สวัสดีครับ เรื่องของศาสตร์และศิลป์ในโลกของเรานี้มีมากมายหลายแขนง ยิงด้วยในเขตเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แล้วภูมิปัญญาโบราณต่าง ๆ ถูกสั่งสมมา จากบรรพบุรุษนับแต่ครั้งบรรพกาล และตกทอดมาให้พวกเราได้เห็นได้เรียนรู้ในสมัยปัจจุบัน แต่ในบางสัตว์บางสาขาวิชาความรู้นั้นก็สูญหายไปอย่างสิ้นเชิงและไม่สามารถตามร่องรอยได้ เหตุเพราะว่าไม่มีการสืบต่อวิชาความรู้เหล่านั้นทำให้เกิดการสูญหายอย่างสิ้นเชิงและอีก กรณีหนึ่งก็คือบรรพบุรุษไม่นิยมที่จะจดบันทึกเอาไว้ให้เป็นแนวทางในการศึกษาให้กับคนรุ่นหลังได้เป็นแนวทางสืบต่อ ในประเทศไทยนั้น สัตว์ต่างๆที่บรรพบุรุษได้สั่งสมมาตั้งแต่อดีตและมีให้เห็นกันถึงในปัจจุบันยังมีอีกมากมาย แต่ในขณะเดียวกันก็ยังมีอีกมากที่สูญหายไปแล้วจนไม่สามารถที่จะรื้อฟื้นใหม่ได้ สาเหตุหนึ่งที่ผู้เขียนสามารถจับใจความถึงการสูญหายของศาสตร์เหล่านี้ได้ในประการหนึ่งที่สำคัญคือ ความต้องการของครูผู้สร้างความรู้นั้นมีความหวงแหนในความรู้ของตน และเมื่อมีความห่วงแหนในความรู้พวกเขาเหล่านั้นจะถ่ายทอดความรู้ให้ลูกศิษย์แบบปากต่อปาก โดยไม่มีการจดบันทึกใดๆทั้งสิ้น แต่ในส่วนขององค์ความรู้ภูมิปัญญาโบราณพี่ยังมีอยู่นั้น มีศาสตร์อย่างหนึ่งที่มีความน่าสนใจและน่าศึกษาเรียนรู้ไม่น้อยหน้าไปกว่าสัตว์อื่น ๆ นั่นก็คือ วิชากระบี่กระบอง วิชากระบี่กระบองเป็นศาสตร์ศิลปะการต่อสู้อย่างหนึ่ง ที่บรรพบุรุษในสมัยโบราณได้คิดค้นออกแบบกระบวนวิชา และถ่ายทอดให้กับลูกหลานและคนรุ่นหลังไว้ใช้ในยามสงครามหรือแม้แต่ใช้ในยามที่จำเป็นต้องป้องกันตัว แต่โดยส่วนใหญ่นั้นการฝึกวิชากระบี่กระบองจะอยู่ในชนชั้นขุนนางที่เป็นทหารโดยส่วนใหญ่ แต่ก็มีบ้างที่ชาวบ้านหรือเด็กเล็กๆทั้งหลายจะได้รับการฝึกฝนวิชากระบี่กระบองนี้จากในวัด ซึ่งในสมัยก่อนนั้นวัดเป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ ทั้งศึกษาเล่าเรียนอักษรศาสตร์โดยทั่วไป เปรียญธรรมบาลี คาถาอาคมหรือเวทมนต์ต่าง ๆ ตลอดจนศาสตร์แห่งสงครามอย่างพิชัยสงครามและกระบี่กระบอง กระบี่กระบองเกิดขึ้นตั้งแต่ยุคใดในสมัยใดนั้นก็ไม่สามารถจะค้นคว้าอย่างราบรื่นให้รู้ได้ แต่ปรากฏว่าวิชาเหล่านี้เป็นวิชาศิลปะการต่อสู้ประจำชาติไทยมานานนับหลายร้อยปีแล้ว ซึ่งในปัจจุบันนั้นวิชากระบี่กระบอง เราจะเห็นกันตามงานต่าง ๆ และมีผู้ว่าจ้างให้คณะหรือสำนักกระบี่กระบองไปทำการแสดง ที่ตื่นตาตื่นใจของผู้ที่มาร่วมงาน ด้วยเหตุนี้จึงทำให้วิชากระบี่กระบองในสายตาของคนในหลายๆคนมองว่า เป็นวิชาเพื่อใช้ในการแสดงเท่านั้น หรือมีคำพูดที่หนักไปกว่านั้นก็คือเต้นกินรำกินก็ว่าได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่น่าน้อยใจนะสำหรับผู้ที่มีใจรักและมีความต้องการศึกษาเพื่อสืบทอดปณิธานของบรรพชน ในสาขาวิชานี้ และยิ่งหนักไปกว่านั้นการเรียนกระบี่กระบองในระดับชั้นมัธยมก็ถูกมองข้ามว่าเป็นวิชาที่ไม่มีความสาระสำคัญอะไร และไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้ จนทำให้มีประเด็นต่างๆขึ้นมามากมายถึงวิชากระบี่กระบอง ที่จะต้องถูกถอดออกจากหลักสูตรการศึกษาไปเป็นเพียงแค่วิชาเลือกสำหรับผู้ที่สนใจที่จะลงเรียนเท่านั้น แต่ในทัศนคติของผู้เขียนเองนั้น หรือแม้แต่ใครหลาย ๆ คน ทั้งผู้ที่ศึกษาและไม่ได้ศึกษา ตลอดจนครูบาอาจารย์ในสายวิชากระบี่กระบอง ต่างมีความเชื่อมั่นว่าวิชากระบี่กระบองนั้นเป็นศิลปะการต่อสู้ที่สามารถนำไปใช้ได้จริง และมีแนวคิดที่ว่าถ้าหากวิชากระบี่กระบองไม่สามารถนำไปใช้ได้จริง บรรพบุรุษทั้งหลายที่กอบกู้แผ่นดินมาล้วนต้องตายในสงคราม ไม่เหลือรอดมาถ่ายทอดศิลปะเหล่านี้ให้ตกถึงคนรุ่นหลังอย่างเรา ๆ ท่าน ๆ ให้ได้เห็นได้ประจักษ์อย่างแน่นอน ซึ่งวิชากระบี่กระบองนั้นจะวาดเรื่องการใช้ศิลปะของอาวุธ อย่างเช่น ดาบเดี่ยวหรือกระบี่ ดาบสองมือ ควรหรือหอก เหงา มีด โตรมอญ ลูกดั่ง เขน ตอบสั้น ไม้พลอง เหล่านี้เป็นต้น และรวมถึงมวยหรือศิลปะการต่อสู้ด้วยมือเปล่า ด้วยอาวุธทั้งหมดนี้ที่กล่าวมา จะถูกจัดการเรียนการสอนไว้เป็นกระบวนท่าที่สำคัญ โดยแบ่งออกเป็นบริบทอยู่ 2 อย่างหลักๆก็คือ กระบวนแม่ไม้ และกระบวนไม้รำ ซึ่งครูบาอาจารย์ครั้งบรรพบุรุษได้คิดค้นกระบวนท่าขึ้นมาเป็นมาตรฐาน เพื่อเป็นแนวทางในการต่อสู้เพื่อนำไปใช้ได้จริง กระบวนแม่ไม้จะเน้นวิธีการหรือรูปแบบของการประอาวุธ ส่วนกระบวนไม้รำจะเป็นกระบวนที่ออกท่วงท่าและรายละเอียดต่าง ๆ ที่ซ่อนกระบวนการรบเอาไว้ ซึ่งทั้งสองอย่างนี้ไม่ว่าจะเป็นแม่ไม้ หรือกระบวนไม้รำ ล้วนเป็นกระบวนผ้าหรือชั้นเชิงที่ใช้ในการต่อสู้แทบทั้งสิ้น แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่าในแต่ละสำนักแต่ละครูบาอาจารย์นั้นจะกำหนดรูปแบบไม้รบหรือแม่ไม้ และไม้รำให้เป็นกระบวนท่ากระบวนยุทธ์แบบใด ก็เท่านั้น แต่สิ่งหนึ่งที่นอกเหนือจากไม้รบและไม้รำนั้น ลูกศิษย์ทุกคนจะต้องใช้ไหวพริบปฏิภาณแตกกิ่งก้านสาขากระบวนท่ากระบวนยุทธ์ด้วยตัวของลูกศิษย์เอง วิชากระบี่กระบองเป็นอีกบริบทหนึ่งที่มีความแตกต่างไปจากศิลปศาสตร์ทางด้านอื่น ตรงที่ว่ากระบี่กระบองเป็นสัตว์เชิงยุทธศิลป์ และเป็นศาสตร์ที่เรียนรู้และนำไปใช้ได้จริงในการต่อสู้ แต่ด้วยปัจจุบันนี้อิทธิพลทางภาพยนตร์และสื่อต่าง ๆ ได้มีการทำรูปแบบของวิชาการต่อสู้อย่างกระบี่กระบองหรือแม้แต่ศิลปะการต่อสู้อื่นให้ดูสวยงาม จึงทำให้คุณมีมุมมองว่าสิ่งเหล่านี้ไม่สามารถนำไปใช้ได้จริงและเป็นเพียงแค่ฝึกฝนไว้ใช้เพื่อการแสดง แต่ก็ยังมีความคิดเห็นของคนอีกบางส่วนที่มองในเรื่องศิลปะการต่อสู้ในรูปแบบของภาพยนตร์และสื่อต่างๆออกมาว่า ในเวลาที่ทำการต่อสู้จริงนั้นจะต้องสวยในแบบภาพยนตร์อย่างนี้ แต่ในความเป็นจริงแล้วศิลปะการต่อสู้ที่ถูกฝึกฝนมานั้นมีความสวยงามเสมอแต่เมื่อใดที่ต่อสู้ในสถานการณ์จริงสิ่งหนึ่งที่คนเราจะคิดอันดับแรกก็คือทำยังไงให้ตัวเรานั้นมีชีวิตรอดจากสถานการณ์นั้น หรือบาดเจ็บให้น้อยที่สุดแน่นอนว่าสิ่งที่เราฝึกฝนมาได้นำไปใช้แน่นอนแต่ความสวยงามเหล่านั้นจะไม่มีความสำคัญเลยแม้แต่น้อยภาพถ่ายโดย พงศธร อิ่มอุดม ผู้เขียนบทความ ภาพจากการแสดงกระบี่กระบอง สำนักดาบเพชรพุทไธฯ สาขาวัดจำปา บางระมาดสนใจเรียนติดต่อได้ที่ เพจ สำนักดาบเพชรพุทไธฯ วัดจำปา บางระมาด