ศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ ตั้งอยู่ที่ ต.โป่งผา อ.แม่สาย จ.เชียงราย (หากมาจากตัวเมืองเชียงรายจะอยู่ก่อนถึงแม่สายประมาณ 4 กิโลเมตร) เป็นโครงการในพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยจากการรับฟังการบรรยายของเจ้าหน้าที่ของศูนย์แห่งนี้ ก็ได้ทราบว่าศูนย์แห่งนี้เกิดขึ้นจากการที่พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงความจำเป็นของการมีแหล่งพันธุ์พืชสำรองไว้ในยามที่อาจจะมีความขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ขึ้นได้ ซึ่งการมีศูนย์แห่งนี้จะช่วยให้หากเกิดความขาดแคลนก็จะสามารถพระราชทานเมล็ดพันธุ์ที่มีให้แก่เกษตรกรเพื่อใช้ในการเพาะปลูกได้เลย ในศูนย์แห่งนี้ เปิดให้เข้าเรียนรู้การจัดการการปลูกหลายส่วน โดยเราสามารถติดต่อประสานไปยังศูนย์และจะมีเจ้าหน้าที่ดูแลบรรยายและให้ความรู้ครับในการเยี่ยมชมจะมีรถรางที่ใช้ในการเดินทางภายในศูนย์ รถรางจะพาเราไปชมส่วนเพาะปลูกต่างๆ โดยศูนย์จะเป็นแหล่งเพาะปลูกเมล็ดพันธุ์โดยจะแบ่งพื้นที่เป็นส่วนตามแต่ประเภทของผักและพืช เมล็ดพันธุ์ที่ผลิตจะมีหลากหลายประเภททั้งที่เป็นผักทั่วไป กลุ่มของผักสวนครัว เช่น คะน้า ผักกวางตุ้ง ถั่วฝักยาว ผักบุ้ง ฟักทอง หรือพริกขี้หนู เราก็จะได้เห็นแปลงผักที่เป็นแปลงที่เป็นยกร่องขึ้นแปลงบนพื้นดิน หรือปลูกที่แปลงยกสูงหรือปลูกในกระบะ หรือแปลงที่มีการตีไม้เป็นร้านให้พืชผักเลื้อยขึ้นเกาะนอกเหนือจากเมล็ดพันธุ์พืชผักทั่วไปแล้ว ที่นี่ยังมีการเพาะเมล็ดพันธุ์ของพืชที่ได้รับการปรับแต่งให้มีลักษณะที่ดีขึ้น เพื่อให้การปลูกเป็นไปได้ดี และมีคุณลักษณะที่ดีขึ้นอีกด้วยพิเศษสุดๆ กับการได้เห็นถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อยู่ด้านหลังศูนย์ฯ แห่งนี้ด้วยครับ นอกจากแปลงผัก ภายในศูนย์ยังมีส่วนที่แสดงการทำเกษตรแบบผสมผสาน หลายโซนให้เยี่ยมชม มีส่วนของบ่อเลี้ยงปลาที่มีการเลี้ยงเป็ดร่วมด้วย ในส่วนนี้นอกจากเยี่ยมชมยังมีจุดให้บริการจำหน่ายอาหารปลาที่เราสามารถให้อาหารปลาได้ด้วยหลังจากดูงานด้านในครบรอบแล้ว รถเยี่ยมชมที่พาเรากลับมายังด้านหน้า ซึ่งด้านหน้าของศูนย์ฯ ยังมีร้านกาแฟและร้านอาหารชื่อว่า “ร้านจันกะผัก” ให้บริการด้วย หลักๆ จะให้บริการอาหารจานเดียว มีเมนูหลากหลาย และมีสลัดบาร์ให้ได้เลือกตักได้ตามชอบอีกด้วย และเมนูอาหารที่ทำก็จะมีจุดเด่นที่ใช้ผักในโครงการมาประกอบอาหาร ได้ทานอาหารเหนือกินกับผักสดๆ ไร้สารพิษทานได้อย่างสบายใจหลังจากอิ่มท้องแล้ว ส่วนของหน้าร้านก็จะมีสินค้าผลิตผลทางการเกษตรและของฝากของที่ระลึกจำหน่ายด้วยครับ ยังสามารถซื้อผักสดๆ ติดมือกลับไปฝากคนที่บ้านได้ด้วยหากมีโอกาสได้มาแม่สายครั้งต่อไป ศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ ก็เป็นที่สถานที่หนึ่งที่แวะมาเรียนรู้เรื่องของการสร้างความมั่นคงทางอาหารได้นะครับ