สวัสดีค่ะ เราคือ Wild Walk Stories ค่ะ และวันนี้เราจะพาทุกคนไปเที่ยวรัฐคุชราช หรือ Gujarat ในอินเดียตะวันตก รัฐที่ไม่ค่อยจะมีคนไทยรู้จัก แต่มีงานสถาปัตยกรรมที่สวยงามมหัศจรรย์มาก นับได้ว่าเป็น Unseen ของอินเดียเลยล่ะค่ะ ในพื้นที่ทางทิศตะวันตกของประเทศอินเดียนั้น แห้งแล้งซะเป็นส่วนใหญ่ น้ำจึงกลายเป็นของมีค่าค่ะ ในอดีตนั้นหากเจ้าเมืองคนใดสามารถเก็บกักน้ำไว้ได้มาก การเกษตรก็จะเจริญ ประชาชนจะมีกินมีใช้ เมืองนั้นจะร่ำรวยและเจ้าเมืองก็จะมีอำนาจมากขึ้นตามไปด้วย ดังนั้นบรรดาเจ้าผู้ครองนคร หรือเชื้อพระวงศ์ต่างๆในสมัยก่อนจึงนิยมสร้างสระเพื่อเก็บกักน้ำกันค่ะ แต่แหม...จะสร้างเล็ก ๆ ก็ดูจะไม่สมศักดิ์ศรีเจ้าเมืองใช่ไหมคะ เค้าจึงนิยมสร้างสระให้มีขนาดใหญ่โต เป็นอาคารลึกลงไปใต้ดิน มีโครงสร้างที่แข็งแรง และบางแห่งยังตกแต่งประดับประดาอย่างสวยงามเลยค่ะ สระน้ำโบราณแบบนี้ถูกเรียกว่า Step Well หรือ ชลคาร ซึ่งมาจากคำว่า ชล ที่แปลว่าน้ำ สมาสกับคำว่า อาคาร ที่แปลว่าสิ่งก่อสร้างค่ะ คนโบราณนี่ฉลาดมาก ๆ นะคะ เพราะเค้ารู้ว่าบริเวณสระน้ำนั้นมักจะเย็นจากความเย็นของน้ำ เมื่อเค้าสร้างชลาคารจึงออกแบบให้ตัวอาคารมีความลึกเพื่อเก็บกักน้ำไว้ให้ได้มากที่สุด และให้อาคารนั้นสามารถใช้ประโยชน์ได้หลากหลายค่ะ บางแห่งสร้างเป็นชั้น ๆ แบ่งเป็นห้องต่าง ๆ ทำให้ห้องหับเหล่านี้เย็นราวกับติดแอร์ เพื่อใช้ในการประกอบพิธีทางศาสนา และเป็นที่ประชุมของเหล่าขุนนางหรือประชาชนค่ะ ว่าแต่ว่าเย็นสบายขนาดนี้ น่าจะมีคนหลับระหว่างประชุมแน่ ๆ เลย ชลาคาร มีหลายรูปแบบนะคะ บ้างก็เป็นทรงกลม บ้างก็เป็นทรงแปดเหลี่ยม แต่แบบที่เป็นที่นิยมที่สุดคือแบบสี่เหลี่ยม ซึ่งถูกแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้ 1 นันดา (Nanda) - เป็นแบบที่เรียบง่ายที่สุด มีทางขึ้นลงสระแค่ทางเดียว ส่วนมากมีขนาดเล็กและไม่ลึกมาก 2 ภาดรา (Bhadra) - เป็นสระที่มีทางลง 2 ทาง หัว-ท้าย และมีตัวสระอยู่ตรงกลาง 3 จายา (Jaya) - สระแบบนี้จะมีทางลง 3 ทาง ล้อมสามด้านของสระ 4 วิจายา (Vijaya) - สระแบบนี้จะมีทางลงถึง 4 ด้านรอบสระ ชลาคารแห่งแรกที่เราจะพาไปชม เป็นสระที่มีชื่อเสียงเรื่องความวิจิตรตระการตาค่ะ และอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์มากๆ ทั้งๆที่มีอายุกว่า 900 ปี จนได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกโลก สระนี้ตั้งอยู่ที่เมืองปาทาน เมืองหลวงเก่าของรัฐคุชราช และมีชื่ออย่างเป็นทางการว่า Rani ki Vav เป็นสระน้ำของมหารานี ที่เราแอบเรียกมันว่า "สระเมียหลวง" ทำไมเราถึงเรียก Rani ki Vav ว่าสระเมียหลวงน่ะหรือ? ก็เพราะว่าในเมืองคุชราชนั้นมีชลาคารหลายแห่งมากค่ะ แต่มีสระแห่งหนึ่งถูกสร้างด้วยทุนทรัพย์ของพระสนมองค์หนึ่ง เราจึงเรียกมันว่า "สระเมียน้อย" แต่ Rani ki Vav นี่สร้างตามคำสั่งของมหารานี ซึ่งเป็นภรรยาเอกค่ะ ใครที่สนใจเรื่องสระเมียน้อย ก็ต้องคอยอ่านตอนต่อไปนะคะ รานี คิ วาว เป็นสระแบบนันดาค่ะ มีทางขึ้นลงทางเดียว แต่ถึงจะมีทางขึ้นลงแค่ทางเดียว แต่บรรไดนั้นกว้างขวางมาก มีการเล่นระดับ แยกย่อย ทำให้คนจำนวนมากสามารถขึ้นลงพร้อมกันได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ชนกันค่ะ ถือว่าเป็นภูมิปัญญาอันน่าทึ่งของคนโบราณเลยค่ะ ชลาคารแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นเมื่อประมาณ 700 ปีก่อน เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับกษัตริย์ภิมา โดยพระราชินีม่ายของท่านค่ะ ซึ่งมหารานีท่านคงรักกษัตริย์ภิมาเป็นอย่างยิ่ง จึงสร้างชลาคารแห่งนี้อย่างยิ่งใหญ่ กว้างถึง 20 เมตร ยาว 65 เมตร และลึกพอๆกับตึก 9 ชั้นค่ะ แกะสลักละเอียดยิบทุกจุด โดยช่างหลวงฝีมือเยี่ยม ที่ทำให้รูปสลักที่นี่วิจิตรงดงามราวกับมีชีวิต ชลาคารแห่งนี้ สร้างตามคติของฮินดู ไวษณพนิกายค่ะ เพราะในยุคนั้นเมืองปาทานยังเป็นเมืองของชาวฮินดูอยู่ รูปสลักที่ประดับอยู่รอบๆสระ จึงเป็นเรื่องราวของพระวิษณุ หรือที่เรารู้จักกันในนามของพระนารายณ์ค่ะ โดยเล่าถึงปางต่างๆทั้ง 10 เช่น มัตศยาวตาร (ปลา), นรสิงหาวตาร (นรสิงห์), วามนาตาร (พราหมร์ค่อม) และยังมีรูปพระลักษมี ชายาของพระวิษณุ รวมทั้งนางอัปสรต่างๆ แต่งองค์ทรงเครื่องตามคติความงามอย่างฮินดูที่เรียกว่า Solah Shringar หลังจากสระรานี คิ วาว ถูกสร้างเสร็จได้ไม่นาน ก็เกิดสงครามระหว่างพวกปาทานกับพวกมุสลิมจากราชาสถาน ซ้ำด้วยมหาอุทกภัยที่กวาดเอาโคลนตมกลบฝังสระน้ำแห่งนี้เสียสิ้น ทำให้รานี คิ วาว ถูกกลืนหายไปกับกาลเวลานานหลายร้อยปีค่ะ จนมาถูกค้นพบอีกครั้งเมื่อประมาณ 20 กว่าปีก่อนนี้เอง ในสภาพที่สมบูรณ์เหมือนใหม่เลยค่ะ ใครที่สนใจจะตามรอยไปเยี่ยมสระเมียหลวงแห่งนี้ เราแนะนำให้บินไปลงที่เมืองอามดาบัด ซึ่งเดี๋ยวนี้มีหลายสายการบิน ให้บริการบินตรงจากกรุงเทพถึงที่อามดาบัดเลย แล้วเช่ารถเดินทางไปเที่ยวชลาคารแห่งนี้ในเมืองปาทาน ที่ห่างจากอามดาบัดประมาณ 128 กิโลเมตร กลางทางยังมีชลาคารที่สวยงามอีกหลายแห่งให้ชม รวมทั้ง "สระเมียน้อย" ที่เราเกริ่นไว้ตั้งแต่ต้นด้วย คราวหน้าเราจะมาเล่าเรื่องสระเมียน้อยให้ฟังค่ะ ติดตามเพิ่มเติมได้ที่ Facebook Page: Wild Walk Stories แบกกล้องท่องโลก