เคยไหมคะ ? ที่เพื่อนมาเล่าเรื่องไม่สบายใจให้ฟัง เล่าเหตุการณ์ไม่คาดฝัน หรือเล่าสิ่งที่น่าตื่นเต้นให้เราฟัง แล้วอยู่ๆเขาก็ไม่ค่อยอยากจะเล่าอะไรให้เราฟังอีกเลย หรือเราพูดอะไรผิดไปนะ ? บทความนี้เราเลยจะมาพูดถึงคำที่อาจจะพูดไปด้วยความชินปาก แต่คนฟังไม่สบายใจค่ะ มีอะไรกันบ้าง และเราควรจะเปลี่ยนคำพูดเป็นแบบไหน ไปอ่านกันเลย!1. " มันก็อย่างนี้แหละ " คำนี้มันเป็น คำที่ทำให้เรื่องที่ผู้อื่นเล่ากลายเป็นเรื่องปกติ ธรรมดา ให้นึกภาพว่าเพื่อนแบกรับความเศร้าหมองมา เล่าเรื่องเศร้านี้ให้เราฟัง แล้วเราตอบไปว่า ' มันก็อย่างนี้แหละแก ชีวิตมันก็เป็นอย่างงี้ ' คนฟังเขาจะรู้สึกว่าเรื่องที่เขาเล่า มันไม่สำคัญ วิธีที่ควรทำเลี่ยงการใช้คำนี้คือ ให้มีอารมณ์ร่วมไปกับเขา ไม่ไปขัด หรือแสดงว่าตัวเองนั้นเจ๋งกว่า 2. " ไม่เป็นไรหรอก " คำนี้อาจจะเป็นคำพูดติดปากของใครหลายๆ คน ซึ่งก็ไม่แปลกถ้าเราจะใช้คำพูดนี้ปลอบใจคนที่กำลังเศร้า เพราะเราหวังดี อยากจะให้เขาหายทุกข์ใจเร็วๆ ' ไม่เป็นไรหรอกแก ' ในบางสถานการณ์คำนี้ก็เป็นประโยชน์ แต่บางทีก็เหมือนกับเราพูดเพื่อปัดๆไป พูดให้จบๆไป อันนี้ไม่ดีแน่ ถ้าไม่รู้ว่าจะพูดใจยังไงดี บางทีการเงียบ ก็เป็นคำปลอบโยนได้ดีกว่า 3. " ใครๆ เขาก็เป็น " อย่างที่เรารู้ๆกันอยู่นะคะ ว่าความเครียดของแต่ละคนนั้น หนักเบาไม่เท่ากัน พอเราไปพูดว่า "ใครๆ เขาก็เครียดกันป่ะแก" คำนี้มันก็ทำให้คนฟังรู้สึกว่าถูกลดความสำคัญ 'ฉันรู้ว่าคนอื่นก็เครียด แต่นี้คือฉันเครียดไง แกจะเอาคนอื่นมาเปรียบกับฉันเพื่อ? ฉันพูดถึงความเครียดของฉันเว้ย ' ทางที่ดีก็คือ พยักหน้ารับฟัง ตอบรับเบาๆ และเข้าใจเขา4. " ช่างมันเถอะ " จริงๆ คำนี้ก็เป็นคำพูดติดปากอีกเช่นกัน อาจจะเป็นเพราะพยายามไม่อยากให้คนอื่นต้องทุกข์ใจ จมกับความทุกข์นานๆ เลยพูดว่า ' ช่างมันเถอะแก ปล่อยไปเถอะ ช่างมัน ' แต่คนฟังเขาอาจจะรู้สึกว่าเพื่อนไม่ได้รู้สึกอินไปกับเขาเลยนิ วิธีเลี่ยงการใช้คำนี้คือ เราต้องให้เวลาเขา ให้เขาได้เล่าความรู้สึก ซึมซับความรู้สึกของคนพูด จากนั้นจะแก้ปัญหาอะไร อย่างไร ก็เป็นลำดับต่อไป 5. " คิดมากไปไหม " มันเป็นเหมือนการชี้หน้าคนนั้นแล้วบอกว่า ' แกคิดมากไปว่ะ ' ทำให้คนที่ได้ฟังคำนี้รู้สึกเหมือนโดนตัดสิน ว่าฉันมันแย่ ไม่สามารถจัดการกับอารมณ์ตัวเองได้หรอ ? ที่สำคัญคือน้ำเสียงที่พูด มันทำให้เป็นการไปตัดสินคนๆนึง วิธีแก้คือ ปรับเปลี่ยนน้ำเสียง ไม่พูดว่าแกคิดมากไป ให้เปลี่ยนเป็น สะท้อนสิ่งที่เราเห็นแทน พยายามให้คำปรึกษา มากกว่าการพูดตัดสิน 6. " เรื่องแค่นี้เอง " คนที่ได้ฟังคำนี้มันเจ็บปวดมากนะเอาจริงๆแล้ว สมมติว่า เพื่อนกำลังเศร้ามาก ทำปากกาสุดหวงหายไป ซึ่งมันคือปากกาที่คุณยายซื้อให้ก่อนที่คุณยายจะเสีย เพื่อนมาเล่าให้เราฟัง ด้วยหน้าตาเศร้าๆ ' ฉันทำปากกาหายว่ะแก ' แล้วเราตอบไปอย่างทันควันว่า ' โอ้ย เรื่องแค่นี้เองแก เดี๋ยวฉันพาไปซื้อใหม่ ' คิดว่าเพื่อนจะรู้สึกยังไงกันบ้างคะ ? ยิ่งรู้สึกเฟล หนักกว่าเดิมไปอีก เพราะเขารู้สึกว่า ปากกากูไม่สำคัญหรอว่ะ มันมีคุณค่าทางจิตใจนะเว้ย ก็นั้นแหละคะ ความทุกข์ของคนเรามันมีไม่เท่ากัน เราไม่รู้หรอกว่าคนอื่นจะเสียใจ หรือเศร้าขนาดไหน แต่เราไม่ควรจะไปตัดสินว่า ว่าคนอื่นเขามีค่าแค่ ' เรื่องแค่นี้เอง '7. " ทำไมไม่... " คำนี้มาพร้อมกับ คำแนะนำ และ How to... กับเรื่องที่ผ่านมาแล้ว แก้ไขอะไรไม่ทันแล้ว แค่อยากจะมาแชร์ให้คนที่ไว้ใจฟังเท่านั้น ถ้ามีเพื่อนมาเล่าเรื่องความผิดพลาดให้เราฟัง แล้วเราไปพูดว่า ' ทำไมแกไม่โทรมาถามฉัน ทำไมแกไม่ทำอย่างนี้หล่ะ ' มันทำให้คนที่ได้ฟังรู้สึกว่า ผิดพลาดหนักมากๆ พลาดหนักกว่าเดิมอีก และมันเป็นเรื่องที่ผ่านมาแล้ว จะให้ทำอย่างไรได้ล่ะ ? 8. " อย่างน้อย... " ' อย่างน้อยแกก็มีงานทำนะ ' , ' อย่างน้อยแกก็ยังมีเงิน มีกินนะ ' คนที่พูดประโยคนี้ออกมาก อาจจะมีความหวังดี ที่อยากให้โฟกัสกับสิ่งที่ตัวเองมี อย่าไปเครียดมันมากเลย ก็ไม่ผิดนะ ลองยกตัวอย่าง สมมติว่าเพื่อนเครียด เพราะสถานการณ์โควิด-19 ขายของไม่ได้เลย เครียดมาก แล้วเราไปพูดว่า ' อย่างน้อยแกก็มีบ้านอยู่ มีข้าวกินนะ ' เพื่อนที่ฟังก็จะรู้สึกว่า ก็ใช่ไง รุ้ไงว่ามีบ้านอยู่มีข้าวกิน แต่ฉันเครียดที่ขายของไม่ได้ ช่วยอยู่กับหัวข้อที่ฉันพูดหน่อยได้ไหม สิ่งที่มี กับสิ่งที่เครียดมันคนละอย่างกัน สิ่งที่ควรทำคือ การรับฟังอย่างตั้งใจ ตัวอย่างคำที่กล่าวมาข้างต้น ราไม่ได้ห้ามไม่ให้ทุกคนพูดนะคะ แต่เราต้องดูสถานการณ์ ความเหมาะสม ให้ยึดความรู้สึกของผู้ฟังเป็นหลัก อย่าใช้ความรู้สึกของตัวเองเป็นตัวตั้ง พูดปลอบ เพื่อปัดๆ ไป ให้มันจบๆ แต่เราต้องยอมให้คนที่เขาเครียด เศร้า หรืออะไรก็แล้วแต่ได้แสดงความรู้สึกออกมา และเราก็ควรมีความรู้สึกร่วมกันไปกับเขาด้วย หลังจากนั้นจะหาทางแก้ไข อะไรก็ว่ากันไปจ้ะ เราจะสังเกตุได้เลยว่า ในปัจจุบันเราขาดทักษะในการฟังผู้อื่น บางทีคนที่มาเล่าเรื่องต่างๆ ให้เราฟัง เขาอาจจะไม่ได้ต้องการคำพูดสวยหรูเพื่อมาปลอบใจ เขาต้องการแค่คนที่รับฟังเขาจากใจจริงเท่านั้นเอง ช่วยรับฟัง และอยู่ข้างๆ เขา ถึงแม้เราจะช่วยอะไรเขาไม่ได้เลย แต่การอยู่กับเขา ณ ขณะนั้น มันก็ช่วยได้มากแล้ว แค่นั้นจริงๆ... ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก Podcast คำนี้ดีภาพประกอบที่ 1 : Unsplashภาพประกอบที่ 2 : Unsplashภาพประกอบที่ 3 : Unsplashภาพประกอบที่ 4 : Unsplash