะหุงข้าวกินกันแบบต้นฉบับรุ่นสู่รุ่นเลยคือหุงกับเตาไฟเตาถ่านที่ทำจากฟืน และเป็นเตาครัวแบบทำเองของชาวกระเหรี่ยงแดง คือใช้ไม้แผ่นใหญ่ห้อมล้อมพื้นที่เรียบ ๆ เป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ในการหุงข้าวนี้ใช้หม้อเหล็กในการหุง คือเอาน้ำเปล่าใส่หม้อและต้มน้ำให้เดือด เสร็จแล้วใส่ข้าวสารใช้ไม้พาย (ทัพทีที่ทำจากไม้ไผ่ของชาวกระเหรี่ยงแดง ) คน ๆ ให้เมล็ดข้าวเดือดนิ่มพอดี ก็รินน้ำจากหม้อออกให้หมด เหลือไว้เพียงเล็กน้อย เสร็จแล้วยกหม้อลงวางไว้บนขี้เถ้าใกล้ ๆ กับเตาไฟเพื่อให้ได้ไอความร้อนจากเตาไฟทำให้ข้าวสุกพอดี เป็นวิถีชีวิตการหุงข้าวของคนบนดอยที่มีมาช้านาน แถมทำให้ข้าวที่หุงกับเตาไฟเตาถ่านนี้หอมมาก ๆ และข้าวยังสุกพอดีและอร่อยอีกด้วย ส่วนของกับข้าวนั้นก็ทำแบบเดียวกันกับการหุงข้าวเลยค่ะคือใช่หม้อเหล็กแบบเดียวกันทำอาหารเลยค่ะคือใช้หม้อเหล็กธรรมดาในการต้ม หรือทำแกงที่เป็นแกงน้ำ เช่น วันนี้ทำแกงหน่อไม้สด ก็ใส่หน่อไม้กระดูกและผักตามใจชอบลงในหม้อ ใช้ฟืนในการก่อไฟในเตาเพื่อทำอาหาร และผู้เขียนอยากจะบอกว่ากับข้าวของชาวกระเหรี่ยงแดงแบบนี้กับข้าวจะหอมแบบธรรมชาติมาก เพราะได้กลิ่นไอจากเตาไฟแบบธรรมชาติ แถมยังอร่อยตามแบบฉบับคนบนดอยอีกด้วยนะค่ะ ส่วนครกเขียงต่าง ๆ ก็ล้วนแต่ทำจากไม้ทั้งนั้น การที่ได้อยู่กับวิถีชีวิตคนบนดอยในแบบของชาวบ้านบนดอยนั้น ก็มีความสุขไปอีกแบบ ได้เห็นวิถีชีวิตความเป็นอยู่ บอกได้เลยค่ะว่าแปลกและหาดูได้ไม่ง่ายเลยทีเดียวทุกภาพถ่ายโดย ผู้เขียน