แหล่งรวมสถานที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ในกรุงเทพมหานครหลาย ๆ สถานที่แทบจะรวมกันอยู่ภายในเขตพระนครทั้งหมด ดังนั้นจึงไม่แปลกใจเลยที่เราจะพบนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศที่ต่างคนต่างก็เดินเท้าชมความงามของสถานที่ท่องเที่ยวได้อย่างสบาย ๆ โดยไม่ต้องเสียเวลานั่งรถไปไหนไกล เช่นเดียวกับ ‘ป้อมมหากาฬ’ ป้อมรักษาการเก่าแก่ที่สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ตั้งอยู่บริเวณเชิงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ ภายนอกกำแพงของป้อมปราการนั้น หากมองเผิน ๆ อาจมองว่าเป็นแค่ป้อมปราการเก่า ๆ แห่งหนึ่งเท่านั้น แต่ใครจะรู้ ว่าเบื้องหลังกำแพงปราการที่ดูย้อนยุคแห่งนี้กลับมีสถานที่ที่น่าสนใจซ่อนอยู่เบื้องหลัง หากใครมีโอกาสผ่านไปทางป้อมมหากาฬ ถ้าไม่ได้เดินแวะเวียนเข้าไปก็ถือว่าพลาดมากเพราะไม่น่าเชื่อว่าภายนอกกำแพงที่จอแจไปด้วยรถรา ฝูงชนและร้านค้าที่มากมาย เบื้องหลังกำแพงของป้อมมหากาฬกลับซ่อนสถานที่ที่เงียบสงบประหนึ่งได้ย้อนยุคกลับไปในสมัยโบราณอย่างไรอย่างนั้น ไม่เพียงแต่มีสนามหญ้าและต้นไม้ใหญ่ ๆ ไว้ให้นั่งเล่นหลบหนีจากความวุ่นวายภายนอกเท่านั้น อีกฝั่งหนึ่งของป้อมปราการยังติดกับคลองมหานาคที่คั่นกลางระหว่างสวนสาธารณะหลังป้อมปราการกับชุมชนริมน้ำที่ยังคงมีสิ่งปลูกสร้างที่เป็นเอกลักษณ์ ให้ความรู้สึกแบบบ้านสมัยเก่าที่ผูกพันกับวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมท่ามกลางสภาพแวดล้อมของปัจจุบันได้อย่างลงตัว ทั้งรอบ ๆ สวนสาธารณะแห่งนี้ยังมีป้ายให้ความรู้เกี่ยวกับสถานที่ต่าง ๆ รอบ ๆ บริเวณ ทำให้ผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมไม่เพียงแต่ทราบประวัติความเป็นมาของสถานที่แห่งนี้ แต่ยังได้รับรู้ประวัติของสถานที่และสิ่งปลูกสร้างอื่น ๆ ที่มีความน่าสนใจไม่แพ้กัน แม้ในอดีต เบื้องหลังกำแพงของป้อมมหากาฬจะเคยเป็นชุมชนที่มีผู้คนอาศัยอยู่มาอย่างยาวนานก่อนที่จะกลายมาเป็นสวนสาธารณะที่ร่มรื่นอย่างในปัจจุบัน ภาพจำเหล่านั้นแน่นอนว่ายังคงอยู่ในความรำลึกของบุคคลในชุมชนอย่างแน่นอน ในฐานะคนรุ่นหลังที่เข้ามาเยี่ยมชมสถานที่หลังกำแพงของป้อมปราการอาจได้รับความสุนทรีทางอารมณ์จากความงดงามของสถานที่ แต่สำหรับผู้คนในละแวกนั้น ป้อมมหากาฬอาจเป็นสถานที่แห่งความทรงจำถึงสิ่งปลูกสร้างแบบเดิม ๆ ที่ครั้งหนึ่งเคยได้อยู่อาศัย แต่เมื่อเวลาผ่านไป ภาพจำเหล่านั้นถูกแปรเปลี่ยน การได้มาเยือนเบื้องหลังกำแพงของป้อมปราการแห่งนี้จึงเป็นอีกหนึ่งสถานที่แห่งความทรงจำที่ย้ำเตือนถึงเรื่องราวในอดีตอันจะชวนให้ระลึกนึกถึงสำหรับผู้คนที่มีความผูกพันกับสถานที่แห่งนี้มาอย่างยาวนานให้ไม่เลือนหายไปท่ามกลางกระแสความเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน