ปัจจุบันการดูโทรทัศน์หรือทีวีในบ้านเราจะเรียกว่าก้าวเข้าสู่ยุค "ดิจิทัล" ทีวีความคมชัดระดับ HD (ความคมชัดสูง) อย่างเต็มตัวเลยก็ว่าได้ ถึงแม้คนดูทีวีจะลดลงไปมากเพราะติดโซเชียล (Social) กันเยอะ แต่คนดูทีวีก็ยังพอมีอยู่ ซึ่งจะแบ่งคนที่ดูทีวีผ่านสื่อต่างๆออกเป็น 3 ประเภทดังนี้1.) ดูทีวีผ่านกล่องรับสัญญาณดิจิทัล หรือโทรทัศน์สีที่มีระบบดิจิทัลในตัว รับสัญญาณผ่านเสาอากาศแบบภาคพื้น2.) ดูทีวีผ่านกล่องรับสัญญาณดาวเทียมในระบบดิจิทัล รับสัญญาณผ่านดาวเทียม3.) ดูทีวีผ่านอินเทอร์เน็ต ดูสมาร์ททีวี หรือกล่องสมาร์ททีวีต่างๆ รับสัญญาณผ่านระบบอินเทอร์เน็ต WiFi และผ่านสาย LANบทความนี้ผมขอพูดถึงการดูทีวีผ่านกล่องรับสัญญาณดาวเทียมครับ ซึ่งสิ่งที่กำลังเป็นปัญหาอยู่ตอนนี้สำหรับคนที่ดูทีวีดาวเทียมก็คือการเปลี่ยนผ่านจากดาวเทียมไทยคม 5 ไปยัง "ดาวเทียมไทยคม 8" โดยเฉพาะคนที่ใช้จานดาวเทียมแบบจานทึบ ระบบ KU-Band ที่จำเป็นต้องเปลี่ยนหัวรับสัญญาณ (หัว LNB) เป็นหัวกลมๆที่ติดอยู่ตรงหน้าจาน ใช้สำหรับรับสัญญาณดาวเทียม ถัาเป็นแบบตระแกรงจานใหญ่ๆ (C-Band) ไม่ได้รับผลกระทบมากนักสำหรับคนที่ใช้จานทึบ KU-Band มานานหลายปีอาจไม่เข้าใจว่าเปลี่ยนทำไม จานทึบ KU-Band ส่วนใหญ่ในประเทศไทย เมื่อก่อนจะรับสัญญาณจากดาวเทียมไทยคม 5 (เดิม) ซึ่งความถี่ของหัว LNB เดิม คือ 11300 Standard ที่ใช้ทั่วไป ปัญหาใหญ่ต่อมาคือ ดาวเทียมไทยคม 5 ที่รับสัญญาณอยู่เดิมกำลังจะหมดอายุการใช้งานลงในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม พ.ศ.2563 นี้ สำหรับคนที่ใช้หัว LNB แบบเดิม (Standard) ต้องเปลี่ยนไปใช้หัว LNB แบบ Universal แทนเพื่อให้รับสัญาณดาวเทียมดวงใหม่ "ไทยคม 8" ได้ซึ่งหลายคนก็ไม่เข้าใจว่าจะเปลี่ยนทำไม? เป็นการเพิ่มภาระค่าใช้จ่ายหรือเปล่า จะเปลี่ยนเองก็เปลี่ยนไม่เป็นไม่มีความรู้ จะไปจ้างช่างมาเปลี่ยนให้ก็อาจจะคิดแพง บทความนี้ผมจะขออธิบายให้เข้าใจง่ายๆ พร้อมกับแนะนำวิธีเปลี่ยนหัว LNB ที่คุณทำได้เองง่ายๆกันครับ "เรามาดูกันครับว่าหัว LNB Standard อันเก่ากับหัว LNB Universal แบบอันใหม่ที่จะต้องเปลี่ยนต่างกับแบบเก่ากันอย่างไร"หัวรับสัญญาณดาวเทียมแบบมาตรฐาน LNB Standard ความถี่ LO (Local Oscillator) 11300 MHz ที่เราใช้กับจานทึบ KU-Band แบบเดิม ที่ใช้รับสัญญาณจากดาวเทียมไทยคม 3 ในอดีตและไทยคม 5 ซึ่งเป็นดาวเทียมรุ่นเดียวกัน ส่งสัญญาณภาพแบบ DTH (Direct-to-Home) ส่งตรงถึงบ้าน ด้วยความละเอียดปานกลาง (SD) และความละเอียดสูง (HD) สำหรับดาวเทียมไทยคม 3 หมดอายุการใช้งานไปแล้วเมื่อปี พ.ศ.2555 และไทยคม 5 กำลังหมดอายุการใช้งานเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม 63 นี้ จะกลายเป็นขยะอวกาศใช้การไม่ได้อีกต่อไป ซึ่งดาวเทียมแต่ละดวงมีอายุการใช้งานอยู่ที่ 12-15 ปี ขึ้นอยู่กับความจุของแบตเตอรีเก็บพลังงาน และแผงโซล่าเซลล์ที่ติดกับดาวเทียมหากเก็บพลังงานได้น้อยลงก็จะส่งผลให้ดาวเทียมเกิดขัดข้องบ่อยๆ แบตเตอรี่หมดดาวเทียมก็จบครับ..ส่วนหัวรับ LNB Universal ที่จะเปลี่ยนใหม่นี้ เป็นหัวรับสัญญาณดาวเทียมที่รับสัญญาณจากดาวเทียมได้ทั่วโลก ซึ่งจะต้องนำมาเปลี่ยนแทนของเดิม เพื่อให้รับดาวเทียมไทยคม 8 ให้ได้ หนึ่งหัวมีสองความถี่คือ (LO) 9750 MHz กับ (LO) 10600 MHz สำหรับรับสัญญาณการถ่ายทอดสดทีวีผ่านดาวเทียม ซึ่งต่างจากแบบเดิมมาก สำหรับดาวเทียมของไทยที่ยังรับสัญญาณทีวีได้หลังจากไทยคม 5 ปลดประจำการไปแล้วก็คือ "ดาวเทียมไทยคม 6" ซึ่งส่งสัญญาณภาพความละเอียดปานกลาง(SD) ส่งสัญญาณภาพให้กับจานรับสัญญาณแบบตระแกรง (C-Band) และจานรับสัญญาณดาวเทียมขนาดเล็กแบบทึบ (KU-Band) รับสัญญาณภาพได้ทั้งสองจาน และดาวเทียมดวงใหม่"ไทยคม 8" ส่งสัญญาณภาพให้กับจานรับสัญญาณเล็กแบบทึบ (KU-Band) เพียงชนิดเดียว ทั้งดาวเทียมไทยคม 5, 6, 8 โคจรอยู่ในตำแหน่งเดียวกัน จึงไม่จำเป็นต้องปรับหน้าจานเดิม"ดาวเทียมไทยคม 8" ดาวเทียมดวงนี้มีอายุการใช้งานได้อีกประมาณ 10 ปี เป็นดวงใหม่ล่าสุด ขึ้นสู่วงโคจรครั้งแรกเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 ใช้ส่งสัญญาณการถ่ายทอดสดทีวีดิจิทัลความละเอียดสูงในระดับ HD และความคมชัดสูงสุดในระดับ UHD ดาวเทียมไทยคม 8 เริ่มให้บริการส่งสัณญาณแล้วตั่งแต่ปีที่ผ่านมา จึงทำให้ผู้บริการทีวีดาวเทียมต่างๆ ทยอยกันย้ายการส่งสัญญาณช่องทีวีของตนไปยัง ดาวเทียมไทยคม 6 และดาวเทียมไทยคม 8 เพื่อให้การส่งสัญญาณทีวีดาวเทียมเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนี้ส่งผลกระทบถึงผู้บริโภคสื่อบันเทิงทีวีผ่านดาวเทียมต้องปรับตัวตามการเปลี่ยนแปลงนี้ด้วย"ซึ่งมันจำเป็นต้องเปลี่ยนครับ" หรือใครอาจจะเปลี่ยนไปดู ทีวีจากกล่องทีวีดิจิทัลแบบใช้เสาอากาศแทนก็ไม่ว่ากัน แต่ถ้าคุณยังต้องการรับชมทีวีดาวเทียมอย่างต่อเนี่องอยู่ ผมขอแนะนำให้ลองหาซื้อหัว LNB แบบ Universal มาลองเปลี่ยนเองกันดูครับ สามารถหาซื้อได้ตามร้านจานดาวเทียม, ร้านจำหน่ายอุปกรณ์อิเล็กทรอนิคส์ หรือสะดวกสั่งซื้อตามร้านค้าออนไลน์ก็มีเยอะครับ ไม่แนะนำหัว LNB ที่มันราคาถูกจนเกินไป เพราะอายุการใช้งานมันค่อนข้างสั้นครับ ยี่ห้อใดก็ได้ราคาประมาณ 150-300 บาทไม่เกินนี้ครับ ยิ่งถ้ามีการรับประกันหลังการขายก็ยิ่งดีครับ"ถ้าคุณมี LNB Universal อยู่ในมือแล้วอยากจะลองเปลี่ยนเอง ผมขอแนะนำวิธีการขั้นตอนการเปลี่ยนหัว LNB ซึ่งคุณก็ทำได้เอง"1.) ขันน็อตเอาหัวเดิมออกครับ โปรดสังเกตว่าหัว LNB หมุนอยู่ระดับไหนด้วยครับถ้ามีปากกาเมจิก็ใช้ทำจุดมาร์คเอาไว้หรือไม่ก็ถ่ายรูปไว้ก็ได้ครับ สังเกตสายสัญญาณตรงก้นก็ได้ครับว่าชี้ไปทางไหน ตอนเปลี่ยนหัวใหม่ให้มันชี้ไปทางเดิมพยายามให้อยู่ตำแหน่งเดิม2.) ใส่หัว LNB Universal อันใหม่เข้าไป ยังจำตำแหนงเดิมตอนแกะออกได้ใช่ไหมครับ (ตามภาพประกอบ)"ตอนที่ต่อสายสัญญาณเข้ากับหัว LNB พยายามให้หัว LNB มันเฉียงอยู่ในตำแหน่งเดิมนะครับ"แล้วทำไมต้องใส่ให้สายสัญญาณมันทำมุมเฉียงๆเอียงๆไปแบบนี้ ก็เพื่อให้หัว LNB รับช่องรายการได้ทั้งสองแนวครับ คือแนวตั้ง H กับแนวนอน V ถ้าหากหมุนเกินขึ้นมา หรือหมุนลงไปมากเกินไปมันจะรับได้แค่แนวเดียวครับ ช่องที่รับได้มันจะไม่ครบ หรือสังเกตง่ายๆให้สายสัญญาณที่ติดกับหัว LNB มันชี้ไประหว่างเลขสี่กับเลนห้าบนหน้าปัดนาฬิกา(ดังรูป)ครับ "ใส่หัว LNB อันใหม่เรียบร้อยแล้วต่อไปเรามาตั้งค่ากล่องกันครับ"การตั้งค่ากล่องรับสัญญาณดาวเทียมสำหรับกล่อง HD1.) กดปุ่ม Menu บนรีโมท2.) เลือก "ตั้งค่าดาวเทียม"3.) บนสุดเป็น Ku-Thaicomบรรทัดที่2 LNB เลื่อนเปลี่ยนเป็น 9750-10600 ครับ4.) แนวรับเป็นเลือก "อัตโนมัติ" ครับ5.) เพียงเท่านี้ครับ กด Exit ออก..การตั้งค่ากล่องรับสัญญาณดาวเทียมสำหรับกล่อง SDเป็นการตั้งค่า OTA (การอัพเดทโปรแกรมซอฟต์แวร์)1.) เมนูหลัก2.) การตั้งค่าระบบ3.) การตั้งค่า OTAใส่ตัวเลขให้ตรงตามภาพประกอบครับครับ ช่อง Trans Freq 12687 เป็นช่องความถี่ OTA เพื่ออัพเดทโปรแกรมปัจจุบัน การตั้งค่าในช่อง Trans Freq ของกล่องทีวีดาวเทียมของแต่ละรุ่นแต่ละค่าย ใช้ตัวเลขความถี่ไม่เหมือนกัน ซึ่งคุณสามารค้นหาค่า Trans Freq ของรุ่นและกล่อง ที่คุณใช้ โดยค้นหาในกูเกิ้ลโดยพิมพ์คำว่า " รหัสความถี่ OTA + ยี่ห้อกล่องดาวเทียมที่คุณใช้ 4.) กด Exit ออก 5.) กด "ตกลง" เพื่อบันทึกเปิดช่องทีวีช่องไหนก็ได้แล้วกดปุ่ม "info" บนรีโมทครับ ดูตรงแถบคุณภาพของสัญญาณที่หน้าจอทีวีครับ (แถบล่างสุด) หากคุณภาพสัญญาณเกินกว่า 70-80% ถือว่าดีมากครับ แต่ถ้าต่ำกว่า 60% และต้องการให้สัญญาณคุณภาพดีกว่านี้ให้ค่อยๆหมุนหัว LNB ทวนเข็มนาฬิกาขึ้นไปทีละนิดครับ การหมุนทวนขึ้นเป็นแนว H หรือแนวตั้ง แต่ถ้าหมุนลงจะเป็นแนว V (แนวนอน)ค่อยๆหมุนขึ้นหมุนลง เพื่อให้รับช่องสัญญาณในแนว H และแนว V ในขณะที่หมุนให้ดูแถบคุณภาพสัญญาณที่หน้าจอทีวีของคถณตามไปด้วยนะครับให้ได้เปอร์เซนต์มากที่สุดครับ ถ้าหากเราสามารถหมุนหาจุดกึ่งกลางของทั้งสองแนวคุณภาพสัญญาณได้ สัญญาณจะมีความเสถียรและมีค่าเปอร์เซนต์ที่มากพอๆกัน ถ้าได้เปอร์เซนต์คุณภาพตามต้องการแล้วก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อยครับเพียงเท่านี้ล่ะครับไม่ยากเลยเมืองไทยในวันนี้กำลังเปลี่ยนผ่านไปสู่ยุคทีวีดิจิทัลทีวีความละเอียดสูงแบบเต็มรูปแบบแล้ว การสื่อสารผ่านดาวเทียมของไทยก็ได้เปลี่ยนผ่านแล้วเช่นกัน สำหรับบทความนี้ที่ผมได้รวบรวมเรื่องของการปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ที่ใช้รับสัญญาณดาวเทียม ซึ่งผมได้ศึกษาค้นคว้ามา และลงมือทดลองปฏิบัติด้วยตัวเองจนสำเร็จแล้ว จึงนำมาเขียนแชร์วิธีการต่างๆ ในแบบที่ไม่ยากจนเกินไป ผมหวังว่าบทความนี้น่าจะเป็นประโยชน์ ต่อผู้ที่สนใจ หรือกำลังหาวิธีเปลี่ยนหัวรับสัญญาณ LNB แบบ Universal อยู่นะครับ หลายคนไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไรก็ดูเป็นแนวทางก็แล้วกันครับ หากใครอยากทดลองทำตามในการทำงานนี้ ขอให้คำนึงถึงความปลอดภัยกันด้วยนะครับ ถ้าหากจานดาวเทียมที่บ้านของคุณอยู่สูงเกิน อยู่ในจุดที่อันตรายคุณก็อย่าเสึ่ยงเลย ถ้าหากจำเป็นจริงๆต้องหาช่างที่มีความชำนาญมาช่วยเปลี่ยนให้จะปลอดภัยกว่าครับ แต่ถ้าจานรับสัญญาณของคุณอยู่ในจุดที่เข้าถึงได้ปลอดภัยก็ทดลองทำกันดูครับ ขอบคุณทุกท่านที่ติดตามกัน แล้วพบกันใหม่ครั้งหน้าครับ..ภาพประกอบทั้งหมดโดย : กัมบี้บ็อกซ์ บทความโดย : กัมบี้บ็อกซ์