ต้นเดือนมีนาคมของทุกปี เป็นช่วงเวลาที่เมืองร้อยเอ็ด ดินแดนส่วนหนึ่งของพื้นที่ภาคอีสาน จะเต็มไปด้วยความรื่นเริงคึกคักและบรรยากาศอิ่มบุญ ตามวิถีประเพณีบุญเดือนสี่ในฮีตสิบสอง ที่ชาวเมืองร้อยเอ็ดยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันมาอย่างมั่นคงยาวนาน เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของดินแดนที่เป็นอู่อารยธรรมแห่งนี้ “บุญผะเหวดร้อยเอ็ด” หนึ่งในงานบุญซึ่งเป็นวิถีวัฒนธรรมการให้อันยิ่งใหญ่ของชาวอีสาน สะท้อนถึงการยึดมั่นในหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาในเรื่อง “ทาน” หรือ “การให้” ซึ่งซึมลึกอยู่ในวิถีชีวิต ประเพณี และวัฒนธรรมอีสานอย่างแนบแน่น ชาวจังหวัดร้อยเอ็ดกำหนดจัดงานนี้ขึ้นในวันศุกร์ - เสาร์ - อาทิตย์ แรกของเดือนมีนาคมในทุกปี เป็นอีกหนึ่งงานบุญยิ่งใหญ่ที่ผู้มาเยือนจะได้สัมผัสกับบรรยากาศของการร่วมแรงร่วมใจ และพลังศรัทธาอันเต็มเปี่ยมของพุทธศาสนิกชนชาวร้อยเอ็ด พร้อมน้ำใจในแบบวิถีอีสานที่รอมอบความประทับใจแก่ทุกคนที่มาเยือน “ผะเหวด” ในการออกเสียงตามสำเนียงอีสาน มาจากคำว่า “พระเวส” หมายถึง “พระเวสสันดร” พระนามขององค์สัมมาสัมพุทธเจ้าในชาติสุดท้าย ซึ่งได้บำเพ็ญทานบารมีอันยิ่งใหญ่ก่อนที่จะมาประสูติเป็นเจ้าชายสิทธัตถะและตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า ความศรัทธาในพระเวสสันดรของชาวเมืองร้อยเอ็ดสะท้อนผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ที่จัดขึ้นอย่างยิ่งใหญ่ในงานบุญผะเหวด เพื่อระลึกถึงการบำเพ็ญมหาทานของพระเวสสันดร ทั้งกิจกรรมขบวนแห่ตำนานพระเวสสันดร 13 กัณฑ์ การแสดงแสง สี เสียง ตำนานพระเวสสันดร พร้อมทั้งการสืบสานเอกลักษณ์งานพิธีกรรมตามวิถีพุทธ ได้แก่ การเทศน์มหาชาติ ซึ่งชาวอีสานเชื่อกันว่า หากได้ฟังจบครบทั้ง 13 กัณฑ์ภายในวันเดียว จะส่งผลให้ไปเกิดในยุคศาสนาของพระศรีอาริยเมตไตรย์ ซึ่งเป็นดินแดนแห่งความสุขตามพุทธคติ การแห่ข้าวพันก้อนถวายพระอุปคุตเพื่อความเป็นสิริมงคลและคุ้มครองให้งานดำเนินไปอย่างราบรื่น การแห่ต้นกัณฑ์จอบกัณฑ์หลอนถวายปัจจัย อันเป็นบรรยากาศอิ่มบุญที่เต็มไปด้วยความสนุกสนาน นอกจากนี้ ยังมีการเทศน์มาลัยหมื่นมาลัยแสน การทำบุญตักบาตรพระสงฆ์ 101 รูป และการจัดบริการซุ้มข้าวปุ้นหรือขนมจีนฟรีทั่วทั้งเมือง นับเป็นอีกรูปแบบหนึ่งของการให้ ที่สัมผัสได้ในงานบุญผะเหวดร้อยเอ็ด ซึ่งนำความอิ่มเอมใจมาสู่ทั้งผู้ให้และผู้รับพร้อมกัน การมาเยือนเพื่อสัมผัสกับมนต์เสน่ห์อันมีเอกลักษณ์ ของงานประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด นอกจากผู้มาเยือนจะได้อิ่มบุญร่วมกันในวิถีมหาทานอันยิ่งใหญ่แล้ว ยังมีความอิ่มเอมใจที่รอให้ทุกคนได้มาสัมผัส ผ่านการเที่ยวชมบรรยากาศเมืองร้อยเอ็ด และร่องรอยของเมืองโบราณสาเกตนครในอดีตตามแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายแห่ง เช่น โบราณสถานกู่กาสิงห์ วัดบูรพาภิราม บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์วัดบึงพระลานชัย พระมหาเจดีย์ชัยมงคล วัดประชาคมวนาราม (ป่ากุง) เป็นต้น ซึ่งล้วนเป็นสื่อบอกเล่าถึงความเจริญรุ่งเรืองทางอารยธรรม วิถีความเชื่อและศาสนาที่ผูกโยงกับการดำรงชีวิตของผู้คนในดินแดนแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี วันศุกร์ เสาร์ อาทิตย์แรก ของเดือนมีนาคมในทุกปี ชวนไปกินข้าวปุ้น เที่ยวบุญผะเหวด สัมผัสวิถีมหาทานแห่งถิ่นอีสาน ในงานประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด ณ สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์และบึงพลาญชัยร้อยเอ็ด หนึ่งงานบุญอันยิ่งใหญ่ที่พร้อมแบ่งปันความสุขใจอันเต็มเปี่ยมแก่ผู้มาเยือน ภาพถ่าย : โดยผู้เขียน