อสม. คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน มาจากชาวบ้านที่ได้รับการคัดเลือกในแต่ละกลุ่มบ้าน และรับการอบรมตามหลักสูตรที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนด บทบาท อสม. คือ ผู้นำการดำเนินงานพัฒนาสุขภาพอนามัย และพร้อมเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด้านสุขภาพอนามัย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในหมู่บ้านเป็นผู้กระจายข่าวสาร ระหว่างเจ้าที่สาธารณสุขกับประชาชนในหมู่บ้าน เช่น ข่าวสารการระบาดของโรคให้คำแนะนำการดูแลตนเอง ให้ห่างไกลโรคติดต่อต่างๆ หากเป็นแล้วควรปฏิบัติและดูแลตนเองอย่างไรเพื่อไม่ให้เชื้อโรคแพร่กระจายอย่างถูกต้องเผยแพร่ความรู้สาธารณสุขแก่ประชาชนทุกๆคนในหมู่บ้าน ประสานงานการพัฒนาสาธารณสุข เช่น นัดหมายประชาชนในหมู่บ้านมารับบริการสาธารณสุขให้บริการสาธารณสุขด้านต่างๆ เช่น การเฝ้าระวังและป้องกันโรค รักษาพยาบาลเบื้องต้น คุณสมบัติ อสม. 1. อายุมากกว่า 18 ปีบริบูรณ์2. มีชื่อในทะเบียนบ้าน และอาศัยอยู่ประจำหมู่บ้านไม่น้อยกว่า 6เดือน3. มีความสามารถอ่านออกเขียนได้4. สมัครใจและเสียสละ เพื่อช่วยเหลืองานสาธารณสุข5. ประสงค์จะเข้าร่วม หรือเคยร่วมงานสาธารณสุข และต้องการพัฒนาชุมชนของตนเอง6. มีความประพฤติอยู่ในกรอบศีลธรรมอันดี ได้รับการไว้วางใจจากประชาชน7. มีสุขภาพดีทั้งกายและใจ มีพฤติกรรมทางด้านสุขภาพที่เป็นแบบอย่างที่ดี8. มีเวลาให้กับการทำงานในบทบาท อสม. วาระและการพ้นสภาพ อสม. กำหนดให้ อสม. มีวาระคราวละ 4 ปี เมื่อครบวาระองค์กรหมู่ร่วมกันพิจารณาผลงาน และส่งรายชื่อเข้าสาธารณสุขพิจารณาเพื่อต่อบัตรการพ้นสภาพก่อนวาระเนื่องจาก ตาย ลาออก หรือ แพทย์สั่งให้เป็นบุคคลไร้ความสามารถ ผู้แทนหมู่บ้านลงชื่อร่วมกับสาธารณสุขตรวจสอบ ก่อนมีคำสั่งให้พ้นสภาพ บทบาท อสม.กับ social distancing 1. อสม.เข้ารับการอบรมความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้อง และสร้างความตระหนักเกี่ยวกับsocial distancing เพื่อการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ก่อนออกปฏิบัติงานให้ความรู้ที่ชัดเจนแก่ประชาชน ผ่านช่องทางต่างๆ ตามวิถีชุมชน เช่น การเยี่ยมบ้าน การกระจายเสียง เป็นต้น2. ร่วมสร้างมาตราการsocial distancing เช่น จัดทีมตั้งด่านตรวจวัดอุณหภูมิเพื่อคัดกรองกลุ่มเสี่ยง, จัดทีมติดตาม ตักเตือน แนะนำให้ปฏิบัติตามมาตรการฯ, ทีมเฝ้าระวัง ติดตามผู้ถูกกักกัน3. ปฏิบัติตนให้เป็นต้นแบบด้านsocial distancingให้กับประชาชน เช่น การจัดระยะที่นั่งในงานพิธีต่างๆ การใช้หน้ากากอนามัย การล้างมือบ่อยๆ สัมภาษณ์ อสม. ผู้เขียนได้คุยกับคุณฐิตาพร ผู้ปฏิบัติหน้าที่ อสม.หมู่ 1 ตำบลกรูด อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นเวลาร่วม 4ปี พร้อมกลุ่มทีมงานช่วยเหลือดูแลงานสาธารณสุข 18ครอบครัว โดยออกเยี่ยมผู้ป่วยติดเตียง แนะนำการรับประทานยาอย่างถูกต้อง แนะนำการปฏิบัติตัวหญิงหลังคลอด สำรวจการเพิ่มขึ้น หรือลดลงของประชากร สำรวจโรคเครียด โรคซึมเศร้า และให้กำลังใจผู้สูงอายุ คุณฐิตาพรเล่าถึงงานที่เพิ่มขึ้น และเหนื่อยมากกว่าปกติคือ งานคัดกรองและสานงานในช่วงการระบาดของโรคโควิด-19 ด้วยน้ำเสียง สีหน้า แววตา ที่แสดงออกถึงความภาคภูมิใจ และความสุขในการช่วยเหลือผู้อื่น ด้วยความเต็มใจและพร้อมที่จะทำหน้าที่จากจิตวิญญาณของอสม.ขอบคุณภาพประกอบ1-4 โดยคุณฐิตาพร ช่อผูก