ทันตาภิบาลถ้ากล่าวถึงชื่อนี้หลายคนคงตั้งคำถามว่า เอ๊ะ ! คืออาชีพอะไร มีที่มาที่ไปอย่างไร ทันตาภิบาลหมายถึงผู้ช่วยทันตแพทย์รึเปล่าน้า หลายคนคงตั้งคำถามในใจแบบนี้ คิดถึงเวลาที่เข้าไปรับบริการทันตกรรมที่โรงพยาบาลทุกคนคงเข้าใจว่าเป็นทันตแพทย์ที่ให้บริการ แต่คุณเข้าใจผิดอย่างยิ่ง หนึ่งในทันตบุคลากรที่ให้บริการทันตกรรมที่โรงพยาบาลคือ ทันตาภิบาลอาชีพที่คนส่วนมากไม่รู้จักทันตาภิบาลเป็นสาขาหนึ่งในวิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร สังกัดสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข " สิรินธร " มาจากพระนามาภิไธย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ปัจจุบันวิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธรมีด้วยกันทั้งหมด 7 แห่ง คือ ขอนแก่น ชลบุรี สุพรรณบุรี อุบลราชธานี ตรัง ยะลา พิษณุโลก หลักสูตรที่เปิดสอนก็จะประกอบไปด้วย 1. ประกาศนียบัตรสาธารณสุขศาสตร์ (ทันตสาธารณสุข) ใช้เวลาศึกษา 2 ปี ปัจจุบันเปลี่ยนเป็น 4 ปี 2. สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต (สาธารณสุขชุมชน) ใช้เวลาศึกษา 4 ปี3. ประกาศนียบัตรสาธารณสุขศาสตร์ (เทคนิคเภสัชกรรม) ใช้เวลาศึกษา 2 ปี4. ประกาศนียบัตรสาธารณสุขศาสตร์ (สาธารณสุขชุมชน) ใช้เวลาศึกษา 2 ปีเรากลับมาที่หลักสูตรทันตาภิบาลของเราดีกว่าเย้ ! ผู้เขียนเองก็เป็นหนึ่งในศิษย์เก่าสถาบันแห่งนี้ แน่นอนว่าก็ต้องเป็นทันตาภิบาลนั่นเอง เดิมทีหลักสูตรทันตาภิบาลเกิดขึ้นมาจากการขาดแคลนทันตบุคลากร กระทรวงสาธารณสุขได้ส่งพยาบาลไปศึกษาต่ออีก 2 ปี โดยได้รับชื่อเป็นทันตาภิบาลนั่นเอง ถ้าให้ผู้เขียนเข้าใจคงมาจากพยาบาล+ ทันตาอิอิ แต่ปัจจุบันมีการปรับปรุงหลักสูตรแล้วเปลี่ยนจากชื่อทันตาภิบาลมาเป็นทันตสาธารณสุขใช้เวลาในการศึกษา 2 ปี และปัจจุบันเปลี่ยนเป็นนักวิชาการสาธารณสุข(ทันตสาธารณสุข) ใช้เวลาในการศึกษา 4 ปี เดิมทีผู้เขียนจบจากวิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี จากเด็กมัธยมปลายสู่การเรียนทันตสาธารณสุข ยังจำได้ว่าวันแรกที่เรียน นั่งงงกับคำศัพท์เฉพาะทางทันตกรรมเป็นอย่างยิ่งฮ่า ๆ แต่พอเรียนไปได้ซักระยะจะปรับตัวได้เอง อาจารย์จะช่วยแปลคำศัพท์เฉพาะทางให้ กราบขอบคุณท่านอาจารย์มา ณ ที่นี้คะระบบการเรียนปี 1 ก็จะเรียนเหมือนเด็กมหาวิทยาลัยทั่วไปคือเรียนพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ และเพิ่มการเรียนเกี่ยวกับทันตกรรมเทอม 2 จะเรียนเนื้อหาด้านทันตกรรมทั้งการบูรณะฟัน การส่งเสริมป้องกันด้านทันตกรรม มีเรียนซัมเมอร์ด้วยนะเออ ฉีดยาชายังฉีดจับคู่เพื่อนนักศึกษาฉีดกันเอง มีการศึกษาชุมชน ออกไปใช้ชีวิตที่ชุมชนอยู่บ้านพ่อแม่บุญธรรม มีการออกฝึกที่สถานีอนามัย ปัจจุบันก็เปลี่ยนชื่อเป็นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหรือชื่อย่อคือ รพ.สต. การเรียน 2 ปี จะเป็นการเรียนที่เรียกว่าแทบจะไม่ต้องหายใจหายคอกันเลยทีเดียว เพราะเนื้อหาทุกอย่างต้องโดนบีบอัดให้จบภายใน 2ปี เพื่อออกไปให้บริการในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ พอขึ้นปี 2 จะมีการฝึกลงคลินิก ให้บริการจริงในเด็กนักเรียนเขตพื้นที่บริการ สังเกตได้เลยว่าเด็กที่อยู่รอบ ๆ เขตให้บริการจะฟันสวยมาก น้อง ๆ แทบไม่มีฟันเหลือที่จะให้นักศึกษาเก็บเคสด้วยซ้ำ อิอิ การลงคลินิกก็จะมีตั้งแต่เปิดชาร์ตตรวจช่องปากน้อง ๆ เขียนบันทึกรายละเอียดทุกอย่างที่เห็นในช่องปากน้อง ๆ ตรวจประเมินอย่างถี่ถ้วนแล้วเชิญอาจารย์ทันตแพทย์มาตรวจเช็คความถูกต้อง เมื่ออาจารย์ตรวจแล้วอนุญาตให้ทำงานต่อไปได้ก็จะมีการสอนให้ทันตสุขศึกษา สอนแปรงฟันและให้ผู้ป่วยปฎิบัติจริง สอนย้อมคราบจุรินทรีย์ถ้ามีฟันผุ ก็ต้องให้การบูรณะเลือกวัสดุอุดที่เหมาะกับฟันซี่นั้น ๆ ถ้ามีฟันผุโดยไม่สามารถบูรณาการได้แล้วก็ทำการถอน โดยทุกงานกว่านักศึกษาทันตาภิบาลจะได้ทำต้องตอบคำถามอาจารย์ให้ได้ ทุกวันหลังลงคลินิกเสร็จทุกคนต้องกลับไปที่หอพักเพื่อทบทวนความรู้ เพราะนักศึกษาทุกคนที่จะให้บริการได้ต้องมีองค์ความรู้ ทันตาภิบาลทุกคนต้องมีการเก็บเคส จะมีอุดฟันระดับต่าง ๆ กี่เคสแล้วแต่สถาบันจะเป็นคนออกแบบ การให้บริการในการลงคลินิกทันตกรรมจะได้รับการควบคุมดูแลจากคณาจารย์ทันตแพทย์ประจำภาคทุกราย ย้ำว่าต้องมีองค์ความรู้เพราะถ้าไม่มีองค์ความรู้ วันนั้นอาจเป็นวันตัดสินชีวิตนักศึกษาเลยก็ว่าได้ฮ่า ๆ เพราะจะไม่ได้ทำเคสนั้นเลยทั้งวันที่สำคัญคือไม่จบพร้อมเพื่อน ต้องกลับไปรายงานตัวที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดช้า ทำให้เริ่มงานช้า ! เสียหายหลายอย่างเลยนะคะ ทันตาภิบาลเดิมทีเป็นการเรียนแบบมีทุนการศึกษาคือได้เงินเดือนแต่ปัจจุบันยกเลิกไปแล้ว แต่มีคำว่านักเรียนทุนอยู่วงเล็บคือเรียนจบแล้วมีงานทำทันทีนั่นเองคะ ไม่ต้องวิ่งสอบหางานทำแต่เงินเดือนก็ตามวุฒินั่นแหละคะอิอิทันตาภิบาลหลังจากจบการศึกษาต้องกลับมารายงานตัวที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดที่ตัวเองได้ทุนไปศึกษา กล่าวคือถ้าเรียนจบ 30 มีนาคม วันที่ 1 เมษายน คุณต้องไปรายงานตัวเพื่อทำงานและเริ่มงานได้ทันที สำหรับผู้ที่ยังสงสัยว่าทันตาภิบาลคืออะไรคงได้เข้าใจไปไม่มากก็น้อยนะคะ ไว้เดี๋ยววันหลังจะมาเล่าประสบการณ์ในการทำงานเป็นทันตาภิบาลที่โรงพยาบาลและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมาเล่าสู่กันฟังนะคะ "ทันตาภิบาลอาชีพเล็ก ๆ แต่ยิ่งใหญ่สำหรับประชาชนในชนบท" ก้าวเล็กๆของคนที่ปิดทองหลังพระด้านสุขภาพช่องปากภาพถ่ายโดยผู้เขียนนามปากกา : อ๋อมแอ๋ม หวานเย็น มีภาพอีกหลายกิจกรรมไว้มาดูในรอบหน้านะคะ มีทั้งอุด ขูด ถอนกันเลยคร่า