Do We Still Need Translators? ในยุคดิจิทัลที่ AI กำลังเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของเรามากขึ้น และกำลังเข้ามาแทนที่การทำงานของมนุษย์หลาย ๆ อย่าง รวมทั้งการแปลภาษาต่างประเทศ แอปแปลภาษาอย่าง Google Translate และแอปแปลภาษาอื่น ๆ ที่มีให้ใช้กันอย่างฟรี ๆ ใช้งานง่าย สามารถแปลคำศัพท์ แปลประโยค หรือแม้แต่แปลบทความได้อย่างรวดเร็ว ในยุคที่การแปลมีความสะดวกรวดเร็วอย่างนี้ เรายังจำเป็นต้องมีนักแปลภาษาอยู่หรือไม่ จริงอยู่ว่าแอปแปลภาษาอาจจะสามารถแปลข้อความจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยได้อย่างรวดเร็ว แต่ว่าประโยคที่แอปแปลได้นั้นยังคงเป็นเพียงประโยคพื้นฐานในชีวิตประจำวันที่มีโครงสร้างประโยคอย่างง่ายและไม่ได้ซับซ้อนอะไรมากมายนัก แต่ยังมีคำศัพท์ สำนวน และประโยคอีกหลายอย่างที่แอปแปลภาษา (ยัง) ไม่สามารถแปลได้อย่างถูกต้อง เราลองมาดูกันว่ามีคำและประโยคแบบไหนบ้างที่แอปแปลภาษาไม่สามารถแปลได้ในขณะนี้ 1. แอปไม่สามารถแปลคำศัพท์ที่มีความหมายหลายนัยได้ จากตัวอย่างนี้ ในประโยคแรก คำว่า if หมายความว่า "หรือไม่" ซึ่งเป็นประโยคคำถาม แต่แอปไม่สามารถแปลประโยคนี้เป็นคำถามได้ และอีกประโยคคือ คำว่า did เป็นคำที่มีความหมายหลายนัย ในที่นี้ทำหน้าที่เป็นคำกริยาช่วย สื่อความหมายถึงคำว่า "loved" ในประโยคแรก แต่แอปไม่สามารถแปลความหมายคำว่า did ในที่นี้ได้ จึงแปลคำว่า did ว่า "ทำ" ซึ่งเป็นรูปอดีตกาลของคำว่า "do" นั่นเอง 2. แอปไม่สามารถแปลความหมายจากบริบทได้ ตัวอย่าง A กับ B คุยกัน จากตัวอย่างนี้จะเห็นได้ว่า A ถามทาง B ว่าจะไปทาวเวอร์บริดจ์ หรือสะพานหอคอยซึ่งตั้งอยู่ในกรุงลอนดอนได้อย่างไร ซึ่งแน่นอนว่าต่อให้เราไม่รู้ว่าคำว่า tube แปลว่า รถไฟใต้ดิน เราก็พอจะเดาได้ว่า B จะต้องแนะนำการเดินทางไปทาวเวอร์บริดจ์โดยพาหนะอะไรสักอย่าง ซึ่งไม่ใช่เดินทางโดยใช้ "หลอด" อย่างแน่นอน 3. แอปไม่สามารถแปลประโยคเงื่อนไขที่สื่อถึงอดีตหรืออนาคตได้ ประโยค A ใช้ประโยคเงื่อนไขที่สื่อถึงเหตุการณ์ในอนาคต ซึ่งฉันอาจจะสอบผ่านหรือสอบไม่ผ่านก็ได้ แต่ถ้าสอบผ่านฉันจะมีความสุขมาก ส่วนประโยค B นั้นใช้ประโยคเงื่อนไขที่สื่อถึงเหตุการณ์ในอดีต ซึ่งในตอนนั้นฉันสอบไม่ผ่าน แต่สมมติว่าถ้าสอบผ่านฉันก็คงจะมีความสุขมาก 4. แอปไม่สามารถแปลคำสแลงได้ ในที่นี้คำว่า whip เป็นคำสแลง ซึ่งหมายถึง "รถยนต์" แต่ว่าแอปไม่สามารถแปลคำสแลงได้ จึงแปลคำนี้ว่า "แส้" เลยทำให้สื่อความหมายผิดเพี้ยนไปจากข้อความภาษาอังกฤษ 5. แอปไม่สามารถแปลสำนวนได้ สำนวน come out of one's shell หมายถึง "กล้าแสดงออกมากขึ้น, มั่นใจมากขึ้น, กล้าพูดคุยกับผู้อื่นมากขึ้น, เข้าสังคมได้ง่ายขึ้น" ประโยคนี้ถ้าจะแปลแบบภาษาวัยรุ่นก็อาจจะแปลได้ว่า "เมื่อก่อนเธอขี้อายมาก แต่เดี๋ยวนี้เธอมั่นมากขึ้น" อย่างที่เราได้เห็นแล้วว่าแอปแปลภาษาในปัจจุบันยังไม่สามารถแปลข้อความได้ดีเท่าที่ควรถ้าเทียบกับนักแปลภาษา เราจึงยังต้องพึ่งพานักแปลภาษาที่เป็นมนุษย์อยู่ โดยเฉพาะการแปลในระดับทางการ อย่างเช่นการแปลภาษาเขียน การกล่าวสุนทรพจน์ การติดต่อทางธุรกิจ หนังสือ หรือบทความทางวิชาการต่าง ๆ ซึ่งทักษะการแปลภาษานี้ เป็นทักษะที่นักแปลภาษาสามารถทำได้ดีกว่าแอปแปลภาษา อย่างไรก็ตาม แอปแปลภาษาก็คงจะได้รับการพัฒนาให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นเรื่อย ๆ และก็ไม่แน่ว่าในอนาคตข้างหน้าแอปอาจจะแปลภาษาได้ดีขึ้น หรือแม้กระทั่งแปลได้ดีกว่านักแปลภาษาหรือไม่ และเราจะยังจำเป็นต้องมีนักแปลอยู่หรือไม่ ทักษะภาษาต่างประเทศจะยังจำเป็นอยู่หรือไม่ เราอาจจะยังไม่สามารถตอบคำถามนี้ได้ชัดเจนในขณะนี้แต่ที่แน่ ๆ คือในเวลานี้มนุษย์สามารถแปลภาษาได้ดีกว่า AI อย่างแน่นอนครับ