กล้วยน้ำว้า เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีคุณค่าทางอาหาร อุดมด้วยวิตามินและเกลือแร่ เหมาะกับทุกเพศทุกวัย กล่าวได้ว่ากล้วยมีประโยชน์ทุก ๆ ส่วนได้แก่ ต้นเป็นปุ๋ย ใบใช้ห่อขนม กล้วยดิบมีสรรพคุณแก้อาการท้องเสีย ผลสุกแก้อาการท้องผูก การขยายพันธุ์กล้วยแบบดั้งเดิมจะใช้วิธีขุดหน่อจากต้นแม่ แล้วนำมาปลูกขยายต่อไปเรื่อย ๆ แต่โรคและแมลงศัตรูกล้วยจะสามารถติดต่อจากต้นแม่ไปยังหน่อใหม่ได้ จึงเป็นปัญหาใหญ่ด้านความมั่นคงทางอาหาร (food security) ที่มีผลกระทบในวงกว้าง เนื่องจากเมื่อขยายพันธุ์ด้วยวิธีขุดหน่อต่อไปเรื่อย ๆ จะเกิดความเสียหายต่อผลผลิตอย่างมหาศาล การนำเทคนิคเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อมาใช้ขยายพันธุ์กล้วยจึงเป็นการใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมและมีข้อดีหลายประการ ดังนี้ข้อดีของการใช้ต้นพันธุ์กล้วยจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ต้นพันธุ์มีความแข็งแรงต้นพันธุ์มีลักษณะดี คุณสมบัติตรงตามแม่พันธุ์การขนย้ายต้นพันธุ์ทำได้สะดวกวางแผนการปลูกได้แน่นอน เก็บเกี่ยวผลผลิตได้พร้อมกันจำนวนมากต้นพันธุ์ปลอดจากโรคและแมลงที่เป็นปัญหาในปัจจุบัน ได้แก่ โรคตายพราย และหนอนกอควบคุมการแพร่ระบาดของโรคและแมลงได้ในระยะยาวหากมีการคัดเลือกหน่อพันธุ์ที่แข็งแรงสมบูรณ์จะสามารถเก็บผลผลิตได้เร็วขั้นตอนการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกล้วยคัดเลือกหน่อกล้วย เลือกหน่อที่สมบูรณ์ แข็งแรง ปราศจากโรคและแมลงเข้าทำลาย ต้องเป็นหน่อใบแคบ ใบเรียวเล็ก โคนหน่อใหญ่ เนื่องจากมีอาหารสะสมมากเตรียมชิ้นส่วนเพื่อนำไปฟอกฆ่าเชื้อ ล้างทำความสะอาด ตัดแต่ง และลอกกาบใบชั้นนอกออก ฟอกฆ่าเชื้อ โดยขั้นตอนนี้ทำในตู้ปลอดเชื้อ ใส่ชิ้นส่วนในสารละลายคลอรอกซ์ ความเข้มข้น 20 เปอร์เซ็นต์ เขย่านาน 10 นาที แล้วย้ายลงในสารละลายคลอรอกซ์ ความเข้มข้น 10 เปอร์เซ็นต์ เขย่านาน 15 นาที จากนั้นย้ายชิ้นส่วนพืชลงล้างสารละลายคลอรอกซ์ ในน้ำกลั่นที่นึ่งฆ่าเชื้อแล้ว 3 ครั้ง ทดสอบการปลอดเชื้อ ตัดแต่งชิ้นส่วน แล้วนำลงเลี้ยงบนอาหารสังเคราะห์สูตร Murashige and Skoog (MS,1962) ประมาณ 7 วันเพิ่มปริมาณยอดกล้วย ย้ายชิ้นส่วนที่ปลอดเชื้อไปเลี้ยงบนอาหารสูตร MS ที่เติมฮอร์โมนพืช ชนิด 6-benzylamino purine ความเข้มข้น 5 มิลลิกรัมต่อลิตร โดยขั้นตอนนี้สามารถตัดแบ่งหน่อกล้วยเป็นกลุ่มเล็ก ๆ แล้วเปลี่ยนอาหารใหม่ทุก 4 สัปดาห์ จะได้จำนวนหน่อเพิ่มทวีคูณทุกครั้งที่เปลี่ยนอาหารการชักนำให้เกิดราก โดยทำการย้ายหน่อเดี่ยว ๆ ไปเลี้ยงบนอาหารสูตร MS นาน ประมาณ 6-8 สัปดาห์ จะได้ต้นกล้วยที่มีราก พร้อมย้ายออกปลูกย้ายปลูกออกสู่โรงเรือน นำต้นกล้าออกจากขวดเพาะเลี้ยง ล้างวุ้นที่ติดรากออกให้สะอาด แล้วแช่ในสารป้องกันจุลินทรีย์ ประมาณ 15 นาที จากนั้นปลูกกระถางที่มีขุยมะพร้าวชุ่มน้ำ ใส่ในถุงพลาสติกขนาดใหญ่ มัดปากถุงให้สนิท หรือปลูกในกระบะเพาะควบคุมความชื้น อยู่ในที่ร่มประมาณ 2 สัปดาห์ ระหว่างนี้ค่อย ๆ เปิดเพื่อปรับลดความชื้น เมื่อต้นกล้วยแข็งแรงจึงนำออกจากถุง แล้วย้ายลงปลูกในภาชนะขนาดใหญ่ที่มีดินผสม รอจนกระทั่งต้นกล้วยมีลำต้นสูงประมาณ 15 เซนติเมตร เส้นรอบวง 3-4 เซนติเมตร จึงย้ายลงแปลงปลูก ต้นกล้วยลักษณะสมบูรณ์ แข็งแรง พร้อมย้ายลงปลูกในภาชนะขนาดใหญ่ที่มีวัสดุปลูกเป็นดินผสมเครดิตภาพ : ภาพปกและภาพประกอบทุกภาพ โดย SaltLegumeเปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !