บางคนสงสัยว่าทำไมทองรูปพรรณ จึงมีราคาแพงกว่าทองคำแท่งมากนัก ในตู้โชว์สร้อยแหวนกำไลทองคำเปล่งประกายละลานตา เบื้องหลังคือช่างทองมากฝีมือ ห้างทองตั้งโต๊ะกังเยาวราช มีความยาวนานเก่าแก่เต็มเปี่ยมเรื่องราว เริ่มดำเนินกิจการมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เจ้าของคือนายโต๊ะกัง แซ่ตั้ง ตึกของห้างทองมี 7 ชั้น ออกแบบโดยสถาปนิกชาวฮอลันดา ตกแต่งภายในแบบจีน พิพิธภัณฑ์ทองคำห้างทองตั้งโต๊ะกัง ตั้งอยู่บริเวณชั้น 6 ของตึก ในห้องนี้ มีอุปกรณ์การทำทองในสมัยโบราณอย่างมากมาย อย่างเช่นแม่พิมพ์ในการปั๊มทองคำตามออเดอร์ลูกค้า บล็อกเหล่านี้มีเป็นจำนวนมากหลากหลายแบบ เป็นรูปมงกุฎ มังกร หัวใจ ดาว ปราสาท ตราสัญลักษณ์ รูปสัตว์ต่างๆ เช่นแพะ ม้า กระต่าย แต่เดิมบล็อกทำมาจากตะกั่ว ต่อมาเป็นบล็อกโลหะ เครื่องมือสำหรับช่างทองสมัยก่อนยังมีพวกปากคีบ คีมหนีบ ค้อน ตะไบ กรรไกร เหล็กตอกปัจจุบันมีการนำเครื่องจักรแบบใหม่เข้ามาช่วยในการผลิตได้รวดเร็วกว่าเดิม ทำให้จำนวนช่างทองลดลงไป แต่งานที่ต้องใช้ความละเอียดอ่อนยังต้องใช้ฝีมือช่าง เพราะเป็นงานศิลปะ ช่างบางคนทำทองมาตั้งแต่อายุ 10 ขวบ จวบจนอายุ 80 ปี ความรู้งานช่างเป็นการถ่ายทอดมาจากพ่อสู่ลูก พวกเขามีความผูกพันในอาชีพนี้ทั้งชีวิต การที่ห้างทองตั้งโต๊ะกังได้อนุรักษ์เครื่องไม้เครื่องมือโบราณเหล่านี้ไว้ถือเป็นการให้เกียรติระลึกถึงช่างทองเหล่านี้ด้วย นอกจากให้เดินดูเครื่องมือช่างทองสมัยก่อน ที่นี่ยังได้เปิดกว้างให้ผู้ที่ขอเข้าชมได้เห็นการทำทองของช่างด้วย การทำทองคำแท่งเริ่มจากการหลอมละลายทองคำใช้อุณหภูมิ 1064 องศาเซลเซียส จากนั้นก็จุ่มลงไปในกรดกำมะถันแล้วเอาไปล้างน้ำ เสร็จแล้วเอาไปตอกยี่ห้อ ตอกจำนวนบาท การชั่งทองคำสมัยก่อนใช้ตาชั่งไม้ โดยการใส่ตุ้มน้ำหนัก ซึ่งปัจจุบันเปลี่ยนเป็นตาชั่งดิจิตอลที่มีความละเอียดสูง ที่สะดุดตามองเห็นเป็นไหวางเรียงกันอยู่คือไหใส่น้ำกรด กรดที่ใช้ทำทองมี 3 ชนิดได้แก่กรดดินประสิว กรดกำมะถันและกรดเกลือ ใช้เพื่อสกัดทองคำบริสุทธิ์ ที่ว่าทำไมทองคำส่วนใหญ่เป็นทองคำ 96.5% แทนที่จะเป็น 99.99% ทั้งนี้ก็เพื่อให้ช่างได้ทำทองรูปพรรณลวดลายต่างๆได้ง่ายขึ้น จึงต้องมีการนำไปผสมกับทองแดงซึ่งอยู่ในรูปของเม็ดโลหะ สำหรับคนที่ชอบซื้อทองรูปพรรณ คงคุ้นเคยกับการได้กล่องใส่ทองเป็นพลาสติก แต่สมัยก่อนเริ่มแรกเลยเป็นกล่องกระดาษ ต่อมาเป็นกล่องสังกะสีที่ดูคลาสสิก แล้วจึงมาเป็นกล่องพลาสติก ก่อนจบการนำชม ผู้บรรยายได้ย้อนภาพสมัยก่อนให้นึกตาม แต่ก่อนที่นี่มีช่างทองเป็นร้อยคนนั่งเรียงรายกัน และตึกห้างทองตั้งโต๊ะกังแห่งนี้ก็เคยเป็นตึกสูงที่สุดในเยาวราช ทุกวันนี้แม้จะมีช่างทองไม่กี่คน แต่พวกเขายังทำทองด้วยใจรัก หากว่าใครเคยซื้อทองรูปพรรณของห้างทองตั้งโต๊ะกัง จะรู้ว่าทองร้านนี้ใส่สบาย นั่นเกิดมาจากการหลอมใจมาพร้อมกับทองคำที่ผ่านมือพวกเขาสถานที่ตั้ง : พิพิธภัณฑ์ทองคำห้างทองตั้งโต๊ะกัง 345 ถนนมังกร ซอยวานิช 1 แขวงจักรวรรดิ เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพฯ 10100 โทรศัพท์ : 02 622 8640 (ห้างทองตั้งโต๊ะกังมีอยู่ที่เยาวราชเพียงแห่งเดียว ตั้งอยู่ในซอยวานิช 1 ไม่มีสาขาอื่น)เว็บไซต์ : www.tang-toh-kang.comอีเมล์ : tangtohkang@clickta.comเวลาเปิด - ปิด : 9.30 - 16.00 น วันจันทร์ - วันเสาร์ (ยกเว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์) ไม่เก็บค่าเข้าชม (การเข้าชมเป็นหมู่คณะ ควรติดต่อล่วงหน้า)การเดินทาง : พิพิธภัณฑ์ทองคำห้างทองตั้งโต๊ะกัง อยู่ที่ถนนมังกร ในซอยวานิช 1 ปัจจุบันมีรถไฟฟ้าใต้ดิน สถานีวัดมังกร มาถึงใจกลางเยาวราช