“ลูกทุ่งอีสาน” เป็นบทเพลงที่โลดแล่นในสังคมไทยมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในปัจจุบันแทบจะบอกได้ว่าเป็นตลาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย และประเทศเพื่อนบ้าน มียอดวิวในโลกออนไลน์เป็นเครื่องการันตีแต่จะมีใครสักกี่คนที่รู้ว่า “เบื้องหลัง” ของวงการเพลงลูกทุ่ง และวงการสตริงอีสานมีพื้นฐาน และจุดเริ่มต้นที่สำคัญจากใครในการริเริ่มให้วงการเพลงอีสานเกิดปรากฏการณ์ได้รับการยอมรับในสังคม และมีพื้นที่ในการแสดงความสามารถในวงการเพลง หรือวงการบันเทิงในภาคอีสานภาพวาดโดย วรรณวิษา ธงศรีบุคคลสำคัญที่ผมอยากยกมาบอกเล่าในบทความนี้ คือ ครูคำเกิ่ง ทองจันทร์ ผู้เป็นบรมครูในการสร้างสรรค์เพลงลูกทุ่งอีสาน มีลูกศิษย์ที่มีชื่อเสียงหลายคน เช่น จินตรา พูนลาภ, แมน มณีวรรณ, สาธิต ทองจันทร์, พิมพ์ใจ เพชรพลาญชัย, เฉลิมพล มาลาคำ, ศิริพร อำไพพงษ์, เดือนเพ็ญ อำนวยพร, ล้วนแต่เป็นศิลปินแนวหน้าของภาคอีสาน บทเพลงจากปลายปากกาของอาจารย์คำเกิ่ง ทองจันทร์ สร้างชื่อเสียงให้กับบรรดาศิลปินลูกศิษย์ มีหลายเพลงที่เป็นบทเพลงอมตะของภาคอีสาน เช่น ปากโกรธใจคิดถึง, น้ำตาสาวเย็บผ้า, รักแท้คือแม่ผม, สาวลำน้ำชีหนีแฟน, ชายอิสระ, ออนซอนอีสานพื้นเพอาจารย์คำเกิ่ง ทองจันทร์ เป็นชาวอำเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี แต่ด้วยความแห้งแล้ง เลยทำให้ต้องมีการโยกย้ายถิ่นฐานมาตั้งถิ่นฐานมาที่บ้านหนองกุง ตำบลภูเงิน อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด ด้วยความเป็นคนที่ชอบกาพย์กลอนอีสาน ได้มีโอกาสเรียนหมอลำกลอน จึงทำให้มีความสามารถในการร้องหมอลำ และไหวพริบปฏิภาณในการแต่งกลอนลำเป็นที่ชื่นชอบของคนฟัง เส้นทางการเดินทางของอาจารย์คำเกิ่ง ทองจันทร์ ในการอัดเทปเสียงได้รับการผลักดันจาก “สุพรรณ ชื่นชม” ครูเพลงชื่อดังของภาคอีสาน เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้คนรู้จักคำเกิ่ง ทองจันทร์มากยิ่งขึ้นภาพวาดโดย ภาณุพงศ์ ธงศรีความโดดเด่นของศิลปินท่านนี้ การร้องหมอลำเพลิน และแต่งกลอนลำได้ถูกใจผู้ฟัง ให้ภาพของภาคอีสานสะท้อนยุคสมัยได้อย่างน่าสนใจ เช่น เพลงพลทหารโข่ง, ดา ดา ดา และโก๋อีสาน ติดหู ติดใจ ไพเราะ ปนความขบขันของตัวละครในบทเพลงที่อาจารย์คำเกิ่งสะท้อนออกมาอย่างน่าสนใจ พร้อมกันนั้นภาพของเมืองฟ้าอำไพ พื้นที่ฝันของใครหลายคน “กรุงเทพมหานคร” อาจารย์ยังได้ฉายภาพของแรงงานอีสานในยุคต้น เช่น สาวอีสานพลัดถิ่น, น้ำตาสาวเย็บผ้า, คนหลังยังคอย, สู้เพื่อใคร ล้วนเป็นบทเพลงที่ให้กำลังใจ สะท้อนภาพ สะท้อนความรู้สึกของการทำงานพลัดถิ่น เพื่อให้มีกำลังใจในการต่อสู้ ฉายภาพเมืองฟ้าอำไพให้กับคนอีสานสู้งานเก็บเงินก่อนกลับบ้านนาภาพวาดโดย ภาณุพงศ์ ธงศรีจุดเริ่มต้นของครูคำเกิ่งที่สะท้อนภาพของคนใช้แรงงานในกรุงเทพ เป็นเหมือนไม้ต่อที่ผลักให้กับศิลปินบันเทิงภาคอีสานดำเนินรอยตาม ฉายภาพยุคสมัยของภาคอีสานที่เปลี่ยนไป สภาพความเป็นอยู่ และการใช้ชีวิตที่มีความสุขสบายมากยิ่งขึ้น มีความเป็นสังคมเมืองมากยิ่งขึ้น ด้วยปัจจัยของการแต่งเพลงที่อิงกับอารมณ์ความรู้สึก และยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง ทำให้วงการเพลงลูกทุ่ง และสตริงอีสาน ได้รับความนิยมกระทั่งถึงปัจจุบันด้วยเหตุผลที่กล่าวมาทั้งหมด “อาจารย์คำเกิ่ง ทองจันทร์” จึงไม่ใช่เพียงศิลปิน ไม่ใช่เพียงครูเพลง แต่เป็นปูชนียบุคคลของภาคอีสาน ที่ขับเคลื่อนและพัฒนาวงการเพลง ให้มีพื้นที่ในการติดตาม และพัฒนาเพลงให้เข้ากับยุคสมัยอย่างไม่อาจจะลืมได้ภาพวาดหน้าปกโดย ภาณุพงศ์ ธงศรี