ข้าเจ้าเป็นสาวเจียงใหม่ แหมบ่เต้าใดก่จะเป็นสาวแล่ว สวัสดีค่ะ วันนี้ซินขออนุญาตเปิดคลาสสอนภาษาเหนือหน่อยนะคะ ภาษาเหนือมีหลายสำเนียงแตกต่างกันไปตามพื้นที่ตามตัวอย่างบทสนทนาดังต่อไปนี้สถานการณ์ : ในห้องเรียนภาษาไทยกลาง "เธอ ๆ หยิบยางลบให้หน่อย"ภาษาเหนือสำเนียงพะเยา "ตั๋ว ๆ หยิบยางลบหื้อจิม"ภาษาเหนือสำเนียงเชียงใหม่ ฺ"ตั๋ว ๆ หยิบยางลบหื้อกำ"คำว่า "จิม" จะสร้างความสงสัยขึ้นมาทันทีว่า ยางลบมันกินได้เหรอเธอ ?คำว่า "กำ" มันแปลว่าอะไร กำมือรึเปล่า ?ไม่ใช่นะคะทั้งสองคำมันแปลว่า "หน่อย" นั่นแหละค่ะภาษาไทยกลาง "ตอนพักเที่ยงเราจะไปซื้อนำแตงโมปั่น เธออยากไปด้วยกันไหม ? "ภาษาเหนือ "เปิ้ลว่าถ้าพักกิ๋นข้าวต๋อนจะไปซื้อน้ำบะเต้าปั่น ตั๋วไค้ไปโตยกั๋นก่""เปิ้ล" แปลว่า ตัวฉัน , ตั๋ว แปลว่า เธอ"ข้าวต๋อน" แปลว่า ตอนเที่ยง เชน จะไปวัดหลังกิ๋นข้าวต๋อนปู้น(จะไปวัดตอนบ่าย)"บะเต้า" แปลว่า แตงโม "ไค้" แปลว่า อยาก"โตย" แปลว่า ด้วย"ก่" เป็นการลงท้ายของประโยคคำถาม แปลว่า ...ไหม? เช่น หิวข้าวก่(หิวข้าวมั้ย) แม่นอันนั้นก่(ใช่อันนั้นไหม)ภาษาไทยกลาง "วันนี้กลับบ้านไปรีบนอนเลยนะ พรุ่งนี้มีนัดกันตอนตี 5 ห้ามลืมล่ะ"ภาษาเหนือ "วันนี้ฟั่งปิ๊กบ้านนอนเจ๊า ๆ เลยเน้อ พูกมีนัดกั๋นต๋อน 5 โมงเจ๊านา จะไปลืมเน้อ""ฟั่ง" แปลว่า รีบ"ปิ๊ก" แปลว่า กลับ"นอนเจ๊า" ไม่ได้แปลว่าให้นอนตอนสว่าง แต่คำนี้หมายความว่าให้รีบนอน"5 โมงเจ๊า" แปลว่า ตี 5 ฟังแล้วบางคนอาจจะงงว่าหมายถึง 11.00 น. รึเปล่า"จะไปลืม" แปลว่า อย่าลืม ***จะมีภาษาเหนือบางคำที่หลาย ๆ คนฟังจะงง เช่น "จะไปไปไป" ตกลงจะให้ไปหรือไม่ให้ไป ซินสรุปมาให้เข้าใจง่าย ๆ คือถ้ามีคำว่า "ไป" ติดกันมากกว่า 1 คำหมายถึง "ไม่" ค่ะ "จะไปไป" และ "จะไปไปไป" ความหมายเดียวกันค่ะ แปลว่าไม่ให้ไปแล้ว "จะไปไป" กับ "จะไปไปไป" ต่างกันยังไง ? ต่างที่อารมณ์ค่ะ ไป 2 ตัวนี่เริ่มหงุดหงิด ไป 3 ตัวคือคนพูดหงุดหงิดแล้วค่ะ เพราะฉะนั้น จะไปไปไป นะคะ ^^ ภาษาไทยกลาง "อาจารย์ไม่คิดเลยนะว่าเธอจะเจ้าเล่ห์ขนาดนี้"ภาษาเหนือ "อาจารย์บ่กึ๊ดเลย ว่าเธอจะปิ้นป๊อกปิ้นแป๊กเต้าอี้""กึ๊ด" แปลว่า คิด"ปิ๊กป๊อกปิ้นแป๊ก" แปลว่า เจ้าเล่ห์เพทุบาย กลับกลอก"เต้าอี้" แปลว่า ขนาดนี้ สถานการณ์ : เด็กใหม่ภาษาเหนือ "น้อง ไปเสาะซื้อน้ำบะกุยปั่นหื้ออ้ายกำ"ภาษากลาง "น้อง ไปหาซื้อน้ำกำปั้นปั่นให้พี่หน่อย" "เสาะ" แปลว่า หา"บะกุย" ไม่ใช่ผลไม้แต่แปลว่ากำปั้น เช่น "เดวมันจะโดนบะกุยสับหัวละเน้อ"(เดี๋ยวจะโดนมะเหงก)"อ้าย" แปลว่า พี่ (ผู้ชาย) ภาษาเหนือ "วันนี้ปี้จะปากู้คนไปแอ่วป่าเห้วตี้ละอ่อนเจียงใหม่ไปแอ่วกันนักตี้สุด!"ภาษากลาง "วันนี้พี่จะพาทุกคนไปเที่ยวป่าช้าที่เด็กเชียงใหม่ไปเที่ยว""ปี้" แปลว่า พี่(ผู้หญิง)"ปา" แปลว่า พา"กู้คน" ไม่ได้แปลว่าไปกู้เงินแต่อย่างใด แต่แปลว่า ทุกคน"แอ่ว" แปลว่า เที่ยว"ป่าเห้ว" แปลว่า ป่าช้า "ตี้" แปลว่า ที่"ละอ่อน" แปลว่า เด็ก"นัก" แปลว่า เยอะภาษาเหนือ "อ้ายหื้อตั๋วไปเอาบะถบ บ่ใจ่หื้อตั๋วไปคลุกขี้เป๊อะ ผ่อเต่วลุ ฮึ๊ยยย ขี้เป๊อะเต็มแพ๊ด"ภาษากลาง "พี่ให้เธอไปเอาประทัด ไม่ใช่ให้ไปคลุกโคลน ดูกางเกงสิ หู้ยยย โคลนเต็มไปหมด""บะถบ" แปลว่า ประทัด"บ่ใจ่" แปลว่า ไม่ใช่"ขี้เป๊อะ" แปลว่า โคลน"ผ่อ" แปลว่า ดู"เต่ว" แปลว่า กางเกง"ลุ" แปลได้หลากหลายความหมาย ในที่นี้ใช้คู่กับคำว่า ผ่อ(ดู)..ลุ(สิ) แต่ถ้าอยู่ในประโยค แล้วโทรศัพท์ลุ(แล้วมือถือล่ะ) หรือ ทีวีมันลุแล้ว(ทีวีมันพังแล้ว)"เต็มแพ๊ด" แปลว่า เต็มไปหมดภาษาเหนือ "ตั๋วจะไปลืมเอาบะก้วยในตู้เย็นไปไหว้เจ้าตี้เน้อ"ภาษากลาง "เธออย่าลืมเอาฝรั่งในตู้เย็นไปไหว้เจ้าที่นะ""จะไปลืม" แปลว่า อย่าลืม"บะก้วย" แปลว่า ฝรั่งที่เป็นผลไม้"เจ้าตี้" แปลว่า เจ้าที่ ถ้ามีคำไหนที่น่าสนใจ และเป็นที่นิยมจะนำมาแบ่งปันความหมายให้ทราบกันนะคะภาพหน้าปก ภาพโดย Sasin Tipchai จาก Pixabay ภาพประกอบ โดย andros1234 จาก Pixabay ภาพประกอบ ภาพโดย skeeze จาก Pixabay