ความเป็นมาของชุมชนขนมเเปลกนั้น ผู้คนในชุมชนเล่าว่า ชุมชนขนมแปลกเริ่มต้นตั้งแต่ยุคทำพลอย โดยมีคนต่างจังหวัดมาอาศัยอยู่เยอะ จึงมีวัฒนธรรมที่หลากหลาย มีการทำอาหารกินกัน ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมการกินของภาคอื่นๆ พอเศรษฐกิจพลอยซบเซาผู้คนที่มาค้าพลอยต่างก็กลับกันไป แต่เขาก็ติดใจอาหารของชาวจันทบุรี ก็กลับมากินกันอีก และคราวนี้กลับมาเยอะมากขึ้นกว่าเดิม ต่อมาเกิดเสียงเรียกร้องขึ้นมาว่า อยากให้ชาวชุมชนขนมแปลกเผยแพร่อาหารการกิน ด้วยเหตุที่ว่ามีคนอยากลองกินเยอะ ทางชุมชนจึงเริ่มต้นจากการจัดงานลอยกระทงและเริ่มจัดประชุมเรื่องนี้อย่างจริงจัง ประกอบกับการที่บ้านในชุมชนเป็นบ้านเก่า บวกกับการทำขนมไทยซึ่งเป็นจุดขาย จึงได้เริ่มเปิดเป็นตลาดขึ้น เมื่อก่อนตลาดแห่งนี้เป็นเพียงแค่ตลาดตอนเช้า ต่อมามีความต้องการอยากจัดตลาดขนมแปลกขึ้นมา จึงได้เริ่มชักชวนแม่ค้ามาร่วมด้วยช่วยกัน โดยตั้งชื่อว่า ชุมชนขนมแปลก จัดที่ตลาดโถรัตน์ โดยครั้งแรกมีทั้งหมด 15 ร้านค้า ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชุมชนขนมแปลก ริมคลองหนองบัว เเละได้ย้ายสถานที่มาอยู่ที่ตั้งในปัจจุบัน ขนมที่เป็นไฮไลท์ของชุมชนขนมแปลกนั่นก็คือขนมควยลิง ใครไปใครมาต้องมากินขนมชนิดนี้เป็นอันดับแรก โดยในอดีตขนมชนิดนี้ยังไม่มีชื่อ ซึ่งชื่อควยลิงนี้ ได้มาจากการที่บ้านแถวๆนี้มีอากาศร้อน ประกอบกับมีลิงเยอะ ลิงจึงหลบเข้ามาอยู่ในบ้าน มานั้งข้างๆคุณป้าที่กำลังปั้นขนมอยู่ แล้วเจ้าลิงจึงได้นำอวัยวะเพศออกมา คุณป้าจึงได้นำมาตั้งเป็นชื่อขนมควยลิงนั่นเอง ส่วนวิธีการทำนั้น ก็เเค่ให้นวดแป้งให้ละเอียด เป็นลักษณะเรียวๆ จากนั้นก็นำไปต้มให้สุก โดยจะต้องต้มให้นิ่มอย่าให้แข็ง เสร็จแล้วก็ตักมาคลุกกับมะพร้าว ซึ่งมะพร้าวต้องผ่านการนึ่งมาก่อน และถ้าอยากให้อร่อยก็ต้องคลุกกับน้ำตาลและงา นอกจากนี้ยังมีขนมอีกหลายอย่างที่ชื่อแปลกซึ่งบางคนอาจไม่เคยรู้จัก ขนมแต่ละอย่างไม่ได้ตั้งชื่อขึ้นมาเองโดยพ่อค้าแม่ค้า แต่มันมีประวัติความเป็นมาและที่มาที่ไป เช่น ขนมพระพาย ที่แปลว่าลมแห่งความรัก เป็นขนมไทยโบราณ มีมาร้อยกว่าปี ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2 วัตถุดิบจะเป็นใส่ถั่วกวนและแป้งผสมธัญพืช ซึ่งขนมไทยโบราณที่ขึ้นชื่อจะได้อยู่แค่ในวังเท่านั้น ยกตัวอย่างเช่น ทองเอก เม็ดขนุน แล้วก็พระพาย ส่วนสาเหตุที่ใช้น้ำตาลเป็นส่วนผสมนั้น เนื่องจากสมัยก่อนน้ำตาลมีราคาแพง ชาวบ้านทั่วไม่ค่อยได้ทานเท่าไร จะได้ทานเฉพาะคนในวังและชนชั้นสูง ขนมที่ชื่อค่อนข้างเเปลกอีกอย่างหนึ่งคือ ขนมกล้วยน้ำแตก ซึ่งมีที่มาจาก เวลาที่กินจะมีน้ำจากไส้มะพร้าวไหลออกมา จึงเรียกว่ากล้วยน้ำแตก วัสดุอุปกรณ์ในการทำก็จะมี กล้วยน้ำว้า มะพร้าวอ่อน เกลือ น้ำตาล เตาอบ ส่วนวิธีทำนั้น ก็นำกล้วยน้ำว้าไปอบพอประมาณ แล้วนำไปใส่ไส้มะพร้าวหรือที่เรียกกันว่าไส้หน้ากระฉีก ซึ่งก็คือการนำเอามะพร้าวอ่อนมาขูดเป็นเส้นๆแล้วคลุกเคล้าด้วยเกลือและน้ำตาลนั่นเอง จากนั้นก็นำมายัดใส่ในกล้วยน้ำว้าและนำไปอบอีกรอบจนสุกพร้อมรับประทาน ชุมชนขนมเเปลกถือเป็นชุมชนที่มีความโดดเด่นในเรื่องของการทำอาหารเเละขนม ข้อดีของที่นี่คือมีการเผยแพร่อาหารประจำท้องถิ่นที่มีอยู่อย่างหลากหลายให้คนอื่นได้รู้จัก และยังเป็นการอนุรักษ์ขนมโบราณไว้ ทำให้เด็กรุ่นหลังได้รับรู้ ในการทำขนมด้วยวิธีโบราณต่างๆแต่ละชนิด ซึ่งหากใครเดินทางมาจังหวัดจันทบุรีอย่าพลาดที่จะมาชุมชนขนมเเปลกเด็ดขาด