อาจไม่ใช่คำกล่าวเกินจริง ที่จะกล่าวว่าไวรัสโคโรนา19 (COVID-19) ได้ทำลายพื้นที่ของชีวิตของผู้คนทั่วโลก ในฐานะนักศึกษาทางด้านสถาปัตยกรรมและสถาปนิก ฉันต้องการอธิบายระบบนิเวศทางด้านสถาปัตยกรรม ที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในอนาคตหลังจากไวรัสโควิด-19 สิ้นสุด โดยสถานที่ที่จะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก มีดังนี้ ------------------ ① โรงพยาบาล -------------------สถานที่ที่เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างมากและรวดเร็วในช่วงการระบาดของไวรัสก็ คือ โรงพยาบาล ด้วยการที่อุตสาหกรรมการแพทย์ มีการจัดทำการตรวจคัดกรองในรูปแบบ Drive-Through ในไทย เพื่อความปลอดภัยของทุก ๆ คนทั้งตัวผู้ป่วยและคนทั่วไปที่มารักษาในโรงพยาบาล คาดว่าในอนาคตรูปร่างของโรงพยาบาลอาจจะมีการเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นเล็กน้อยในด้านต่าง ๆ โดยในปัจจุบันได้มีการทดลองใช้งาน การดูแลผู้ป่วยจากที่บ้าน โดยที่ผู้ป่วยไม่ต้องเดินทางมาที่โรงพยาบาล เพื่อที่จะลดอัตราความเสี่ยงนั่นเอง ในความเป็นจริงดูเหมือนว่ารูปแบบของโรงพยาบาลจะมีการเปลี่ยนแปลงในรูปแบบต่าง ๆ โดยพิจารณาว่าเป็นไปได้ที่ในอนาคตจะมีการรักษาทางวิดีโอมากยิ่งขึ้นจำนวนเตียงในโรงพยาบาลไม่เพียงพอ ส่งผลให้ระบบการรักษาพยาบาลล้มเหลวอย่างมาก คาดว่าในอนาคตระบบการรักษาจะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมอย่างมาก เทคโนโลยีจะเข้ามามีบทบาทในการรักษามากยิ่งขึ้นอย่างแน่นอน และมันจะเป็นรูปแบบโรงพยาบาลที่มีการดูแลโดยใช้โปรแกรม เช่น การดูแลผ่านการขับรถ หรือ การดูแลผ่านวิดิโอคอลไมเคิล เมอร์ฟี่ ได้แสดงความคิดเห็นส่วนตัว เกี่ยวกับสถาปัตยกรรมที่กำจัดวัณโรคอย่างรุนแรง ผ่านการระบายอากาศตามธรรมชาติ และ การจัดวางพื้นที่ แทนที่จะเป็นระบบระบายอากาศที่มีการหมุนเวียนโดยการใช้ Air Conditioner มันอาจเป็นเรื่องยากที่จะสร้างระบบแบบนี้ในเมืองใหญ่ ในสถานการณ์ที่ต้องใช้การถ่ายเทอากาศในพื้นที่ขนาดใหญ่ แต่ดูเหมือนว่าจะมีการสร้างทิศทางของการก่อสร้างโรงพยาบาลที่ดีขึ้น หากแนวคิดเหล่านี้ได้รับการพัฒนาและกำหนดเงื่อนไขต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับบริบทของเมืองและนี้อาจเป็นแนวคิดจากผลพวงของการเปลี่ยนแปลงบริบทของเมือง และหน้าที่ของโรงพยาบาลในช่วงของการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ที่จะมีผลต่อวงการสถาปัตยกรรมในอนาคตอันใกล้นี้ ถือว่าเป็นสิ่งที่สถาปนิกต้องศึกษาแนวทางและวางแผนกันต่อไปในอนาคต ------------------ ② อะพาร์ตเมนต์และคอนโดมิเนียม -------------------หัวข้อที่ไม่พูดถึงไม่ได้ คือ ที่อยู่อาศัย ในขณะที่สถาปัตยกรรมถูกอธิบายว่าเป็นตัวแปรสำคัญสำหรับการดำรงชีวิตในหลาย ๆ ด้าน ดังนั้นการเปลี่ยนแปลงของสถาปัตยกรรมสำหรับประเภทที่อยู่อาศัยในช่วงวิกฤติ จากสถานการณ์ของการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ทั่วโลก การแยกตัวเองจากสังคม หรือ Social Distancing โดยการเว้นระยะห่างทางสังคมและใช้ชีวิตอยู่บ้าน โดยในตอนนี้หลายคนก็ได้อยู่บ้านกันมาอย่างน้อยก็ 1 เดือนเต็มแล้ว โดยการเว้นระยะห่างทางสังคมในครั้งนี้ สามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงต่อวงการสถาปัตยกรรมในอนาคตเหมือนกันอะพาร์ตเมนต์และคอนโดมิเนียม มีช่องโหว่มากมายในพื้นที่สาธารณะ เช่น ลิฟต์ชุมชน พื้นที่ทำงานส่วนกลาง ห้องซักรีด และ ยิม พื้นที่ทั้งหมดนี้เป็นพื้นที่สาธารณะภายในโครงการ ที่ไม่สามารถใช้งานได้ในช่วงการกักตัวนี้ ดังนั้นเพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้ การเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบของอะพาร์ตเมนต์และคอนโดมิเนียม อาจจะต้องมีการปรับพื้นที่การใช้งานและพื้นที่สาธารณะต่าง ๆ ภายในโครงการ ให้ตอบโจทย์ต่อเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นภายในอนาคต ดังนั้น สถาปัตยกรรมทางด้านที่อยู่อาศัยและวงการอสังหาริมทรัพย์ อาจจะต้องมีการปรับเปลี่ยนระบบการก่อสร้าง การเพิ่ม-ลดพื้นที่ และความปลอดภัยในพื้นที่ ๆ ใช้ร่วมกันของแต่ละโครงการมากขึ้นโชคดีที่มันเป็นแนวทางการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกในด้านที่อยู่อาศัย เนื่องจากในศตวรรษที่ 21 ความต้องการพื้นที่ส่วนตัวจะมีมากขึ้นและระเบียงของอาคารจะต้องมีการออกแบบที่กว้างขึ้น เพื่อให้สามารถรองรับต่อความต้องการของผู้อยู่อาศัย ดังนั้นดูเหมือนว่ารูปแบบที่อยู่อาศัย องค์ประกอบทางด้านพื้นที่ส่วนตัวของแต่ละบุคคล จะมีการให้น้ำหนักความสำคัญมากยิ่งขึ้น แต่จะได้รับการพัฒนาต่อไปผ่านองค์ประกอบการออกแบบ ที่ให้การระบายอากาศตามธรรมชาติที่เพียงพอให้กับพื้นที่ของแต่ละบุคคลและรักษาความเป็นส่วนตัว โดยเรียกได้ว่าไวรัสโควิด-19 ได้ทำให้สถาปนิกศึกษาพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของผู้คน เพื่อสามารถที่จะนำมาประยุกต์ใช้กับงานออกแบบในอนาคตได้อย่างมากทีเดียว ------------------ ③ ระบบนิเวศของสถาปัตยกรรม -------------------อย่างไรก็ตามมันไม่น่าเป็นไปได้ ที่ระบบนิเวศของสถาปัตยกรรมจะเปลี่ยนแปลงภายในชั่วข้ามคืน มนุษยชาติเคยประสบกับไวรัสครั้งใหญ่ที่เรียกว่าแบล็คเดธ ในศตวรรษที่ 14 เป็นการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสครั้งใหญ่มาก จนประมาณหนึ่งในสามของประชากรยุโรปเสียชีวิต แม้จะมีไวรัสที่มีผลกระทบสำคัญทั่วโลก แต่ในครั้งนั้นก็ไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงของสถาปัตยกรรม แต่เนื่องจากจำนวนนักบวชคาทอลิกลดลง ศาสนาของยุโรปในเวลานั้นจึงมีความเชื่อโชคลางและบาปเกิดขึ้น เนื่องจากความวิตกกังวลทางจิตวิทยาของผู้คน ดังนั้นจึงมีหลายส่วนที่ไม่ชัดเจนของบทบาทของสถาปัตยกรรมเนื่องจากลักษณะของไวรัส ในเวลานั้นรูปแบบของสถาปัตยกรรมแตกต่างจากสถาปัตยกรรมสมัยใหม่อย่างสิ้นเชิงโดยกล่าวว่าสถาปัตยกรรมได้อิทธิพลทางศาสนาแบบเต็มรูปแบบ สถาปัตยกรรมที่มีคุณค่าในยุคปัจจุบันจึงอยู่ในสถานการณ์ที่ต้องผสมผสานองค์ประกอบทางสังคมต่าง ๆ เช่น มนุษยศาสตร์ ปรัชญา และวิทยาศาสตร์เข้าด้วยกัน ดังนั้นรูปแบบสถาปัตยกรรมจะไม่เปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญในอนาคต แต่เป็นการเตรียมการสำหรับเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกัน เช่น ไวรัส Corona ทำให้เกิดแนวคิด การระบายอากาศด้วยธรรมชาติ คาดว่าจะพัฒนาผ่านการกำหนดค่าเชิงพื้นที่และการออกแบบต่าง ๆ เช่นการขยายพื้นที่ เป็นต้นสำหรับบทบาทของสถาปัตยกรรมที่ได้รับอิทธิพลจากการแพร่ระบาดของไวรัสในครั้งนี้ มีการเปลี่ยนแปลงอยู่หลายจุดมากน้อยแตกต่างกันไป แต่การเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้ล้วนจะส่งผลทำให้คุณภาพชีวิตของผู้คนดีขึ้น และการดำรงชีวิตในช่วงวิกฤติครั้งต่อ ๆ ไปก็จะมีการรับมือที่ดีขึ้นอีกด้วยสามารถอ่านบทความเพิ่มเติมเกี่ยวกับการระบายอากาศด้วยธรรมชาติเปิดหน้าต่างเพื่อให้สายลมพัดพาเชื้อโรคออกไปจากบ้านภาพหน้าปก โดย unsplash / ภาพที่1 โดย unsplash / ภาพที่2 โดย unsplash / ภาพที่3 โดย unsplash / ภาพที่4 โดย unsplash / ภาพที่5 โดย unsplash / ภาพที่6 โดย unsplash