หากพูดถึงอำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ที่ ๆ คนส่วนมากจะนึกถึงก็คงหนีไม่พ้น ดอยหลวงเชียงดาว ดอยที่สูงเป็นอันดับ 3 ของของประเทศไทย แต่น้อยคนที่จะรู้ว่า ท่ามกลางธรรมชาติที่สวยงาม จะมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ที่เป็นแหล่วงรวมศรัทธาของชาวเชียงดาวมานานนับหลายร้อยปี ด้วยความศักดิ์สิทธิ์นี้จนได้มีการสร้าง สำนักสงฆ์ อย่าง วัดถ้ำเชียงดาว อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ วัดถ้ำเชียงดาว เป็นถ้ำขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของดอยหลวงเชียงดาว ตั้งอยู่ที่เชิงเขาของดอยหลวง ภายในถ้ำประกอบไปด้วยศิลปกรรมที่สร้างสรรค์จากธรรมชาติ อย่างหินงอก หินย้อย รวมถึงสายน้ำใส ๆ ไหลออกมายังบริเวณหน้าถ้ำ รวมเป็นสระน้ำสีใส ออกสีเขียวมรกตที่มีปลาหลากหลายชนิดว่ายไปมาอยู่ภายในสระ ค่าเข้าชมถ้ำ สำหรับคนไทย 20 บาท ส่วน ชาวต่างชาติ 40 บาท เส้นทางเดินชมภายในถ้ำ มีสามเส้นทาง เส้นทางแรกมีไฟฟ้าเข้าถึงสามารถเดินชมได้เอง ประกอบไปด้วยถ้ำพระนอน ข้างในมีพระนอนนาม พระกัสสปะ ยาว 2 เมตร สร้างโดยชาวพม่า ถ้ำยาว 360 เมตร ส่วนเส้นทางที่ 2 และ 3 ยังไม่มีการติดตั้งไฟฟ้า ประกอบไปด้วย ถ้ำแก้ว ถ้ำน้ำ ถ้ำมืด และ ถ้ำม้า รวมระยะ 1,469 เมตร หากต้องการเดินชมต้องมีคนนำทางและตะเกียง ค่าตะเกียงจะมีราคาประมาณ 200 บาท ส่วนค่าคนนำทาง ราคาแล้วแต่จะให้ แต่ที่น่าประทับใจมาก ๆ สำหรับผู้เขียนคือ ผู้ดูแลทำความสะอาดห้องน้ำ ทั้งห้องน้ำที่สะอาด และ คำพูดน่ารักที่ได้ยินแล้วก็ประทับใจ มาจนถึงวันนี้ เรื่องราวความเป็นมาของถ้ำใหญ่แห่งนี้มีมากมายหลายตำนาน แต่ที่เด่นชัดคือตำนาน พ่อหลวงคำแดง ซึ่งเจ้าหลวงคำแดงนั้น เป็นบุตรชายของเจ้าเมืองพะเยา ได้พบรักกับหญิงสาวที่ถูกสาปให้อยู่ภายในบริเวณถ้ำ หากออกจากถ้ำจะกลายเป็นกวางทอง เจ้าหลวงคำแดงจึงอาศัยอยู่ในถ้ำตั้งแต่นั้นมา จนต่อมาได้จุติเป็นเทวดาปกปักรักษา เจ้าแห่งผีทั้งหลาย ภายในถ้ำนั้น ต่อมาชาวบ้านได้ตั้งศาลขึ้นมา ชื่อว่า ศาลพ่อหลวงคำแดง ด้วยแรงศรัทธา ชาวบ้านทั้งหลายได้นำพระพุทธรูป รูปสักการะอันศักสิทธิ์ทั้งหลาย ไว้ภายในถ้ำ บ้างก็ว่า มีฤาษีนามว่า พรหมฤาษี ได้ทำพิธีอัญเชิญ สิ่งศักสิทธิ์ทั้งหลาย ทั้งอินทร์ พรหม ยม ยักษ์ นาคา เทวดา ทั่วเมือง มาเพื่อเนรมิตสิ่งของวิเศษ อาทิ พระพุทธรูป - ช้าง - ม้า ทองคำ ดาบวิเศษ เก็บไว้ในส่วนที่ลึกที่สุดของถ้ำ และ มีเจ้าหลวงคำแดง เป็นผู้ปกปักรักษา การเดินทาง รถส่วนตัว ขับรถมาตามถนนสาย ชม3024 เป็นระยะทางประมาณ 76 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที - 2 ชั่วโมง ภายในวัดมีลานจอดรถบริการฟรี รถสาธารณะ ขึ้นรถประจำทางสาย เชียงใหม่ - บ้านท่าตอน หรือ เชียงใหม่ - ฝาง ได้ที่ สถานีขนส่งผู้โดยสารช้างเผือก โดยบอกคนขับว่าลง สถานีเชียงดาว จากนั้นต่อรถรับจ้างเข้าไปยังวัด อีก 6 กิโลเมตร ภาพทั้งหมดโดย : ผู้เขียน