ทำไมเด็กไทยต้องเรียนไบโอเทค (Biotechnology)เรื่อง/ภาพ: ทนายน้อยหน่าขอบคุณภาพปกจาก https://www.pexels.com/th-th/photo/2280568/เมื่อเอ่ยถึงคำว่า " Biotechnology " หรือที่ภาษาไทยใช้คำว่า " เทคโนโลยีชีวภาพ " หลายคนอาจเคยได้ยินแต่ไม่รู้ว่าคืออะไร เด็ก ๆ หลายคนที่กำลังเตรียมสอบเข้ามหาวิทยาลัยอาจสนใจแต่ยังไม่ทราบรายละเอียดว่าเรียนอะไรบ้าง จบไปแล้วจะทำงานอะไร หางานง่ายหรือไม่ เราในฐานะที่จบปริญญาตรีใบแรกคือวิทยาศาสตร์ สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ จากมหาวิทยาลัยมหิดล และทำงานในโรงงานผลิตอาหาร ผลิตยา ผลิตเครื่องมือแพทย์ จากหลายโรงงานรวมกันตลอดระยะเวลาเกือบ 20 ปีจะมาเล่าให้ฟังเทคโนโลยีชีวภาพเป็นวิทยาศาสตร์ประยุกต์ที่เป็นการใช้ความรู้ทั้งวิศวกรรม ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยาซึ่งรวมไปถึงจุลชีววิทยาด้วย มาพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติทางชีวภาพได้แก่สิ่งมีชีวิตเช่นคน สัตว์ พืช จุลินทรีย์ เพื่อประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติเช่นการรักษาทางการแพทย์ การผลิตยา การผลิตอาหาร การจัดการสิ่งแวดล้อมขอบคุณภาพจาก http://bit.ly/369BQsUโดยหน่วยงาน United Nations Convention on Biological Diversity ได้ให้นิยามของ เทคโนโลยีชีวภาพ ไว้ว่า “Any technological application that uses biological systems, living organisms, or derivatives thereof, to make or modify products or processes for specific use.”แปลเป็นไทยว่า "การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีต่างๆมาใช้กับ ระบบทางชีวภาพ หรือ สิ่งมีชีวิต(ที่มีชีวิตอยู่) หรือ สิ่งที่ได้จากระบบทางชีวภาพและสิ่งมีชีวิต เพื่อที่ทำการสร้างหรือปรับปรุงแก้ไข ผลิตภัณฑ์ หรือ กระบวนการ เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในเรื่องเฉพาะด้าน" ( อ้างอิงจาก https://www.thaibiotech.info/what-is-biotechnology.php)หลักสูตรเทคโนโลยีชีวภาพจะมีวิชาหลัก ๆ นอกเหนือจากวิชาพื้นฐานที่นักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ทุกสาขาต้องเรียนแล้ว ก็มีวิชาที่ต้องเรียนเฉพาะสาขา ซึ่งสมัยที่เราเรียนได้แก่วิชาในกลุ่มจุลชีววิทยาซึ่งเรียนเกี่ยวกับจุลินทรีย์เช่นแบคทีเรีย เห็ดและรา เพราะจุลินทรีย์สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ เช่นเชื้อราเพนนิซิลเลี่ยมผลิตยาเพนนิซิลลิน เชื้อแบคทีเรียแลกโตบาซิลลัสใช้ผลิตโยเกิร์ต เชื้อแบคทีเรียบาซิลัสซับทิลิสใช้ฆ่าลูกน้ำยุง แบคทีเรียพวกที่ใช้อ๊อกซิเจนนำมาใช้ย่อยสลายสารอินทรีย์ในน้ำเสีย เป็นต้นขอบคุณภาพจาก https://www.pexels.com/th-th/photo/256262/วิชาในกลุ่มพันธุวิศวกรรมศาสตร์ (Genetic Engineering) เรียนเกี่ยวกับการตัดต่อสารพันธุกรรมที่เรียกกันว่ายีน ที่เราได้ยินกันบ่อยๆว่า GMO อ่านว่าจีเอ็มโอ ย่อมาจากคำภาษาอังกฤษว่า Genetically Modified Organisms (GMOs) คือ สิ่งมีชีวิตซึ่งไม่ว่าจะเป็นพืช หรือสัตว์ หรือแบคทีเรีย หรือ จุลินทรีย์ ที่ถูกดัดแปลงพันธุกรรม ก็ใช้ความรู้จากกระบวนการทางพันธุวิศวกรรมนี่เอง อย่างเราตอนเรียนปี 4 ต้องทำวิจัยทั้งปีและทำรายงานเรียกว่า Senior Project ความยากระดับน้อง ๆ ของวิทยานิพนธ์ เราเลือกทำเรื่อง "การดัดแปลงพันธุกรรมของเชื้อแบคทีเรียบาซิลลัสเมกะทีเรียมโดยวิธีผ่าเหล่า (mutation) เพื่อให้ผลิตเอ็นไซม์เพนนิซิลลินอมิเดสให้มากขึ้น" โดยเอ็นไซม์นี้ใช้เป็นสารในการผลิตเพนนิซิลลินขอบคุณภาพจาก https://www.pexels.com/th-th/photo/954583/วิชาในกลุ่มปฏิกิริยาทางชีวภาพ (Bioprocess Engineering) เช่นเรียนเรื่องเทคโนโลยีการหมักเพราะมีการใช้จุลินทรีย์ในการผลิตเบียร์ ผลิตซอสถั่วเหลือง ผลิตน้ำปลา เป็นต้นขอบคุณภาพจาก http://bit.ly/2TQPVcvวิชาในกลุ่มเทคโนโลยีสิ่งมีชีวิต เช่นการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อของสัตว์ (animal cell technology) ขอบคุณภาพจาก https://www.pexels.com/th-th/photo/45239/การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อของพืช (Plant tissue culture)ขอบคุณภาพจาก http://bit.ly/38qul2aวิชาในกลุ่มเทคโนโลยีอาหาร (Food Technology) และอุตสาหกรรมเกษตร (Agriculture Industry)ขอบคุณภาพจากhttps://www.pexels.com/th-th/@valeriya?utm_content=attributionCopyText&utm_medium=referral&utm_source=pexelsขอบคุณภาพจากhttps://www.pexels.com/th-th/@hieu?utm_content=attributionCopyText&utm_medium=referral&utm_source=pexels วิชาในกลุ่มการจัดการของเสีย เช่นการจัดการน้ำเสีย (Waste water treatment)ขอบคุณภาพจาก https://cdn.pixabay.com/photo/2019/07/14/13/53/sewage-plant-4337156_1280.jpgปัจจุบันหลักสูตรอาจปรับเปลี่ยนชื่อวิชาและเพิ่มวิชาใหม่ ๆ เข้ามาให้เหมาะกับยุคสมัย แต่กลุ่มวิชาหลักดังกล่าวข้างต้นยังเป็นกลุ่มวิชาที่ผู้เรียนสาขาเทคโนโลยีชีวภาพต้องมีความรู้ โดยหากผู้อ่านสนใจสามารถดูเพิ่มเติมได้จากเว็บไซด์ของแต่ละมหาวิทยาลัย โดยตัวอย่างหลักสูตรของสาขาเทคโนโลยีชีวภาพ มหาวิทยาลัยมหิดล สามารถดูได้ที่ https://science.mahidol.ac.th/th/undergraduate_programs.php ในส่วนการประกอบอาชีพนั้นหลากหลายมากโดยเฉพาะโรงงานอุตสาหกรรมการแพทย์ ยา อาหารทั้งสัตว์และพืช อย่างเราเองทำมาหมดแล้วตั้งแต่เป็นผู้ช่วยวิจัยที่คณะฯตอนจบใหม่ ๆ ผู้ช่วยหัวหน้าแผนกผลิตโรงงานผลิตอาหารทะเลแช่แข็ง หัวหน้าแผนกควบคุมคุณภาพโรงงานผลิตไข่เหลวและไข่ผง (เพื่อใช้ในอุตสาหกรรมเบเกอรี่ มายองเนส เครื่องดื่ม ฯลฯ) นักทดสอบตัวอย่างยาประจำห้องแล็บโรงงานผลิตยา ผู้จัดการแผนกควบคุมคุณภาพการผลิตโรงงานผลิตเครื่องมือแพทย์ (ไตเทียม ชุดให้เลือด ชุดให้น้ำเกลือ เข็มฉีดยา ฯลฯ) เป็นต้น เพราะบัณฑิตจะได้ทักษะของการทำงานในโรงงานอุตสาหกรรมและยังได้ฝึกงานในโรงงานจริงตอนปี 3 ด้วย เมื่อผ่านการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐานและวิชาเฉพาะสาขามาแล้วก็สามารถประยุกต์ใช้ความรู้ในแต่ละโรงงานได้ เพราะความรู้ในการผลิตแต่ละโรงงานก็จะมีการอบรมเพิ่มเติมในโรงงานนั้น ๆ อยู่แล้วขอบคุณภาพจาก http://bit.ly/37d8rzhสรุปแล้วอาชีพที่สามารถประกอบได้หลังสำเร็จการศึกษาได้แก่ (ข้อมูลบางส่วนจาก https://science.mahidol.ac.th/th/undergraduate_programs.php)ภาคอุตสาหกรรม เช่น ผู้ควบคุมการผลิต ผู้ควบคุมคุณภาพ และ นักวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ ในภาคอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชีวภาพ เช่น อุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมการเกษตร อุตสาหกรรมพลังงานและเคมีภัณฑ์ อุตสาหกรรมการผลิตยาและเวชภัณฑ์ขอบคุณภาพจาก http://bit.ly/2RxNngzการศึกษาและวิจัย เช่น ครู และ อาจารย์ ผู้ช่วยวิจัย นักวิจัย เจ้าหน้าที่ประจำห้องปฏิบัติการ และ นักวิทยาศาสตร์ในภาคเอกชน สถาบันวิจัย หน่วยงานราชการและรัฐวิสาหกิจ ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีชีวภาพขอบคุณภาพจาก https://pixabay.com/photos/laboratory-analysis-chemistry-2815641/หวังว่าข้อมูลในบทความนี้จะช่วยให้นักเรียนและผู้ปกครองได้เห็นว่าการเรียนเทคโนโลยีชีวภาพน่าสนใจเพียงใด รับรองได้ว่าเด็ก ๆ จะต้องสนุกกับการเรียนแน่นอน บางรุ่นมีจัดกิจกรรมเข้าป่าศึกษาหน้าตาของเห็ดในวิชาเห็ดและราด้วยขอบคุณภาพจาก https://www.pexels.com/th-th/photo/797946/