การศึกษาเป็นเรื่องสำคัญ ในสมัยก่อนจึงมีคำพูดที่ว่า เรียนสูง ๆ เข้าไว้ ต่อไปจะได้เป็นเจ้าคนนายคน พ่อแม่บางคนจึงทุ่มเททุกอย่าง เพื่อส่งลูกเรียนให้ได้ปริญญา หากจบการศึกษาก็เป็นความภาคภูมิใจที่แทบจะนับเป็นความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ในชีวิตเลยทีเดียว ใบปริญญาบัตรเป็นเรื่องสำคัญของคนหลายคน นั่นก็เพราะการทำงานในหน่วยงานราชการ หรือบริษัทต่าง ๆ จะเลือกรับคนเข้าทำงานตามสาขาที่เรียนมาเป็นหลักก่อนอย่างอื่น ย้อนกลับไปสมัยก่อน จบ ม.3 แล้วแต่ละคนต้องตัดสินใจเลือกอีกครั้งระหว่างสายสามัญ (ม.4-ม.6) กับสายอาชีพ (ปวช.) ซึ่งพ่อแม่มักจะดีใจที่ลูกตัดสินใจเลือกสายสามัญ เพราะนั่นจะเป็นใบเบิกทางขั้นต้นเพื่อจะก้าวไปสู่ความสำเร็จที่คาดหวังได้มากกว่า มีหน้ามีตากว่า แต่สำหรับโลกใบใหม่ใบนี้ล่ะ คุณคิดว่า โลกยุคใหม่ ใบปริญญา ยังสำคัญอยู่หรือเปล่า ? ในความเป็นจริงในโลกปัจจุบัน แม้ว่าคนจะมองความสำเร็จของการจบปริญญาน้อยลงไปกว่าเมื่อก่อน แต่ใบปริญญาบัตร หรือวุฒิการศึกษานั้น ก็ยังเป็นใบเบิกทางในการเข้าสู่อาชีพที่ก้าวหน้าและมั่นคงอยู่ดี หากจะเปรียบเทียบว่าคนออกมาทำงานด้วยตัวเอง จนมีกิจการของตัวเอง ทำรายได้มากกว่าข้าราชการ หรือพนักงานออฟฟิศ กินเงินเดือน มันก็คงไม่ชัดนัก เพราะมันมีเงื่อนไขปัจจัยอีกหลาย ๆ อย่างที่เป็นตัวแปร ทั้ง เงินทุน สวัสดิการ โอกาส และความมั่นคงในชีวิต บางคนตัดสินใจรับราชการเพราะเงื่อนไขความภูมิใจ เป็นหน้าเป็นตาให้พ่อแม่ บางคนก็ตัดสินใจจากความมั่นคงในสวัสดิการ หรือความมั่นคงในบั้นปลายชีวิตและงานบางประเภทนั้น นอกจากใบปริญญาแล้วก็ยังต้องได้ใช้ความรู้ทักษะจากที่เรียนมาจริง ๆ ในการประกอบอาชีพ ยกตัวอย่างเช่น หมอ ผู้พิพากษา วิศวกร สถาปนิก ทนายความ ฯลฯ เพราะอาชีพเหล่านี้ใช้ทักษะจากการฝึกฝนแทบไม่ได้เลย เป็นเรื่องของวิชาชีพ+ประสบการณ์ แม้ว่าบริษัทยักษใหญ่ในต่างประเทศจะเปิดรับคนที่ไม่ได้จบการศึกษาขั้นอุดมศึกษา หรือไม่มีใบปริญญาบัตร เข้าทำงานมากขึ้นก็ตาม แต่นั่นก็เพราะเป็นงานที่ต้องเข้าไปฝึกทักษะอาชีพ ความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง คงจะเป็นอย่างที่ ทิม คุก CEO คนใหม่ของ Apple เคยบอกไว้ว่า ไม่มีที่ไหนสอนการเขียนโค้ดโปรแกรมได้ดี เขาจึงรับคนเข้ามาเรียนรู้ซะเองเลยดีกว่า ก็เหมือนได้เข้าโรงเรียนสายตรง เรียนรู้จากประสบการณ์จริง แล้วทำงานต่อได้เลยแม้ว่าเพดานการจำกัดคนเข้าทำงานจะลดต่ำลงเรื่อย ๆ โลกยุคหน้าอาจจะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมบ้าง เพราะจากที่เห็นในปัจจุบันหลาย ๆ อาชีพได้หายไปและถูกแทนที่ด้วยทักษะความชำนาญ ประสบการณ์ หลักสูตรวิชาชีพในสายการทำงาน หรือการผ่านการอบรม แต่วุฒิการศึกษาก็ยังมีส่วนสำคัญในการตัดสินใจในระดับการบริหารอยู่ดีนั่นเอง หรือต่อให้ทำงานบริษัทเดียวกัน วุฒิการศึกษาก็มีส่วนในการกำหนดหน้าที่ รายได้ หรือแม้กระทั่งการได้รับการพิจารณาเลื่อนระดับ ที่แตกต่างกันไม่ว่าอย่างไรการศึกษาไม่ใช่เรื่องเสียเปล่าแน่นอน แม้ว่าการศึกษาในโลกยุคใหม่ อาจจะต้องวัดกันที่ความสามารถเฉพาะหน้า และประสบการณ์ในการทำงานเป็นองค์ประกอบด้วยก็ตาม ถึงใบปริญญาอาจจะไม่ใช่ใบรับประกันความสำเร็จในหน้าที่การงาน แต่ก็เป็นใบเบิกทางในการที่จะเอื้อมถึงความสำเร็จได้ก่อนใคร แต่ต่างกันที่อาจจะถูกวัดมาตรฐานมากขึ้น จากผู้ที่ไม่มีใบปริญญา เพราะถ้าใบปริญญานั้นเป็นเพียงแค่กระดาษแผ่นเดียว ไม่มีความสามารถที่แท้จริง เราก็อาจจะกลายเป็นผู้เดินตามหลังคนอื่นไปได้ด้วยเช่นกัน ขอบคุณภาพปก Honey Yanibel Minaya Cruz ภาพประกอบ 1 Jasmine Coro 2 Alex Kotliarskyi 3 bruce mars 4 Nikita Kachanovsky