ภาพประกอบปกบทความจาก freepik แม้ว่าโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 หรือ โควิด 19 จะเกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงปลายปีที่แล้ว แต่กระแสความตื่นตัวของคนส่วนใหญ่กลับไม่ได้ลดน้อยลงไปเลย เนื่องจากข่าวการแพร่กระจายของเชื้อไปยังภูมิภาคต่าง ๆ และจำนวนผู้ติดเชื้อสะสมทั่วโลกก็ยังคงเพิ่มขึ้นต่อเนื่องจนทำให้หลายคนเริ่มหันมาใส่ใจการป้องกันตัวเองจากเชื้อไวรัสชนิดนี้กันมากขึ้น ภาพจาก freepik ซึ่งนอกจากการสวมหน้ากากอนามัยแล้ว การลดการสัมผัสหรือการทำความสะอาดมือหลังสัมผัสหยิบจับสิ่งของต่าง ๆ ก็เป็นสิ่งจำเป็นไม่แพ้กัน เพราะเชื้อไวรัสโคโรนานั้นสามารถเข้าสู่ร่างกายได้โดยผ่านการสัมผัสทางเยื่อบุอ่อน และหนึ่งในช่องทางที่สะดวกที่สุดในการทำความสะอาดมือก็คือการถูล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอล์นั่นเองค่ะ และในบทความนี้ก็จะมาบอกวิธีการทำเจลแอลกอฮอล์สำหรับล้างมือฆ่าเชื้อโรคแบบง่าย ๆ และยังคงไว้ซึ่งประสิทธิภาพในการกำจัดเชื้อให้ทุกท่านได้ทราบกันค่ะ ภาพจาก freepik ก่อนอื่นเลยเราจะต้องทราบก่อนนะคะว่าเชื้อไวรัสโคโรนานั้นจะถูกทำลายได้ก็ต่อเมื่อสัมผัสกับแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้น 70% เป็นระยะเวลาอย่างน้อย 15 วินาทีขึ้นไป ดังนั้นสิ่งสำคัญที่สุดในการเตรียมเจลแอลกอฮอล์ล้างมือคือเราจะต้องใช้แอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นสูงกว่า 70% ในการเตรียมเท่านั้น เพราะหากใช้แอลกอฮอล์ 70% มาผสมกับสารอื่นเพื่อเตรียมเป็นเจล ก็จะทำให้ความเข้มข้นของแอลกอฮอล์นั้นลดน้อยลงเกินกว่าที่จะฆ่าเชื้อได้ค่ะ และสูตรตำรับที่เราจะใช้เตรียมแอลกอฮอล์เจลนั้นจะเป็นสูตรง่าย ๆ ไม่ต้องใช้สารอะไรมากมายเหมือนกับสูตรของกรมวิทยาศาสตร์นะคะ เนื่องจากสูตรนั้นจะต้องใช้สารเคมีจำพวกสารก่อเจลอย่างคาโบพอล สารปรับความเป็นกรดด่าง และสารเพิ่มความชุ่มชื้นเป็นส่วนประกอบ ซึ่งถึงแม้ว่าเราจะสามารถหาซื้อส่วนประกอบเหล่านี้ได้จากร้านเคมีภัณฑ์ทั่วไปแต่ในขั้นตอนการเตรียมหากไม่ทำโดยใช้เทคนิคที่ถูกต้องก็อาจจะทำให้เจลนั้นจับตัวเป็นก้อน แอลกอฮอล์จะกระจายตัวในเนื้อเจลได้ไม่สม่ำเสมอ ทำให้เจลแอลกอฮอล์ที่เตรียมมีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อลดลงได้ค่ะ ภาพจาก freepik ภาพจาก freepik สำหรับสิ่งที่ต้องเตรียมก็ได้แก่ 1) แอลกอฮอล์ 95 เปอร์เซ็นต์ 2) เจลว่านหางจระเข้แบบกระปุกสำเร็จรูป 3) ขวดพร้อมฝาปิดสนิท 4) อุปกรณ์สำหรับตวง และขั้นตอนแรกก่อนลงมือทำ เราจะต้องมาคำนวณกันก่อนว่าจะใช้แอลกอฮอล์หรือเจลว่านหางจระเข้ในปริมาณเท่าไร โดยใช้สูตรคำนวณดังนี้ค่ะ ความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ที่จะใช้เตรียม x ปริมาตรแอลกอฮอล์ที่ต้องเติมลงไป = ความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ที่ต้องการ x ปริมาตรรวมทั้งหมดที่ได้ ในกรณีนี้เราจะใช้แอลกอฮอล์ 95 เปอร์เซ็นต์ เตรียมเป็นแอลกอฮอล์ 70% ปริมาตร 100 มิลลิลิตร คิดคำนวณออกมาก็จะได้ดังนี้ 95 x ปริมาตรแอลกอฮอล์ที่ต้องเติมลงไป = 70 x 100 ดังนั้น ปริมาตรแอลกอฮอล์ 95 เปอร์เซ็นต์ที่ต้องเติมลงไป จะได้ประมาณ 74 มิลลิลิตร แสดงว่าเราจะต้องเติมเจลว่านหางจรเข้ลงไปผสมอีกประมาณ 100 – 74 = 26 มิลลิลิตร ก็จะได้ออกมาเป็นแอลกอฮอล์ 70 % ปริมาตร 100 มิลลิลิตรค่ะ ภาพจาก freepik เมื่อเราคิดคำนวณกันเสร็จแล้วต่อไปก็เป็นขั้นตอนในการเตรียมค่ะ เนื่องจากแอลกอฮอล์นั้นเป็นสารที่ระเหยได้อย่างรวดเร็ว และยิ่งแอลกอฮอล์ 95% ที่มีความเข้มข้นของแอลกอฮอล์อยู่สูงมาก มีน้ำเป็นส่วนประกอบเพียงแค่ 5% เท่านั้น ก็จะยิ่งระเหยได้เร็วขึ้นไปอีก ดังนั้นในระหว่างการเตรียมผู้เขียนจึงขอแนะนำให้ตวงแอลกอฮอล์ปริมาตรที่เราคำนวณได้ลงไปในขวดที่เตรียมไว้เลย หลังจากนั้นก็ค่อย ๆ เติมเจลว่านหางจระเข้ลงไปผสมทีละน้อย ระหว่างเติมเจลลงไปให้เขย่าขวดเพื่อช่วยให้เจลกับแอลกอฮอล์ผสมเข้ากันได้ดียิ่งข้น และอาจจะใช้ Syringe แบบที่มีขีดบอกปริมาตรช่วยในการตวงค่ะ ก็จะช่วยลดการระเหยของแอลกอฮอล์ในระหว่างที่เตรียมได้ หรือหากไม่สะดวกที่จะเตรียมด้วยวิธีที่แนะนำ ต้องการจะเทแอลกอฮอล์มาคนผสมกับเจลว่านหางจระเข้ในภาชนะด้านนอก ก็อาจจะต้องใช้ปริมาตรแอลกอฮอล์เพิ่มขึ้นสักเล็กน้อยค่ะเพราะแอลกอฮอล์จะมีการระเหยตัวออกไปตลอดเวลาที่เราทำการคนผสมในภาชนะ ภาพจาก freepik แต่ถ้าใครที่ไม่อยากมานั่งคิดคำนวณแบบเป๊ะ ๆ ให้ยุ่งยาก เราก็สามารถกะส่วนผสมเป็นอัตราส่วนได้คร่าว ๆ ได้นะคะ คือให้ใช้แอลกอฮอล์ 95 เปอร์เซ็นต์ 3 ส่วน และเติมเจลลงไปอีก 1 ส่วน แต่หากเป็นแอลกอฮอล์ความเข้มข้นอื่นที่ไม่ใช้แอลกอฮอล์ 95 เปอร์เซ็นต์ จะต้องคิดคำนวณเอาเองนะคะ ไม่สามารถใช้อัตราส่วนนี้ได้ค่ะ ภาพจาก freepik จะเห็นว่าวิธีการเตรียมแอลกอฮอล์เจลจากเจลว่านหางจระเข้นั้นง่ายมาก ๆ เลย และถึงแม้สูตรนี้จะได้แอลกอฮอล์เจลที่มีความหนืดน้อยกว่าการเตรียมโดยใช้คาโบพอล แต่ก็ถือว่าเป็นวิธีที่ง่ายและประหยัดกว่า และทำให้มือแห้งน้อยกว่าการทำความสะอาดมือโดยใช้แอลกอฮอล์ 70% แบบไม่ผสม และสิ่งที่สำคัญที่สุดคือถ้าเราเตรียมตามสูตรนี้แล้วละก็ เราจะมั่นใจได้เลยค่ะว่าแอลกอฮอล์ที่เราเตรียมนี้มีประสิทธิภาพเพียงพอในการฆ่าเชื้อโคโรนาได้อย่างแน่นอน