ถั่วเน่าซา เป็นอาหารพื้นเมืองของชาวไทใหญ่ แบบภูมิปัญญาท้องถิ่น สมัยโบราณชาวไทยใหญ่จะทำเก็บไว้ทานเองเพาะเมล็ดถั่วนั้นหาง่ายและราคาถูก เป็นการถนอมอาหารซึ่งทำมาจากถั่วเหลืองเริ่มจากการนำเมล็ดถั่วแช่น้ำค้างคืน จากนั้นต้มในน้ำเดือดจนหัวสุก และนำหมักทิ้งไว้โดยการห่อด้วยใบตองตึงใช้เวลา 3-4 วัน จะมีจุลินทรีย์เพิ่มมากขึ้นจึงจะนำมารับประทานได้ การที่นำมาหมักก็จะยืดอายุของอาหารและยิ่งหมักไว้นานยิ่งเพิ่มความอร่อย ซึ่งปัจจุบันนี้หาได้ยากยิ่งขึ้นคนที่ทำขายส่วนมากจะเป็นผู้เฒ่าผู้แก่ไทใหญ่ ราคาทั้งถูกมีคุณค่าทางโภชนาการสูงและยังมีกลุ่มแบคทีเรียบาซิลลัสอีกด้วย สามารถนำมาซ่า(ยำในภาษาไทย)หรือ โต้( ผัดในภาษาไทย) วันนี้ผู้เขียนจึงจะมาทำเมนู”คั่วถั่วเน่าซา “ หากใครจะอยากทำทานไปอ่านสูตรได้เลยค่ะ วัตถุดิบ 1. ถั่วเน่าซา 2. ตะไคร้ 3. กระเทียม 4. พริกแห้ง หรือ พริกขี้หนูก็ได้ 5. หมูสับ 6. น้ำมันพืช 7. เกลือ 8. ผงปรุงรส วิธีทำ 1. โขกตะไคร้ กระเทียม พริก ให้แหลกโคกตะไคร้กระเทียมพริกให้แหลก 2. ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืชรอให้กระทะร้อนจากนั้นผัดเครื่องแกงที่เราโขกไว้ 3. ผัดเครื่องแกงให้เหลืองหอมใส่หมูสับลงไปคนให้เข้ากัน 4. จากนั้นใส่ถั่วเน่าแล้วปรุงรสด้วยเกลือผงปรุงรสคนให้ทั่วชิมจนได้รสชาติตามต้องการ เพียง 4 ขั้นตอนง่ายๆก็พร้อมจะเสริมได้แล้วค่ะ ถึงหน้าตาอาจดูไม่น่าอร่อย แต่ถ้าหากได้ลองชิมสักครั้งจะติดใจอย่างแน่นอนค่ะ ส่วนรสชาติจะออกเค็มนิดๆ กลิ่นของถั่วเน่าซาก็จะหอมขึ้นจมูกหน่อยๆ มีความมันของเมล็ดถั่วที่นำไปหมัก ยิ่งหมักนานกลิ่นจะยิ่งแรงและอร่อยเพิ่มขึ้นด้วยค่ะ คล้ายกับนัตโต๊ะของประเทศญี่ปุ่น และมักนิยมมาทานกับ แตงกวา มะเขือ หัวปลี ผักชีฝรั่ง หรืออื่นๆเป็นเครื่องเเคียงก็ได้ หากทานกับข้าวสวยร้อนๆ เวลาทานจะร้องว้าวเลยทีเดียวค่ะ ผู้เขียนขอตัวไปทานถั่วเน่าคั่วก่อนนะคะ แล้วเจอกันใหม่กับอาหารไทใหญ่เมนูจะแปลกแบบไหนสามารถติดตามอ่านบทความต่อไปได้เลยค่ะ ทุกภาพโดยผู้เขียน