การทะเลาะเบาะแว้งนำมาซึ่งผลเสีย ไม่ว่าจะความขัดแย้งนั้นจะอยู่ในสังคมวงแคบอย่างเช่นในครอบครัว หมู่เพื่อน และจะยิ่งควบคุมได้อยากหากความขัดแย้งนั้นไม่สามารถประนีประนอมยอมความกันได้ โดยเฉพาะในเวทีการเจรจาระหว่างประเทศ ในเวทีการเจรจาระหว่างประเทศ (International negotiation) ล้วนต้องยึดถือผลประโยชน์ของประเทศชาติตนเป็นที่ตั้ง ไม่ว่าจะเป็นการเจรจาทางการค้าการลงทุน เจรจาต่อรองซื้อขายสินค้า เจรจาเพื่อสร้างความร่วมมือ เป็นต้น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น การเข้าใจอกเขาอกเรา ว่าทุกคนและทุกประเทศก็ต้องปกป้องสิทธิและผลประโยชน์ของชาติบ้านเกิดตนเช่นกัน การเจรจาเพื่อประนีประนอมในการประชุมนานาชาติ การประชุมระหว่างประเทศจึงเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ที่ต้องใช้ประสบการณ์และความรู้ และหากเกิดการเจรจาแล้วไม่มีใครยินยอมผ่อนปรน หรือมีแนวโน้มว่าจะมีข้อพิพาท หรือการเจรจาผ่อนปรนแล้วไม่เป็นผล อันดับแรกในทางการทูต หรือความร่วมมือระหว่างประเทศจะใช้วิธีการระงับข้อพิพาทระหว่างรัฐโดยฉันท์มิตร หรือ Good Offices and Mediation ก่อนPhoto by Frederic Köberl on Unsplashการระงับข้อพิพาทระหว่างรัฐโดยฉันท์มิตรเป็นการหาทางออกอย่างสันติในเวทีเจรจารูปแบบหนึ่งทั้งในเวทีการหารือ การเจรจาทั้งระดับประเทศและระดับนานาชาติ เช่น เมื่อสองประเทศเจรจาทางการทูตร่วมกันแล้ว ยังไม่สามารถตกลงกันได้ หรืออาจมีทีท่ายืดเยื้อ ประเทศหรือรัฐที่สามสามารถยื่นมือเข้ามาช่วยไกล่เกลี่ย เพื่อให้การเจรจาไม่เกิดการพิพาทบานปลาย โดยประเทศที่สามต้องพึงตระหนักว่าไม่มีสิทธิ์ใดในการชี้เป็นชี้ขาดว่าใครคือคนถูก คนผิด ทำได้แค่เพียงเป็นกาวใจหรือสื่อ หรือตัวกลางในการช่วยให้ไปสู่การประนีประนอมให้ได้มากที่สุดเท่านั้น Photo by Kaung Myat Min on Unsplashนอกจากนี้ หากเป็นการเจรจาในเวทีพหุภาคี คือที่มีพันธมิตรมากกว่า 2 ประเทศขึ้นไป การเจรจายิ่งยุ่งยากและสลับซับซ้อน ดังนั้น ในเวทีที่มีพันธมิตรจำนวนมากนี้ จึงจะมีการตั้งหรือจัดทำกลไกการระงับข้อพิพาทไว้ เช่น กลไกการระงับข้อพิพาทของอาเซียน หรือ Dispute Settlement Mechanism (DSM) เป็นรูปแบบที่ทุกประเทศสมาชิกต้องเคารพและทำตามข้อตกลงที่ให้ไว้ร่วมกัน และต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด สำหรับผลการละเมิดกลไกนี้นอกจากที่อาจถูกฟ้องร้องแล้ว อาจต้องมีการ การชดเชยความเสียหาย หรือแม้แต่กระทั่งรุนแรงจนถึงขั้นถูกตอบโต้ทางการทูตได้ Photo by bongkarn thanyakij from Pexelsหากเป็นการลดระดับและปรับใช้การระงับข้อพิพาทในชีวิตประจำวันหากทำได้ก็เกิดประโยชน์มหาศาล หากวันใดวันหนึ่งต้องปะทะกับเจ้านาย หรือลูกน้อง การลดความอคติถือดีลง และมุ่งคุยเพื่อให้เกิดประโยชน์แบบ win-win ก็ลดความเสียหายและมองหน้ากันไม่ติดได้ วิธีการระงับข้อพิพาทระหว่างรัฐโดยฉันท์มิตร หรือ Good Offices and Mediation หรือการเจรจาเพื่อถอยคนละก้าวเป็นการหลีกเลี่ยงการปะทะที่จึงเป็นหนทางแรก ๆ และทางออกที่ทุกประเทศนิยมใช้ และควรต้องดำเนินตามกลไก เพื่อความสงบ ผาสุกของทุกประเทศ และทุกคนผืนแผ่นดินนี้ ภาพปก Photo by Cytonn Photography from Pexels