ไดออกซิน (Dioxin) เคยได้ยินคำนี้ไหมครับ ผมว่าช่วงไม่นานมานี้หลายๆ คนน่าจะเคยได้ยินอยู่บ่อยๆ สำหรับคนที่ยังไม่รู้หรือไม่เคยได้ยินมาก่อน ซึ่งแน่นอนว่าที่ได้ยินมานั้นอาจไม่ใช่เรื่องดีนัก อาจชี้บ่งไปในทางที่ไม่ดีต่อสุขภาพและชีวิตของเรา ไดออกซิน ไม่ใช่ของใหม่แต่ประการใด หากแต่อยู่คู่กับเรามาช้านานแต่ด้วยที่เทคโนโลยีที่มันก้าวไกลหลายๆ อย่างถูกพัฒนารวมถึงเครื่องมือตรวจสอบภัยร้ายในสิ่งแวดล้อม ทำให้สารอันตรายต่างๆ ที่ส่งผลต่อสุขภาพมนุษย์ถูกตรวจพบ รวมถึง Dioxin ที่จะกล่าวต่อไปนี้ ไดออกซิน คืออะไร เกริ่นกันมาซะเยอะ ทีนี้เรามารู้จักกันเถอะ เจ้า dioxin ตัวนี้ เป็นสารก่อมะเร็งที่มีความเป็นพิษสูง เกิดขึ้นโดยกระบวนการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ (< ๙๐๐ ํC) ที่สำคัญมันสามารถละลายได้ดีในไขมัน ทำให้ตกค้างในห่วงโซ่อาหารและถ่ายทอดผ่านสิ่งมีชีวิต สู่สิ่งแวดล้อมและท้ายสุดถึงมนุษย์ผู้บริโภคอย่างเรา ไดออกซิน มีโครงสร้างที่ประกอบด้วย วงแหวนเบนซีน ๒ วง เชื่อมกันด้วยออกซิเจน (O) ๒ อะตอม ที่อยู่ตำแหน่งตรงข้ามกันและมีคลอรีน (Cl) แทนที่ไฮโดรเจนในวงแหวนในตำแหน่งต่างๆ โดยมีชื่อเต็มว่า โพลีคลอริเนตเตท ไดเบนโซ พารา-ไดออกซิน (polychlorinated dibenzo-para-dioxins: PCDDs) Dioxin มาจากไหน อย่างที่ได้กล่าวไป ไดออกซินเกิดจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ ดังนั้น การเผาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น เตาเผาขยะชุมชน การเผาไหม้ของเชื้อเพลิง ไฟป่า การระเบิดของภูเขาไฟ กระบวนการผลิตสารเคมี ควันบุหรี่ อาหารปิ้ง-ย่าง รวมถึงการปลดปล่อยจากดินหรือพืชพรรณต่างๆ ที่ปนเปื้อนไดออกซิน เป็นต้น สังเกตได้ว่า ที่มาของ dioxin อยู่รอบตัวเราไปหมด ร่างกายรับ ไดออกซิน ได้อย่างไร ไดออกซิน เข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง ไม่ว่าจะเป็นผ่านระบบทางเดินหายใจ การกินและการดูดซึมทางผิวหนัง เนื่องจาก ไดออกซิน ละลายได้ดีในไขมันซึ่่งพบได้ในปลา เนื้อ นมและอาหารที่มีส่วนประกอบของไขมันเป็นหลักและเป็นอาหารที่เรารับประทานเข้าไป โดยเฉพาะอาหารปิ้ง-ย่าง เพราะขณะที่ปิ้ง-ย่าง นั้นไขมันในอาหารจะหยดลงบนเตาไฟ ทำใหเกิดเขม่าควันลอยขึ้นเกาะอาหารและเรารับประทานเข้าสู่ร่างกายเกิดการสะสมขึ้น การสูดดมอากาศที่มีการปนเปื้อนของ dioxin มีความอันตรายไม่แตกต่างกัน เนื่องจากการหายใจเกิดขึ้นตลอดเวลา ส่วนการรับสารทางผิวหนังนั้นเกิดจากเครื่องสำอางและเสื้อผ้าที่เราสวมใส่มีการปนเปื้อนสารดังกล่าว จะห็นได้ว่าร่างกายเราสามารถรับพิษเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง ไดออกซิน ส่งผลต่อร่างกายอย่างไร ๑. การเกิดพิษอย่างเฉียบพลัน คือ ร่างกายได้รับสารพิษในปริมาณมาก ซึ่งไม่ถึงกับทำให้เสียชีวิตทันทีแต่อาการจะค่อยๆ เพิ่มความรุนแรงจนถึงแก่ความตายในที่สุด โดยอาการเฉียบพลันดังกล่าว เรียกว่า Chloraone คือผิวหนังมีตุ่มสีดำเหมือนเม็ดสิว เล็บเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล เยื่อบุตาอักเสบ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ระบบสืบพันธุ์ผิดปกติไม่สามารถทำงานได้ ๒. การเกิดพิษเรื้อรัง คือ ร่างกายเกิดการสะสมของสารพิษเป็นเวลานาน ส่งผลต่อระบบประสาททำให้กล้ามเนื้อมือเสื่อมไม่มีกำลัง ระบบภูมิคุ้มกันลดลง ระบบสืบพันธุ์ผิดปกติ ความเป็นพิษที่เกิดขึ้นนั้นขึ้นอยู่กับปริมาณสารพิษที่ถูกสะสมในร่างกายและเกิดเป็นมะเร็งในที่สุด สถาบันวิจัยมะเร็งระหว่างประเทศ (International Agency for Research Cancer : IARC) จัดให้สารไดออกซินเป็นสารก่อมะเร็ง ด้วยสารดังกล่าวที่เกิดขึ้นและการได้รับสารนั้นสามารถพบได้ในชีวิตประจำวัน ดังนั้น หากเราตระหนักรู้ถึงอันตรายดังกล่าวแล้ว อย่างน้อยการเปลี่ยนพฤติกรรมที่เสี่ยงช่วยลดการปนเปื้อนของสารพิษเข้าสู่ร่างกายได้ มาครับช่วยกันดูแลตนเอง เรื่องและภาพ moobanarak