เรื่องและภาพ : ชานาพิ้ง ลี้ อำเภอเล็ก ๆ แห่งหนึ่งทางตอนใต้ของจังหวัดลำพูน เป็นดินแดนแห่งศรัทธาที่แสดงถึงความรุ่งเรืองอย่างยิ่งในพุทธศาสนา อำเภอนี้มีศาสนสถานมากมายตั้งอยู่ หนึ่งในนั้นคือ วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม หรือวัดพระบาทห้วยต้ม ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ตำบลนาทราย จังหวัดลำพูน เป็นวัดประจำหมู่บ้านของชุมชนพระบาทห้วยต้ม ซึ่งเป็นหมู่บ้านของชาวปกาเกอะญอ วัดพระบาทห้วยต้ม เป็นวัดใหญ่และมีชื่อเสียงที่สุดในอำเภอลี้ เนื่องจากเคยเป็นที่จำพรรษาของ ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา หรือ ครูบาวงศ์ฯ หนึ่งในสามครูบาคนสำคัญแห่งล้านนา (ครูบาศรีวิชัย ครูบาขาวปี และครูบาวงศ์ฯ) แต่เดิมชาวปกาเกอะญอนับถือผีสางเทวดา ครูบาวงศ์จึงได้นำแนวคิดพระพุทธศาสนามาเผยแพร่ จนคนในหมู่บ้านเกิดความศรัทธาในพุทธศาสนาอย่างแรงกล้า ไฮไลท์ที่สำคัญของวัดแห่งนี้ คือการที่นักท่องเที่ยวสามารถเข้ามาชมจิตรกรรมฝาผนังในพระวิหาร ที่วิจิตรงดงามหาชมที่ไหนไม่ได้ จิตรกรรมบอกเล่าเรื่องราวของครูบาวงศ์ฯ ตั้งแต่เกิดไปจนถึงเรื่องราวหลังมรณภาพ และพร้อมกันนั้นก็ได้บอกเล่าเรื่องราวของชุมชนพระบาทห้วยต้มด้วยเช่นกัน ด้านในวิหารมีรอยพระพุทธบาทประดิษฐานอยู่ ตามความเชื่อที่ว่าพระพุทธเจ้าเคยเสด็จมายังบริเวณนี้ วัดพระบาทห้วยต้มสร้างขึ้นโดยศรัทธาจากคนในชุมชนพระบาทห้วยต้ม ที่ต้องการสร้างขึ้นเพื่อครอบรอยพุทธบาทไว้ โดยท่านเป็นผู้วางแปลนทั้งหมดของวิหาร สะท้อนถึงความสามารถด้านการช่างของท่านเป็นอย่างดี โดยใช้เวลาก่อสร้างยาวนานเกือบ 35 ปีภาพวาดนี้บอกเล่าเรื่องราวของการสร้างทางขึ้นดอยสุเทพ ที่แรงงานบางส่วนก็มาจากแรงงานของชาวบ้านพระบาทห้วยต้มเช่นกัน และการเปิดถนนขึ้นดอยสุเทพเป็นครั้งแรก ภาพวาดแสดงถึงความศรัทธาของคนในชุมชน ซึ่งเป็นชาวปกาเกอะญอ ต่อหลวงปู่ครูบาวงศ์ นอกจากนี้ ภายในวัดยังมีศาลาอันเป็นที่ตั้งศพของครูบาชัยยะวงศาพัฒนา ซึ่งสรีระยังไม่เน่าเปื่อยบรรจุในโลงแก้วให้ประชาชนผู้ศรัทธาได้มากราบไว้ (และในวันที่ 17 พ.ค ซึ่งเป็นวันคล้ายวันละสังขารของครูบาวงศ์ฯ ชุมชนพระบาทห้วยต้มจะมีการทำบุญเปลี่ยนผ้าสรีระร่างศพเป็นประจำทุกปี) ชุมชนพระบาทห้วยต้มเป็นชุมชนพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง ทุกเช้า คนในชุมชนจะมาทำบุญตักบาตรที่วัด ซึ่งการตักบาตรที่นี่จะไม่เหมือนที่อื่น กล่าวคือเป็นการตักบาตรที่พระสงฆ์จะนั่งประจำที่ศาลาในวัด ไม่ได้ออกไปบิณฑบาตภายนอก และคนในชุมชนจะถวายสังฆทานให้ โดยเป็นสังฆทานผัก (เนื่องจากหมู่บ้านนี้รับประทานมังสวิรัส ตามแนวคิดของครูบาวงศ์) นอกจากวัดแล้ว ชุมชนพระบาทห้วยต้ม ก็มีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็น สักการะพระมหาเจดีย์ศรีเวียงชัย เลือกซื้อสินค้า เครื่องเงิน ผ้าทอ ที่ศูนย์วิจัยงานหัตถกรรมบ้านห้วยต้ม หรือชมวิถีชีวิตของชาวปะกาเกอะญอในชุมชน ก็สามารถมาได้ที่นี่ สอบถามเพิ่มเติม โทรศัพท์ 06 5734 9427