ตลาดช่องเม็ก เป็นตลาดการค้าชายแดน ระหว่างพรมแดนไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ตั้งอยู่ในพื้นที่ของตำบลช่องเม็ก อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่ชอบช้อปปิ้ง เพราะมีสินค้าให้เลือกจับจ่ายใช้สอยมากมาย ทั้งของกินและของใช้ ไม่ว่าจะเป็นกระเป๋าหรือรองเท้างานก็อปปี้เกรด A ผ้าถุงผ้าซิ่นพื้นเมืองราคาถูก สามารถซื้อติดมือไปเป็นของฝากได้ ในขณะที่กำลังเดินเล่นชมสินค้าพื้นบ้าน ที่ชาวบ้านพากันมาวางขายง่าย ๆ ริมฟุตบาทอยู่นั้น สายตาพลันเหลือบไปเห็นผู้คนต่างมะรุมมะตุ้มต่อราคาและรุมซื้อสินค้าบางอย่าง จึงได้รีบเดินดิ่งเข้าไปดูว่าสิ่งนั้นคืออะไร ฉันตื่นเต้นมาก เมื่อเห็นว่าสิ่งที่ทุกคนรุมดูอยู่นั้นเป็นก้อนดินกลม ๆ ขนาดใหญ่ มีตัวแมลงอยู่ข้างใน ด้วยความที่เติบโตมาในหมู่บ้านชนบทภาคกลาง ฉันจึงไม่เคยเห็นเจ้าสิ่งนี้มาก่อน แม่ค้าบอกให้ฉันรู้ว่าชื่อเรียกของก้อนกลม ๆ นี้ คือ " เบ้า " ในตะกร้าที่วางขายอยู่นั้นราคา 50 บาท ขุดมาจากฝั่งลาว แม่ค้าก็เป็นคนลาวเช่นกัน ตัวอ่อนสีขาวที่อยู่ข้างในสามารถนำไปแกงเป็นอาหารได้หลายอย่าง อย่างเช่น แกงใส่ไข่มดแดง หรือแกงผักหวานใส่เบ้า ก็แซ่บอีหลี! รสชาติมัน ๆ เป็นเมนูเด็ดหน้าแล้งของทางอีสานและลาว วิธีนำเบ้าไปรับประทาน ก็จะนำตัวอ่อน ออกไปชำแระเอาขี้หรือไส้ที่เป็นหนอนออกก่อน เมื่อพูดถึงแกงไข่มดแดง ก็พาทำให้ฉันน้ำลายสอขึ้นมาทันที แต่ถึงกระนั้น ฉันก็ยังไม่ค่อยอยากลิ้มลองรสชาติของตัวอ่อนเบ้าสักเท่าไหร่นัก เพราะมันดูน่ารักน่าชังเกินกว่าจะกลืนกินได้ลง สำหรับแมงกุดจี่เบ้า ( dung beetle ) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Heliocopris bucephalus Fabricius เป็นแมลงสวยงาม มีลูกเบ้าขนาดใหญ่เกือบเท่าลูกเปตองและลูกเทนนิส เส้นผ่าศูนย์กลางลูกเบ้าประมาณ 6.5 - 8.5 เซนติเมตร ลำตัวแมลงเบ้ากุดจี่ส่วนอกกว้าง 2.2 - 3.0 เซนติเมตร ลำตัวยาว 3.6 - 5.0 เซนติเมตร แหล่งที่พบมากอยู่ทางภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในธรรมชาติจะพบในพื้นที่ป่าเต็งรังที่มีดินลักษณะเป็นดินทรายละเอียด พื้นที่ที่มีความสูงระดับน้ำทะเล 170 เมตร ที่มีหญ้าเป็นไม้พื้นล่าง ในบริเวณพื้นที่ที่ชาวบ้านนำฝูงควายขึ้นมาเลี้ยงให้กินหญ้าบนดอนดิน ปัจจุบันหาได้ยาก เพราะการเลี้ยงวัวควายของชาวบ้านที่ลดน้อยลงไปตามยุคสมัย ภาพปกและภาพประกอบโดย :ผู้เขียน