ภาพปกจาก https://gmcc.alibabadoctor.com/ มูลนิธิแจ็ค หม่า (Jack Ma Foundation) และมูลนิธิอาลีบาบา (Alibaba Foundation) ได้จัดทำคู่มือป้องกันการแพร่ระบาดและการรักษา COVID-19 (The COVID-19 Prevention and Treatment Handbook) ขึ้น โดยอาศัยความร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์จากโรงพยาบาลแห่งแรกในเครือคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเจ้อเจียง (FAHZU) ซึ่งการจัดทำคู่มือฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เป็นแนวทางสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ทั่วโลกในการต่อสู้และรับมือกับโรคระบาดโควิด-19 โดยได้มีการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ กว่า 20 ภาษา รวมถึงภาษาไทย อีกทั้งยังเปิดให้ดาวน์โหลดฟรีผ่านเว็บไซต์ https://gmcc.alibabadoctor.com/ ตัวอย่างภาพประกอบจากในคู่มือ เนื้อหาภายในคู่มือจะครอบคลุมวิธีการปฏิบัติทั้งหมดสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ในการรับมือกับโควิด-19 โดยจะแบ่งออกเป็น 3 ส่วนหลัก ๆ ด้วยกัน ได้แก่ ส่วนที่ 1 การจัดการเรื่องการป้องกันและการควบคุม ส่วนที่ 2 การวินิจฉัยและการรักษา ส่วนที่ 3 การพยาบาล ภาพประกอบจาก freepik สำหรับส่วนที่ 1 การจัดการเรื่องการป้องกันและการควบคุม ได้มีการแนะนำให้จัดตั้งคลินิกเพื่อเป็นการแยกผู้ติดเชื้อออกจากส่วนอื่นของโรงพยาบาล โดยจะต้องมีการคัดกรองผู้ป่วยตามเกณฑ์ และจะต้องจัดอุปกรณ์ป้องกันสำหรับบุคคลากรทางการแพทย์ และเมื่อต้องรับผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 เข้ารักษาในโรงพยาบาล ก็จะต้องมีการจัดแยกวอร์ดผู้ป่วย มีขั้นตอนการฆ่าเชื้อสิ่งสัมผัสต่าง ๆ ของผู้ป่วย ไปจนถึงวิธีการจัดการศพกรณีที่ผู้ติดเชื้อเสียชีวิต ซึ่งปัจจุบันในประเทศไทยก็จะมีการจัดตั้งเป็น Acute Respiratory Tract Infection (ARI) Clinic แยกออกมาเป็นโซนตรวจนอกอาคารของโรงพยาบาล สำหรับใช้ตรวจวินิจฉัยผู้ป่วยที่มีอาการเข้าข่ายสงสัยติดเชื้อ ภาพประกอบจาก freepik ต่อมาในส่วนที่ 2 การวินิจฉัยและการรักษา ในส่วนนี้จะเป็นการให้คำแนะนำแก่บุคคลากรทางการแพทย์โดยเฉพาะ ตั้งแต่ขั้นตอนการเก็บและส่งตรวจเชื้อด้วยวิธีการต่าง ๆ การตรวจร่างกายอื่น ๆ การจำแนกความรุนแรงของผู้ป่วย การให้ยาต้านไวรัส การให้การรักษากรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรง การใช้เครื่อง ECMO การดูแลด้านโภชนาการแก่คนไข้ มีการกล่าวถึงการรักษาด้วยพลาสม่าของผู้ติดเชื้อรายอื่นที่มีอาการหายดีแล้ว การฟื้นฟูสภาพจิตใจคนไข้ ไปจนถึงการปลูกถ่ายปอด นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงการติดตามกรณีที่ผู้ป่วยหายดีแล้วและจะต้องไปกักตัวที่บ้าน และการจัดการเมื่อผู้ป่วยมีผลตรวจเชื้อกลับมาเป็นบวกอีกครั้ง ซึ่งแนวทางในส่วนที่ 2 นี้มีเนื้อหาที่มีความครอบคลุมครบถ้วนทุกประการ สอดคล้องกับแนวทางการรักษาปัจจุบันของประเทศไทย บุคคลากรทางการแพทย์ในส่วนที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางปฏิบัติได้ทันที นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงการใช้ศาสตร์จากแพทย์แผนจีนมาในการช่วยปรับปรุงการรักษาโรคอีกด้วย ซึ่งเนื้อหาในส่วนของแพทย์แผนจีนจะไม่มีการกล่าวถึงในแนวทางการรักษาของประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ ดังนั้นจึงเป็นประโยชน์ที่แพทย์ทั่วโลกจะได้นำแนวทางนี้ไปประยุกต์ใช้ในการรักษาคนไข้ของตน และในส่วนที่ 3 การพยาบาล จะเป็นการกล่าวถึงรายละเอียดเกี่ยวกับการให้การพยาบาลผู้ป่วยในระหว่างที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ตั้งแต่การเฝ้าสังเกตอาการทั่วไป ไปจนถึงการดูแลเมื่อคนไข้ต้องใช้เครื่องมือพิเศษต่าง ๆ เช่น การใช้เครื่องช่วยหายใจ การใช้เครื่อง ECMO การให้การบำบัดทดแทนไตเป็นต้น ซึ่งจะลงรายละเอียดในด้านการติดตามสังเกตเฝ้าระวังคนไข้อย่างใกล้ชิดหลังให้การรักษาคนไข้ด้วยวิธีการต่าง ๆ ไปแล้ว ภาพประกอบจาก freepik จากรายละเอียดต่าง ๆ ในคู่มือฉบับนี้ จะเห็นได้ว่ามีเนื้อหาครอบคลุมทุกส่วนที่เกี่ยวข้องกับการดูแลรักษาผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 ตั้งแต่ขั้นตอนแรกที่ผู้ต้องสงสัยเข้าข่ายติดเชื้อก้าวเข้ามาในโรงพยาบาล ไปจนถึงขั้นตอนสุดท้ายในการติดตามผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาจนหายดีแล้ว ซึ่งก็สอดคล้องกันกับแนวทางปฏิบัติของโรงพยาบาลในประเทศไทยในปัจจุบัน ข้อดีของคู่มือฉบับนี้คือมีเนื้อหาที่ค่อนข้างละเอียดมาก เจ้าหน้าที่และบุคคลากรทางการแพทย์ทุกส่วนที่เกี่ยวข้องสามารถใช้คู่มือเล่มเดียวกันนี้ในการนำไปใช้วางแนวทางปฏิบัติของแต่ละส่วนในโรงพยาบาลได้ จึงเป็นประโยชน์อย่างยิ่งแก่บุคคลากรทางการแพทย์ทั่วโลก สำหรับประชาชนทั่วไปก็สามารถอ่านและศึกษาเนื้อหาต่าง ๆ ในคู่มือฉบับนี้ได้ เนื่องจากภาษาที่ใช้เขียนนั้นอ่านค่อนข้างง่าย อาจมีศัพท์เฉพาะทางการแพทย์แต่คำศัพท์อื่น ๆ ก็จะใช้คำทับศัพท์เป็นภาษาไทย นอกจากนี้สิ่งที่ประชาชนที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลควรปฏิบัติอย่างเคร่งครัดก็คือทำตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่โรงพยาบาล ให้ความร่วมมือในการคัดกรอง ไม่ปกปิดประวัติเสี่ยงกับเจ้าหน้าที่ รวมทั้งหากไม่จำเป็นควรหลีกเลี่ยงการเดินทางมาโรงพยาบาลเพื่อเป็นการลดความแออัด และลดการสัมผัสกับผู้ติดเชื้อที่อาจจะยังไม่แสดงอาการ ซึ่งก็จะเป็นการช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อหรือการแพร่กระจายส่งต่อเชื้อไวรัสได้อีกทางหนึ่ง