“ที่นี้..ในหลวง(รัชกาลที่ 9) เคยเสด็จมาถึง ๓ ครั้ง” คำเล่าอย่างความภาคภูมิใจของเจ้าหน้าที่ในโครงการฯ โครงการศูนย์ศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มอันเนื่องมาจากพระราชดำริตั้งอยู่ อ.โพธาราม จ. ราชบุรี เดิมเป็นพื้นที่ของชาวบ้านที่ถูกปล่อยทิ้งไว้ให้เสื่อมโทรม ครั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินมาทอดพระเนตรโครงการฯ เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2529 จึงพระราชทานแนวทางการฟื้นฟูที่ดินอย่างเป็นระบบ ปัจจุบัน โครงการฯ มีแนวการฟื้นฟูดินที่ได้รับการยอมรับ หนึ่งในนั้นคือการใช้หญ้าแฝกบำบัดดินที่แข็งกระด้างให้เหมาะกับการเพาะปลูกในร่วนซุย เพราะรากของมันสามารถทะลุทะลวงดินที่จับตัวแน่นแข็งให้แตกออกแถมยังซอนไซได้ลึกหลายเมตร ทั้งยังสามารถป้องกันการพังทลายของตลิ่ง การกัดเซาะของน้ำ อีกหนึ่งที่ได้รับการยอมรับคือการฟื้นฟูป่าแบบ “ปลูกป่าโดยไม่ต้องปลูก” โดยนำมาใช้ฟื้นฟูป่าบนเขาหัวโล้นด้านหลังของโครงการฯซึ่งเคยมีต้นไม้อย่างหนาแน่น พระองค์มีพระราชดำริว่า ให้ปลูกป่าโดยปล่อยให้ป่าฟื้นฟูตัวเอง แค่ป้องกันไม่ให้ใครเรามารบกวนเท่านั้น พื้นที่ภายในโครงการทั้งหมด 849 ไร่ จัดสรรเป็นส่วนๆโดยเริ่มต้นจากด้านหน้าโครงการเป็นส่วนของทุ่งทานตะวันนับสิบไร่ที่จะบานสะพรั่งในช่วงหน้าหนาวและร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ถัดเข้าไปเป็นที่ทำงานโครงการฯ ที่นี้มีรถให้บริการที่จะนำคุณท่องไปโลกธรรมชาติและการเรียนรู้ ที่แรกที่รถแวะจอด คือต้นประดู่สูงใหญ่ซึ่งพระองค์ทรงปลูกเอาไว้เมื่อ ปี 2529 จากนั้นเข้าสู่โซนหญ้าแฝก นอกจากจะมีแปลงหญ้าแฝกที่ปลูกโชว์ให้ความรู้ ยังเป็นแหล่งรวบของหญ้าแฝกทั่วประเทศ ใครจะรู้ว่าหญ้าแฝกมีมากกว่า 1 ชนิด แบ่งชนิดออกเป็น 2 จำพวกคือ 1. หญ้าแฝกดอน กับหญ้าแฝกลุ่ม แต่ละกลุ่มต่างมีลักษณะที่ต่างกัน เติบโตได้ดีในดินที่ต่างกัน เช่นหญ้าแฝกกลุ่มพันธุ์เลย เจริญเติบโตได้ดีในกลุ่มดินเหนียว ผิดกับกลุ่มพันธุ์ร้อยเอ็ดเติบโตได้ดีในดินทราย เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2535 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมชมโครงการฯอีกครั้งและได้พระราชทานพระราชดำริ ในการคัดเลือกสายพันธุ์หญ้าแฝกนั้นควรระมัดระวังอย่างมาก ควรเลือกพันธุ์ ที่ไม่สามารถกระจายพันธุ์ได้โดยเมล็ดเพราะอาจส่งผลเสีย จากนั้นมาเยี่ยมชมแปลงทฤษฎีใหม่ ที่จัดแบ่งสัดส่วนของพื้นที่การเกษตร แหล่งน้ำและที่อยู่อาศัย ที่โดดเด่นคือการเลี้ยงไส้เดือนเพื่อผลิตปุ๋ยและกำจัดขยะพวกพืชผัก เป็นการใช้ธรรมชาติบำบัดธรรมชาติ ส่วนใครอยากผจญภัยในภายในโครงการยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติระยะ 1.17 กิโลเมตรผ่านป่าซึ่งเกิดจากการปลูกแบบไม่ได้ปลูก สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 0-3222-6744 เข้าชมฟรี