บทความนี้เกี่ยวกับความเชื่อส่วนบุคคล โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน ทุกวันศุกร์บริเวณด้านหน้าของศาลากลางจังหวัดศรีสะเกษ เวลา 12.00 น.-18.30น. จะมีตลาดเกษตรกรรมโพธิ์ หรือเรียกอีกชื่อว่าตลาดต้นโพธิ์ ซึ่งเป็นหนึ่งในตลาดประชารัฐต้องชม ประเภทย่อยตลาดเกษตรกร โดยมีเกษตรกรเวียนกันนำผลผลิตจากสวนไร่หรือครัวเรือนมาวางจำหน่าย ทั้งผักสด ผลไม้ ขนม ข้าวสาร กระเป๋า ฯลฯ แล้วแต่ว่าวันศุกร์นั้นเราจะเจอกับผลิตภัณฑ์อะไร ซึ่งเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา ดิฉันได้พบกับถุงน้ำสีอำพันวางเรียงกันบนถาดใบตองหลายถุง ผิดแผกจากร้านค้ารอบด้านที่เป็นผักสดและผลไม้สด เรียกว่าใครเห็นก็ต้องเดินเข้าไปถามว่ามันคืออะไร และดิฉันก็เป็นหนึ่งในคนเหล่านั้นค่ะคุณ ด้วยความที่แถบนั้นจะมีอาหารขายด้วย ดิฉันจึงเข้าใจแต่แรกว่านี่อาจจะเป็นน้ำซุปสำหรับทำอะไรสักอย่าง แต่เมื่อสอบถามคุณป้าที่กำลังนั่งกรอกน้ำใส่ถุงแล้วก็ต้องแปลกใจกับคำตอบ น้ำสมุนไพร 108 จ้า รักษาได้หลายโรค คำเกริ่นค่อนข้างน่าสนใจ แล้วคุณป้าก็บรรยายสรรพคุณต่าง ๆ นานา ที่ดิฉันก็จำไม่ได้แล้วว่ามีอะไรบ้าง ใจความหลักคือเมื่อก่อนคุณป้าป่วยเป็นภูมิแพ้ อาการหนักมาก เดินไม่ได้มา 3 ปี เวลาขึ้นรถไปขายของเป็นเพื่อนสามีก็ต้องห่มผ้าห่ม หนาวสั่นทุกครั้งเพราะแฟนคุณป้าต้องเปิดแอร์ กระทั่งคืนหนึ่ง มีหญิงชรานุ่งขาวห่มขาวปรากฏขึ้นในนิมิตฝัน พร้อมกับบอกคุณป้าว่า "โธ่เอ๊ย! โรคแค่นี้รักษาไม่เห็นยากเลย" จากนั้นหญิงชราชุดขาวในความฝันก็เดินนำคุณป้าไปตามเก็บสมุนไพรต่าง ๆ มาทำเป็นยาต้มกินสำหรับรักษาโรคที่คุณป้าเป็นอยู่ เมื่อคุณป้าตื่นก็รีบเอาปากกามาจดประดาสมุนไพรที่ได้รับการบอกกล่าวในความฝัน ด้วยเกรงว่าตนจะลืมส่วนประกอบเหล่านี้ไป ถึงตรงนี้ดิฉันเริ่มจะเข้าสู่โหมดมูเตลูหรือที่เข้าใจกันในเรื่องของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ แต่ก็ไม่ปักใจเชื่อเพราะเป็นเรื่องที่ดิฉันเองก็ไปพิสูจน์อะไรไม่ได้ ได้รับเพียงสารจากคุณป้ามาทางเดียวเท่านั้น เมื่อก้มลงมองดูสมุนไพรในหม้อก็เห็นว่ามีส่วนประกอบค่อนข้างหลากหลาย แต่ด้วยความไม่รู้เกี่ยวกับเรื่องสมุนไพรดิฉันจึงดูอะไรไม่ค่อยออก รู้แค่ว่าที่แน่ ๆ คือมีใบเตยกับขิงไม่ก็ข่า ระหว่างนั้นก็มีคนเดินมาสอบถามคุณป้ากันตลอดเวลาแทบไม่เว้นช่วง ดิฉันจึงยืนสังเกตการณ์ดูสักพักก็พบว่าคุณป้าค่อนข้างมีคนรู้จักเยอะ และแต่ละคนก็ดูให้ความเคารพแกพอสมควร แล้วไม่นานนักก็มีคุณหมอที่รู้จักกันกับแกมาถามถึงถุงน้ำที่วางอยู่เรียงราย คุณป้าจึงบอกคุณหมอไปว่านี่คือน้ำสมุนไพรที่แกเคยเล่าให้คุณหมอฟัง แล้วดิฉันก็เลยลองตักชิมดูอึกหนึ่งด้วยความใคร่รู้ค่ะ รสชาติคือจืดและขม ตอนแรกกะจะซื้อไปให้ยายกินสักหน่อยแต่พอรู้รสชาติแล้วก็รู้ได้เลยว่ายายไม่กินแน่ ๆ เมื่อสอบถามราคาก็ได้ทราบว่าแกไม่ขายเอากำไร แล้วแต่ใครจะให้ เงินที่ได้แกจะเอาไปทำบุญ เพราะแกได้ตั้งปณิธานไว้ว่าเมื่อแกหายดีแล้วแกจะมาต้มน้ำสมุนไพรสูตรนี้แบ่งปันเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน บางคนจะตักกินโดยไม่จ่ายเงินสักบาทก็ได้ คุณป้าเพียงพอใจแค่ว่าน้ำสมุนไพรนี้อาจจะช่วยรักษาอาการเจ็บป่วยของคนผู้นั้นได้ จากการยืนสังเกตการณ์ดิฉันพบว่าคนมักจะจ่ายในราคาถุงละ 20 บาท ซึ่งจะมีขันสำหรับใส่เงินวางอยู่ใกล้ ๆ เงินเหล่านี้จะเอาไปทำบุญต่อไป สอบถามชื่อจึงทราบว่าคุณป้าชื่อ ป้าพร หรือจะเรียกว่า แม่พร ก็ได้ กิจวัตรประจำวันของแกคือไปต้มน้ำสมุนไพรพร้อมกับขายของไปด้วยที่ตลาดท่าเรือ จังหวัดศรีสะเกษ ตั้งแต่เวลา 6.00น.- 9.00 น. ใครอยากไปจิบน้ำสมุนไพรก็ไปหาแกได้ที่นั่นทุกวัน ดิฉันสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมแต่ด้วยรายละเอียดมันยาวมากคุณป้าจึงยื่นสมุดจดตำรายาให้ดู รายชื่อสมุนไพรในนั้นยาวเป็นหางว่าวเลยค่ะคุณ ดิฉันจึงขออนุญาตถ่ายภาพมาเพื่อเป็นข้อมูลสำหรับเขียนบทความนี้ ทว่าดิฉันไม่สามารถเผยแพร่ตำรายานี้ได้เพราะดิฉันไม่ใช่เจ้าของ แต่ก็สามารถบอกชนิดของสมุนไพรในหม้อต้มได้พอคร่าว ๆ โดยบางอย่างก็ต้องใช้แบบสด บางอย่างก็ต้องใช้แบบแห้ง ตัวอย่างเช่น มะขามป้อม ตะไคร้ อ้อยดำ ขมิ้น ฟ้าทะลายโจร กระเจี๊ยบ ตำลึง ลิ้นฟ้า ข่าเหลือง ว่านชักมดลูก ตอนแต้น ใบหนาด ม้ากระทืบโรง แก่นฝาง ยาหัว อ้อยช้าง กะเพราดำ องุ่นป่า ใบมะขาม มะกอก เหงือกปลาหมอ ผักเสี้ยนป่า มะละกอ ฯลฯ นี่คือแค่คร่าว ๆ นะคะคุณ ซึ่งสมุนไพรส่วนใหญ่คุณป้าจะปลูกไว้เอง บางส่วนก็ต้องซื้อมา ทว่าเมื่อนำมาต้มเป็นน้ำสมุนไพรแล้วแกจะไม่เอาเงินจากส่วนนี้เด็ดขาดเพราะอย่างที่บอกว่าแกได้ตั้งปณิธานเอาไว้แล้ว ในความเห็นของดิฉัน น้ำสมุนไพร 108 นี้ค่อนข้างที่จะไกลตัวเพราะดิฉันและคนรอบข้างไม่ได้กิน แต่เมื่อสังเกตจากผู้คนที่มีปฏิสัมพันธ์กับคุณป้าก็พบว่าน้ำสมุนไพรของแกค่อนข้างเป็นที่เชื่อถืออยู่พอสมควร และเมื่อไล่อ่านส่วนประกอบก็พบว่าล้วนแล้วแต่เป็นสมุนไพรที่เรา ๆ รู้จักกัน แต่ก็มีอีกหลายชื่อที่ดิฉันไม่คุ้น อาจเพราะถูกใช้ในชื่อภาษาถิ่น (อีสาน) ซึ่งหากใครสนใจสูตรน้ำสมุนไพร 108 นี้ก็สามารถติดต่อป้าพรได้ที่เบอร์ 086-0888427 ภาพประกอบ : พริกเผ็ด(ผู้เขียน)