ความเป็นพ่อหรือความเป็นแม่ หมายถึงพ่อหรือแม่ของคนไม่ใช่ของสัตว์ซึ่งความเป็นพ่อแม่จะเกิดขึ้นไม่ได้เพียงแค่มีความสามารถสืบพันธุ์ ไม่ลงรายละเอียดที่นี้ว่าควรมีเพศสัมพันธ์เมื่อพร้อมเพราะคำว่าพร้อมของแต่ละคน แต่ละครอบครัว มาตรฐานต่างกัน ความพอใจตามวิถีที่เลือกเป็นอยู่ได้หรือเลือกไม่ได้แต่ต้องรับสภาพให้ได้ก็ต่างกัน ธรรมชาติเมื่อมีเพศสัมพันธ์ย่อมมีโอกาสเกิดอีกชีวิตหนึ่ง บทความนี้กล่าวถึงเพศสัมพันธ์ไม่ใช่อาชญากรรมทางเพศ เทคโนโลยีปัจจุบันยังไม่มีการคุมกำเนิดชนิดใดสามารถรับประกันได้ว่าสามารถคุมกำเนิดแล้วได้ผลเต็มร้อย ความเสี่ยงที่น้อยก็คือเสี่ยงอยู่ดี หากพลาดเกิดตั้งครรภ์กับคู่ที่ไม่มีความเป็นพ่อเป็นแม่อยู่เลยอาจนำไปสู่การปฏิเสธความรับผิดชอบรวมไปถึงยุติการตั้งครรภ์ หลายรายเลือกฆ่าตัวตายเพราะขาดการยอมรับ ขาดความเข้มแข็งและไม่กล้าเผชิญหน้าความจริง หลายคู่รักสนุกมากกว่ามีความคิดไตร่ตรองถึงความรับผิดชอบบนความเสี่ยงที่ว่าเมื่อมีเพศสัมพันธ์แล้วหากฝ่ายหญิงตั้งครรภ์จะทำอย่างไร ความเป็นพ่อเป็นแม่จะเกิดได้เมื่อมีความพร้อมรอบด้านไม่ใช่แค่หาคู่นอนร่วมเพศไปเรื่อย การวางแผนครอบครัวเป็นเรื่องสำคัญและเป็นพื้นฐานที่ดีเพื่อเริ่มต้นครอบครัว ต้องมีศักยภาพที่จะดูแลอีกหนึ่งชีวิตและมีความรับผิดชอบ มีความพร้อมตามสมควร ก่อนจะเป็นพ่อหรือจะเป็นแม่ อย่างน้อยน่าจะมีความรู้ว่าเพศสัมพันธ์แม้คุมกำเนิดด้วยสารพัดวิธีแล้วก็ยังมีความเสี่ยงทำให้เกิดอีกชีวิตได้ ควรมีปัญญาพิจารณาตนเองได้ว่ามีศักยภาพแค่ไหนที่จะรับผิดชอบอีกชีวิตหนึ่งร่วมกัน ไม่ใช่เพียงสนุกสนานกับการมีเพศสัมพันธ์ เพราะศักยภาพที่จะดูแลอีกหนึ่งชีวิตได้อย่างมีคุณภาพนั้นจำเป็นต้องวางแผนให้เกิดขึ้นก่อนมีบุตร ต้องมีเวลาให้ความรักความเอาใจใส่ หลายคู่มีปัญหาคาราคาซังมากมายและมีบุตรโดยไม่ได้ตั้งใจ จริงอยู่ว่าหลายครอบครัวอาจมีปัญหาเป็นเรื่องปกติแต่การมีปัญหาคาราคาซังมากมายนับไม่ได้ว่าเป็นเรื่องปกติ เมื่อไม่มีศักยภาพคลี่คลายปัญหาคาราคาซังให้ทุเลาก็ไม่น่าทำให้อีกชีวิตหนึ่งเกิดมาร่วมทุกข์กับตน หลายคู่มีหนี้สินมากมายทะเลาะเบาะแว้งเรื่องเงินเป็นประจำ สำมะเลเทเมา ค่าใช้จ่ายในชีวิตประจำวันยังไม่เพียงพอมีแต่หนี้สินพอกพูน มีปัญหาเครือญาติ ปัญหาชู้สาวและความสำส่อนไม่รู้จบของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง เมื่อรู้ว่าเป็นปัญหาที่แก้ไขไม่ได้ก็ควรพาตัวเองออกมาหรือถ้าไม่พาตัวเองออกมาก็ไม่ควรสร้างอีกชีวิตให้ต้องมาร่วมทุกข์ร่วมรับผลพวงของปัญหาที่เด็กไม่ได้เป็นผู้ก่อ ผู้ให้กำเนิดที่ขาดความเป็นพ่อเป็นแม่อาจใช้เด็กเป็นอุปกรณ์ต่อรอง ตอบสนองหรือค้ำจุนบางสิ่งบางอย่างเพียงเพื่อประโยชน์ของตนเอง หลายรายเป็นอาชญากรซึ่งเหยื่อก็คือบุตร ทั้งที่เรื่องเหล่านี้ไม่ควรเกิดขึ้นในครอบครัวใดเลยภาพประกอบทั้งหมดโดย Tongluay/ต้นกล้วย