ในช่วงที่ผ่านมาหลายท่านอาจเห็นเทรนด์บางอย่าง อย่างแฮชแท็ก #คัดค้านนำเข้าเศษพลาสติกที่บุคคลดังมากมายออกมาโพสต์รูปภาพ ติดแฮชแท็กดังกล่าวผ่านโซเชี่ยลมีเดียต่างๆ หลายท่านอาจไม่เคยทราบมาก่อนว่าเพราะเหตุใดจึงเกิดเทรนด์เหล่านี้ขึ้น? เกิดอะไรขึ้นกับสถานการณ์ขยะในประเทศไทย? หรืออาจเกิดคำถามที่เป็นสิ่งที่หลายท่านอาจไม่เคยทราบมาก่อนอย่างการที่ประเทศไทยนำเข้าขยะเศษพลาสติกด้วย หลายท่านอาจทราบอยู่แล้วว่าสถานการณ์ขยะในประเทศไทยนั้นไม่ได้อยู่ในสถานะที่ดีเท่าไร แม้แต่การกำจัดขยะพลาสติกภายในประเทศเองก็ยังไม่สามารถทำได้พร้อมสมบูรณ์ แล้วทำไมประเทศไทยจึงยังนำเข้าขยะเศษพลาสติกจำนวนมหาศาลถึง 900,000 ตันใน5ปีที่ผ่านมานี้กัน? IG: Singh Prasertkul, Kanatip Soonthornrak, Khemupsorn Sirisukha, Awat Ratanapintha จุดเริ่มต้นของการนำเข้าเศษพลาสติกในไทยเป็นอย่างไร? ในอดีตมีการอนุญาตให้นำเข้า “เศษพลาสติก” เนื่องจากสามารถนำมาใช้เป็นวัตถุดิบผลิตเป็นพลาสติกใหม่ สิ่งเหล่านี้เป็นประโยชน์ทั้งในด้านเศรษฐกิจ เนื่องจากเป็นการส่งเสริมการลงทุนจากต่างชาติ และสินค้าพลาสติกราคาถูกลงจากการรีไซเคิล ซึ่งเป็นประโยชน์ในด้านสิ่งแวดล้อมอีกด้วย แล้วสิ่งที่ดูเป็นประโยชน์เหล่านี้ เหตุใดจึงต้องคัดค้าน? cr. setthayos sansuwansri / Shutterstock.com ก่อนอื่น การนำเข้าเศษพลาสติกนี้ปัญหาที่เกิดขึ้นคืออะไรกันแน่? ปริมาณโควตาที่อนุญาตให้นำเข้านั้นมีจำนวนมากเกินไป แม้ว่าจะมีโรงงานรีไซเคิลมากกว่า 6,000 แห่งทั่วประเทศไทย ภายในปี 2562 ปีเดียว มีการนำเข้าขยะพลาสติกมากถึง 400,000 ตัน จากต่างประเทศ มากเป็นอันดับ 3 ในอาเซียน ซึ่งอุตสาหกรรมรีไซเคิลพลาสติกนั้นก่อให้เกิดปัญหามลพิษในอากาศปนเปื้อนรุนแรงในต่างประเทศแม้ว่าจะมีระดับมาตรฐานก็ตาม ซึ่งรัฐบาลไทยไม่มีการควบคุมมาตรฐานระบบการรีไซเคิลพลาสติกที่ชัดเจนจึงเป็นสิ่งที่น่ากังวลเป็นอย่างมาก ยังไม่รวมถึงปัญหาการลักลอบ “ยัดไส้” ขยะชนิดอื่น เป็นการลักลอบนำขยะที่ไม่สามารถรีไซเคิลได้เข้ามาในไทยซึ่งเป็นภาระในการจัดการขยะเหล่านี้อีกมาก ยังไม่รวมไปถึงในขณะนี้ที่เราทุกคนยังเห็นกันได้อย่างชัดเจนว่ายังมีขยะพลาสติกที่ไม่ได้รับการจัดเก็บและจัดการอย่างถูกต้องมากมายในประเทศไทยไม่ว่าจะตามสิ่งปลูกสร้างต่างๆหรือตามแหล่งธรรมชาติรวมทั้งขยะที่รั่วไหลลงทะเลอีกมากจนสามารถกล่าวได้ว่าไทยเป็นหนึ่งในกลุ่มประเทศที่ทิ้งขยะลงทะเลมากที่สุดในโลก cr. Gigira / Shutterstock.com อีกสิ่งหนึ่งที่น่าสนใจและน่าตั้งคำถาม คือการที่รัฐมีนโยบายความร่วมมือภาครัฐและเอกชนในการงดเลิกใช้พลาสติกแบบครั้งเดียว และมีความพยายามเป็นอย่างมากที่จะขับเคลื่อนประเทศไทยสู่การเป็นสังคมปลอดขยะ อย่างที่ทุกคนทราบกันดีจากสถานการณ์ที่เห็นได้ชัดอย่างการงดใช้ถุงพลาสติก กล่องโฟม หลอด พลาสติกหุ้มขวดน้ำดื่มต่างๆ ซึ่งมีการปฏิบัติตามนโยบายอย่างแข็งขันทั้งภาครัฐและเอกชน ช่างสวนทางกับการนำเข้าขยะเศษพลาสติก 400,000 ตันในปีที่ผ่านมาเป็นอย่างมาก ยังไม่รวมถึงโควตาที่ยังเหลืออยู่ในปีนี้และในอนาคต cr. neenawat khenyothaa / Shutterstock.com แม้ว่าจะมีการชี้แจงจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมว่าจะมีการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการการบริหารจัดการขยะพลาสติกและขยะอิเล็กทรอนิกส์ขึ้นใหม่ และจะมีการหารือกับกระทรวงอุตสาหกรรมต่อไปในอนาคต แต่จนถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีความคืบหน้าใดๆในการแก้ปัญหาขยะเศษพลาสติกนำเข้านี้หรือการแก้ปัญหามลพิษปนเปื้อนในอากาศที่รุนแรงซึ่งเกิดจากปัญหานี้ หรือปัญหาระบบการจัดเก็บและจัดการขยะในประเทศไทยที่ควรเร่งจัดการ จากคำถามที่ว่าเราจะนำเข้าขยะเศษพลาสติกทำไม ทำให้เราได้เรียนรู้ว่ามันมีประโยชน์อย่างมาก แต่หากมันทำให้เกิดปัญหามากมายซึ่งยากที่จะแก้ไขแล้ว ก็น่าพิจารณาว่าเรายังได้รับประโยชน์จริงหรือไม่ หรือประเทศไทยกำลังจะกลายเป็นที่ทิ้งขยะพลาสติกและขยะอื่นๆที่สอดไส้มาของโลก ทั้งที่ขยะพลาสติกภายในประเทศยังไม่สามารถจัดการได้ตามที่ควร จึงอยากเชิญชวนให้ทุกคนร่วมศึกษา ตั้งคำถาม ติดตามการดำเนินงานในการแก้ไขปัญหานี้ ร่วมเฝ้าดูท่าทีของการทำงานของรัฐบาลไทยในการแก้ไขปัญหาด้านขยะพลาสติกและมลพิษเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของคนไทยต่อไปในอนาคต อ้างอิง: (2563). สรุปการตอบกระทู้ถามในการประชุมวุฒิสภา วันจันทร์ที่ ๖ มกราคม ๒๕๖๓ เรื่อง การนำเข้าขยะพลาสติกของไทยในปี ๒๕๖๑ สูงเป็นประวัติการณ์. สืบค้นเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2563 จาก https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/32966 สมิตานัน หยงสตาร์. (2063). ขยะพลาสติก: เกิดอะไรขึ้นเมื่อไทยยกเลิกการนำเข้าขยะจากต่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2563 จาก https://www.bbc.com/thai/thailand-54445023 (2563). โควตาขนขยะสิ้น ก.ย.63 จับตา 81 ประเทศจ่อเข้าไทย. สืบค้นเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2563 จาก https://www.thairath.co.th/news/local/1933941 (2563). แฉ! ที่มา-ที่ไป นำเข้าเศษพลาสติกมาทำไม ไหนว่าจะแบน!!. สืบค้นเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2563 จาก https://mgronline.com/greeninnovation/detail/9630000095545