ปราสาทสด๊กก๊อกธม สถาปัตยกรรมเขมร หัวใจไทย เรื่อง/ภาพ: ทนายน้อยหน่า ปราสาทที่เห็นนี้ไม่ใช่ที่เขมรแต่เป็นจังหวัดสระแก้ว ประเทศไทย เราได้มีโอกาสไปเที่ยวนครวัดโดยเดินทางออกจากประเทศไทยทางเครื่องบิน แต่ทางทัวร์จัดให้นั่งรถกลับผ่านชายแดนปอยเปตเพื่อให้มาชมปราสาทสด๊กก๊อกธมแห่งนี้ซึ่งเป็นปราสาทสถาปัตยกรรมเขมรตามหลักศาสนาฮินดูที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก (สมัยก่อนอยู่ในเขต จ.ปราจีนบุรี เดี๋ยวนี้แยกออกมาเป็น จ.สระแก้ว) ปราสาทสด๊กก๊อกธมเป็นศาสนสถานเกี่ยวเนื่องกับศาสนาฮินดูแบบไศวนิกายที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออกของประเทศไทย ตั้งอยู่ในเขตบ้านหนองหญ้าแก้ว หมู่ที่ 9 ตำบลโคกสูง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว คำว่า "สด๊กก๊อกธม" เป็นภาษาเขมร หมายถึง "กกกอใหญ่" หรือ "บึงต้นกกใหญ่" ในอดีตชาวบ้านเคยเรียกชื่อปราสาทแห่งนี้ว่า "ปราสาทเมืองพร้าว" เนื่องจากมีเรื่องเล่าว่าเคยมีคนหลงทางเข้าไปในดงแล้วเห็นว่ามีต้นมะพร้าวขึ้นอยู่บริเวณโดยรอบตัวปราสาท (ข้อมูลจากแผ่นพับปราสาทสด๊กก๊อกธม จัดทำโดยสำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี) เพียงเดินเข้าเขตโบราณสถานก็สัมผัสได้ถึงความเป็นประเทศไทยเพราะดูแลได้เรียบร้อยมาก นึกชื่นชมกรมศิลปากรที่ดูแลได้ดี เพื่อนร่วมทริปเล่าว่าเคยมาเมื่อกว่า 10 ปีที่แล้ว ยังอยู่ในสภาพหินกองเรียงกันเป็นพะเนินไร้ระเบียบเนื่องจากความทรุดโทรมตามกาลเวลาโดยตอนนั้นเจ้าหน้าที่กรมศิลปฯ กำลังเขียนหมายเลขกำกับหินแต่ละก้อนเพื่อเตรียมจัดเรียง แต่บัดนี้หินเหล่านั้นได้ถูกจัดเรียงเป็นตัวปราสาทสวยงามแล้ว (เดี๋ยวนี้แม้จัดเรียงเสร็จแล้วก็ยังเห็นรอยชอล์กสีขาวของหมายเลขกำกับอยู่) เราได้เดินดูรอบ ๆ ปราสาทสัมผัสความรู้สึกได้ว่าเจ้าหน้าที่กรมศิลปฯ ทำงานหนักมากเรียกได้ว่าต้องทุ่มเทรวมพลังกันสุด ๆ เพราะปราสาทที่เห็นต่อหน้าเราสมบูรณ์มากผ่านการจัดเรียงสวยงามอย่างดีทั้งตัวปราสาทหลักและหอสมุดที่เรียกว่าบรรณาลัย (ตอนไปนครวัดไกด์ท้องถิ่นอธิบายอย่างละเอียดจนเราดูเป็น เห็นลักษณะปุ๊บรู้ปั๊บว่าเป็นบรรณาลัย) รู้สึกได้ว่าเจ้าหน้าที่กรมศิลปฯ ซึ่งเป็นข้าราชการไทยทำงานด้วยหัวใจจริง ๆ จากก้อนหินนำมาจัดเรียงลำดับได้ถูกต้อง เพราะสถาปัตยกรรมเขมรจะสอดแทรกภาพแกะสลักตามหลักศาสนาฮินดูไว้ตลอดไม่ว่าจะเป็นหน้าบันเหนือประตู ลวดลายที่ผนังและประตู ดังนั้นไม่ใช่ว่าจะจับก้อนหินที่ขนาดลงตัวกันมาเรียงกันได้เท่านั้นแต่ต้องเรียงภาพได้ด้วย เรานึกถึงว่าคนไทยโชคดีกินอิ่มนอนอุ่น ไม่ได้อยู่ในภาวะศึกสงคราม ข้าราชการกรมศิลป์ฯ ยังได้ทำงานโบราณคดีอย่างเต็มความรู้ความสามารถ ในประเทศไทยเรามีสถาปัตยกรรมเขมรที่มีชื่อเสียงหลายแห่ง เช่น ปราสาทหินพนมรุ้งที่จังหวัดบุรีรัมย์ ปราสาทหินพิมายที่จังหวัดนครราชสีมา แต่ความที่เราได้รับรู้สภาพของปราสาทสด๊กก๊อกธมจากที่เพื่อนร่วมทริปเล่าให้ฟังจึงทำให้เราซาบซึ้งว่าปราสาทหินที่อยู่ต่อหน้าเรานี้แม้เดิมจะเป็นปราสาทที่ก่อสร้างตามสถาปัตยกรรมเขมร แต่ก็ได้สรรค์สร้างขึ้นอย่างสมบูรณ์แบบอีกครั้งด้วยหัวใจข้าราชการไทยที่รักษาไว้ให้คนไทยได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมที่ผสมผสานสืบเนื่องจากอดีตถึงปัจจุบันเพื่อการพัฒนาต่อไป นอกจากได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์แล้ว ปราสาทสด๊กก๊อกธมยังมีความสวยงามร่มรื่นมีบริเวณกว้างขวางต้นไม้เยอะทำให้ไม่ร้อน เหมาะแก่การมาพักผ่อนท่องเที่ยวกับครอบครัว เพื่อนฝูง หรือพาพนักงานมาสัมมนาแล้วแวะเยี่ยมชมท่องเที่ยวก็ประทับใจได้ไฟในการทำงานให้ความรักความสามัคคีกลับไปแน่นอน