บ่อพลอยเหล็กเพชร เป็นศูนย์การเรียนรู้ชุมชนที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นการอนุรักษ์วิธีการหาพลอยแบบโบราณ ซึ่งที่นี่เป็นบ่อพลอยเพียงใหม่กี่แห่งที่หลงเหลืออยู่ในจังหวัดจันทบุรี ที่นี่นอกจากเราจะได้ลองมาเป็นชาวเหมืองพลอยซึ่งเป็นไฮไลท์ของที่นี่แล้ว เค้ายังมีอีกหนึ่งกิจกรรมให้เราได้ทำ นั่นคือกิจกรรมทำผ้ามัดย้อม การทำผ้ามัดย้อมของที่นี่ เกิดจากแนวคิดที่ต้องการนำดินที่ได้จากการขุดพลอยมาต่อยอดให้เกิดประโยชน์ โดยแต่เดิม ภูมิปัญญาดั้งเดิมของชุมชนแห่งนี้ที่จะใช้ดินโคลนและเปลือกไม้ มาใช้ในการย้อมผ้าสำหรับชาวประมง พี่กุ๊กซึ่งเป็นทายาทรุ่นที่ 4 ของที่นี่ เลยได้นำแนวคิดนี้มาดัดแปลง โดยได้นำเปลือกไม้ออก และเปลี่ยนจากโคลนมาเป็นตะกอนที่ได้จากการร่อนพลอย 100 % ซึ่งเป็นตะกอนที่มีความละเอียดสูงแทนภาพถ่ายโดยผู้เขียนอุปกรณ์ที่เราต้องมีเลย สำหรับการทำผ้ามัดย้อมนั่นคือผ้า ซึ่งที่ลองเขียนดูเลือกใช้จะเป็นเสื้อ ซึ่งจำเป็นต้องมีสีขาว เพราะเมื่อทำการย้อมจะทำให้เห็นสีของดินได้อย่างชัดเจน จากนั้นก็นำยางมามัด เพื่อทำให้เวลานำไปย้อมจะได้เกิดลวดลายภาพถ่ายโดยผู้เขียนเมื่อเรามัดผ้าเป็นที่เรียบร้อยแล้ว พี่ ๆ ทีมงาน ก็จะนำผ้าของเราไปใส่ไว้ในกระทะซึ่งได้มีการใส่ดินตะกอนที่ได้จากการร่อนพลอยไว้แล้ว และจะต้องใส่เกลือลงไปด้วย เพื่อให้สีของตะกอนติดผ้าได้ดี จากนั้นก็ให้คนไปเรื่อย ๆ สาเหตุที่เราต้องคนไปเรื่อย ๆ เนื่องมาจากสีที่ได้จากดินนั้นไม่เหมือนกับสีจากสารเคมีที่ใส่ลงไปแล้วจะติดเลย แต่ดินนั้นถ้าเราไม่คนไปเรื่อย ๆ จะตกตะกอนแล้วสีจะไม่ติดกับเนื้อผ้า เราจึงต้องหมั่นคนบ่อย ๆ ในกระบวนการนี้ใช้เวลาประมาร 15 – 20 นาทีภาพถ่ายโดยผู้เขียนภาพถ่ายโดยผู้เขียนภาพถ่ายโดยผู้เขียนเมื่อถึงเวลาที่กำหนดพี่ ๆ ก็จะนำผ้า ขึ้นมาล้างกับน้ำสะอาด จากนั้นก็จะนำไปปั่นแห้ง แล้วตากให้เรา เมื่อผ้าแห้งแล้วพี่ ๆ ก็จะนำมาให้ ซึ่งต้องบอกว่าสีที่ได้สวยมาก ๆ และที่สำคัญคือไม่มีการผสมสารเคมี เพราะฉะนั้นจึงเป็นธรรมชาติ 100 เปอร์เซ็นต์ ภาพถ่ายโดยผู้เขียนภาพถ่ายโดยผู้เขียนหากใครสนใจที่จะลองทำผ้ามัดย้อมหรือขุดพลอยสามารถ ไปที่ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนบ่อพลอยเหล็กเพชรได้ นอกจากจะได้ลองลงไปขุดพลอยด้วยตัวเองแล้ว ยังได้ลองทำผ้ามัดย้อมที่เป็นภูมิปัญญาของคนที่นี่อีกด้วยนะ บอกได้เลยว่าคุ้มมาก ๆ ที่ตั้ง : 11 ตำบล สีพยา อำเภอท่าใหม่ จันทบุรี 22120ติดต่อ: โทร. 087 822 9138 (บ่อพลอยเหล็กเพชร)ภาพถ่ายโดยผู้เขียนนามปากกา:ลองเขียนดู