ขอโทษให้ชัด ตำหนิให้เข้าใจ

ขอโทษให้ชัด

• การขอโทษให้ชัดสำคัญที่มาจากความรู้สึกผิดและตั้งใจให้อีกฝ่ายรับรู้ พึงระลึกเสมอว่าไม่มีการไม่เป็นไรถ้าเขาไม่ได้ให้อภัยเรา ขอโทษให้ชัด สว่างเหมือนแสงอาทิตย์ ด้วยความชัดเจนที่ไม่ได้มาจากเสียงที่ดังเกินไปแต่เป็นเสียงที่ชัดเจนพอประมาณ เพียงพอให้ได้ยิน รู้จักขอโทษให้เสียงดังฟังชัด ไม่ใช่กล่าวโทษผู้อื่นเสียงดังแต่ขอโทษเบาเป็นเสียงกระซิบ ความดังต้องพอสมควรเพื่อให้แน่ใจว่าอีกฝ่ายรับทราบ ความรุนแรงมากมายหลายกรณีเกิดจากบางฝ่ายหรืออาจทุกฝ่ายไม่ขอโทษ ขอโทษไม่ชัด ไม่พอที่อีกฝ่ายจะเข้าใจว่าผู้กล่าวขอโทษนั้นสำนึกผิดอย่างจริงใจ

ตำหนิให้เข้าใจ

• การตำหนิมีสาระสำคัญคือเพื่อชี้ให้ผู้ถูกตำหนิเข้าใจความบกพร่อง เข้าใจความผิดพลาดที่เกิดในกรณีนั้น ๆ อย่างจริงใจด้วยผู้ตำหนิมีเจตนาให้ผู้ถูกตำหนิเกิดความเข้าใจ โดยมิใช่เป็นไปเพื่ออวดอำนาจ ถากถางเพื่อความสะใจหรือเพียงการระบายความขุ่นเคืองที่สะสมมาจากเรื่องอื่น การตำหนิผู้อื่นไม่จำเป็นต้องเสียงดัง เก็บเสียงไว้ชื่นชมเรื่องดี ๆ ดีกว่า ควรปรานีต่อกันเป็นพื้นฐานว่าเขาย่อมรู้สึกแย่มากพอแล้วที่กระทำเรื่องผิดพลาด การตำหนิควรเป็นไปเพื่อสร้างความเข้าใจไม่ใช่การประจาน เพราะไม่มีใครไม่เคยทำผิดหรือทำพลาดหากได้รับโอกาสที่ดีย่อมปรับปรุงได้ ผู้ที่มีความสามารถจะสามารถตำหนิได้อย่างสร้างสรรค์มุ่งเน้นไปที่การพัฒนาซึ่งเป็นเรื่องที่เกิดประโยชน์มากกว่า ไม่ใช่เพียงเพื่อทำลายความรู้สึกระหว่างกัน