ปลูกข่าไว้ใส่ต้มปลาถ้าถามคนที่เป็นคนอีสานว่า "อยากกินข้าวกับอะไร?ตอนหิวมาก ๆ" หลายคนอาจหลายคำตอบ แต่สำหรับผมหิว ๆ ต้องซดต้มปลาช่อนตัวใหญ่ ๆ กับแจ่วพริกดิบจี่ ตำให้พอแหลก ๆ ซอยหอมลงไปนิดหน่อย เหยาะน้ำปลาสักนิด น้ำมะนาวสักหน่อย เท่านี้เองที่ผมชอบ ๆ แต่พริกจี่นี้ต้องเยอะสักหน่อย น้ำปลานี้เทียวเหยาะเอา หมดรสเค็มก็เหยาะที บางทีอาจตักน้ำต้มปลาเติมลงไปด้วย หรือตักน้ำพริกเติมลงไปในชามต้มปลา คน ๆ อย่าให้พริกที่ตักลงไปลอยไปไกล ตักมันกลับมาซด แจ่วพริกจะช่วยเสริมรสเผ็ด จากนั้นก็จิ้มข้าวเหนียวกับต้มปลา หรือบางทีอาจตักชิ้นปลาช่อนใส่ลงในถ้วยน้ำพริกด้วย แล้วเอาข้าวเหนียวจิ้มตามอีกที เผ็ด ๆ ร้อน ๆ โอ้โหพี่น้อง อร่อยอย่าบอกใครเชียวการปลูกข่าไว้รอต้มปลานี้ต้องหมั่นดูแลครับ เช่นรดน้ำบ่อย ๆ หรือบางทีอาจจะมีปุ๋ยด้วย และปุ๋ยที่ง่ายเลยที่ผมขอแนะนำคือปุ๋ยเกล็ดตามร้านค้า เป็นถุงเล็ก ๆ เม็ดใส ๆ มาผสมน้ำรดทุกวัน การรดน้ำทุกวันนี้จะช่วยให้ต้นข่าแทงหน่อใหม่ ๆ ขึ้นตามกอและทำให้เกิดหัวอ่อน ๆ ของข่าตามมา แล้วหัวข่าอ่อน ๆ นี่ล่ะอร่อยนักถ้านำมาใส่ต้มปลา ไปขุดมาล้างน้ำให้เกลี้ยงฝานเป็นแว่น ๆ บาง ๆ คนที่ชอบข่าเยอะอาจจะใส่เยอะก็ได้ ส่วนปลาสะดวกที่สุดเห็นจะเป็นตามตลาด ตัวละกิโลฯนี้กำลังต้มแซ่บ กิโลกรัมละ 130 บาทได้มาทุบหัว ขอดเกล็ดออก ตัดครีบตัดอะไรออก ฝานเป็นแว่น ๆ แล้วแต่ควาามต้องการ ชิ้นเล็ก ชิ้นใหญ่ เสร็จแล้วก็ล้างน้ำให้สะอาดใส่ชามเตรียมไว้จากนั้นไปก่อไฟตั้งหม้อ เติมน้ำตามความต้องการซด ยกหม้อขึ้นตั้ง เดือด ๆ เติมข่าลงไป ตามด้วยพริกสดทุบ หัวหอมทุบ ตะไคร้ หั่น ๆ ตามลงไปในหม้อ ใส่เกลือลงพอเค็ม อายิโน๊ะโม๊ะโต๊ะสักนิด รอจนน้ำเดือด ปุด ๆ ๆ ๆ นำเนื้อปลาช่อนที่เตรียมไว้ใส่ลงในหม้อตอนร้อน ๆ การใส่เเนื้อปลาในตอนร้อน ๆ นี้ ถือเป็นเคล็ดลับสำคัญในการทำอาหารครับ เพราะมันจะช่วยลดความคาวลงได้ ถ้าใส่ตอนไม่ร้อนนี้โอ้โหพี่น้อง กินไม่ได้เลยมันคาว จากนั้นก็ปิดฝาหม้อพอสุกได้ที่ก็ชิมรส เติมน้ำปลาหากเค็มไม่พอ แล้วหลังจากนั้นไปเก็บใบมะขามอ่อนมาสักพอเปรี้ยว โรยลงไปในหม้อ ยอดผักอีตู่ไทยสักพอหอม ใครชอบใบมะกรูดอาจเติมใบมะกรูดลงไปได้ สำหรับผมไม่ค่อยใส่ถ้าต้มปลาอีสาน สุกแล้วยกลง โอ้โหพี่น้อง ต้มปลาอีสานนี้อร่อยจริง ๆ และเรามักทำรสจืด ๆ ไว้ ไม่ให้เผ็ด ถ้าต้องการรสเผ็ดเติมแจ่วได้ครับ และนี่ก็คือ การเตรียมข่าที่บ้านไว้รอปลาช่อน หรือรอต้มปลาอื่น ๆ คือบำรุงน้ำและปุ๋ยบ้างตามโอกาส รับรองหัวข่าบ้านท่านจะใส่ต้มปลาอร่อย แซ่บ ทีเดียวเชียวและผมหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับคนที่ชอบต้มส้มปลาใส่ข่าอ่อน ๆ เหมือนผมนะครับผม เรื่องและภาพโดย ลูกอีสาน